یکی از جذابیتهای تماشای صفحات مجازیِ دندانپزشکانِ زیبایی دیدن دندانهای لمینت شدهی بیمارانشان است و لذت این تماشا میل به داشتن لبخندهای گیرا و درخشان است که برآمده از دندانهایی سالم بدون هیچ لکهای روی آنها است. یکی از سادهترین راهها برای داشتن دندانهای سفید و درخشان با لبخندی زیبا، جلوگیری از ایجاد لکه روی مینای دندان است. به این منظور دانستن مهمترین نکات برای رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری بهنظر میرسد!
برای اینکه بتوانیم از ایجاد چنین لکههایی جلوگیری کنیم لازم است علل ایجاد لکه روی دندان را بدانیم، اینگونه راحتتر میتوانیم وضعیت را مدیریت کرده و مانع از زردی ناخوشایند دندانهایمان شویم. در این مقاله تلاشمان این است علاوه بر معرفی دلایل ایجاد زردی دندانها به راههایی برای برطرف کردن آنها و رسیدن به نتیجهای چون سفیدی دندان ها برسیم.
شناسایی 7 عاملی که سفیدی دندان های شما را تهدید میکند
عوامل متعددی از جمله تغییر رنگ درونی و بیرونی دندان روی زردیهای ایجاد شده بر دندانهای شما اثر گذار هستند، اجازه بدهید کمی جلوتر این عوامل را به اتفاق هم مورد بررسی قرار دهیم تا با شناخت هرچه بیشتر از این عوامل، مانع از محرومیت خودمان از داشتن لبخندی درخشان شویم.
- تغییر رنگ درونی دندان
تغییر رنگ درونی دندانهای شما به دلایل مختلفی از جمله افزایش سن، مصرف دارو، ضربه به دندان، عفونت و انواعی از بیماریها روی میدهد. به طور مشخص در رابطه با ارتباط افزایش سن با تغییر رنگ دندان باید به فرسایش مینای دندان اشاره کنیم که منجر به نمایان شدن عاج دندانها میشود. بافت استخوانی زرد رنگ عاج با از بین رفتن مینای دندان که همچون یک محافظ روی عاج عمل میکرد منجر به زرد دیدهشدن دندانها میشود.
علاوه بر افزایش سن، سایر عوامل گفتهشده در خطوط بالا میتواند باعث از بین رفتن مینای دندان شوند؛ بنابراین اینکه بدانید چگونه میتوانید با تقویت مینای دندانها مانع از بیرونزدگی عاج دندانی شوید قدم بزرگی برداشتهاید. تقویت مینای دندان به کمک یک رژیم غذایی حاوی کلسیم قابل انجام است. از جمله منابع کلسیم میتوان به شیر، پنیر، کلم بروکلی و سایر منابع غذایی حاوی کلسیم اشاره کرد.
- تغییر رنگ بیرونی دندان
بالاتر از تغییرات رنگ درونی دندان صحبت کردیم، در این بخش به تغییرات بیرونی رنگ دندانها میپردازیم. از جمله دلایل این نوع از تغییر رنگ دندان پلاکهای دندانی و بیماریهای لثه است. پیشتر هم در مقالهی «انواع روشهای جرم گیری دندان» گفته بودیم که عدم رعایت بهداشت دهان و دندان که منجر به باقی ماندن مواد غذایی در دهان و لابهلای دندانها میشود، تشکیل جرمهای روی مینای دندان و پلاک را میدهد.
شما به سادگی میتوانید با رعایت یک روتین منظم مراقبتی که شامل 2 بار مسواک زدن در روز به مدت 2 دقیقه و همچنین استفاده از نخ دندان روزی 1 بار، از ایجاد پلاکهای دندانی و زرد شدن دندانهای خود جلوگیری کنید.
- رژیمهای غذایی سرشار از مواد قندی
استفاده مداوم از مواد قندی همچون بستنی، آبنبات، شکلات و .. در یک رژیم غذایی منجر به رشد نوعی باکتری به نام استرپتوکوک موتانس میشود. این باکتری از دلایل ایجاد تشکیل پلاک و التهاب لثه است. تصور میکنم نیازی نباشد توضیح بیشتری در این خصوص بدهم. تنها توصیهی جدی را آویزهی گوش خود کنید برای داشتن دندانهای زیبا و سلامت اگر نمیتوانید مصرف مواد قندی را محدود کنید، حداقل هربار بعد از خوردن هر نوع ماده قندی بلافاصله دندانهای خود را مسواک بزنید.
- نوشیدنیهایی که دشمن دندانهای شما هستند!
چای سیاه، قهوه، نوشابه و انرژیزاهای ورزشی البته که در لیست سیاه قرار ندارند و مصرف متعادل آنها هیچ مشکلی ایجاد نمیکند؛ اما مصرف افراطی هریک از این نوشیدنیها سبب ایجاد لکه روی مینای دندانها میشود. در قدم اول که پیشنهاد میکنم حتما از افراط در مصرف این نوشیدنیها بپرهیزید.
در گام بعدی توصیه میکنم برای نوشیدن از این محصولات از «نی» استفاده کنید، اینگونه مدت زمان تماس آنها را با مینای دندان کاهش دادهاید و در نهایت 30 دقیقه بعد از نوشیدن هریک از این نوشیدنیها مسواک بزنید؛ چراکه مواد اسیدی باعث ضعیفشدن مینای دندان شده و مسواکزدن زود هنگام موجب میشود دندان شما آسیب ببیند.
- میوههایی که با درخشندگی دندانها میانهی خوبی ندارند.
توت فرنگی و زغال اخته با وجود اینکه غنی از آنتیاکسیدان هستند؛ اما به دلیل ماهیت اسیدی خود باعث فرسایش مینای دندان و ایجاد لکه روی دندانها میشوند. شما میتوانید با خوردن شیر و پنیر پس از خوردن میوههایی از این دست، خاصیت اسیدی آنها را خنثی کنید.
- مصرف دخانیات
سیگاریها به احتمال زیاد 2 برابر بیش از سایر افراد نیازمند انجام کارهای مربوط به سفیدکردن دندانهای خود هستند؛ بنابراین چنانچه هنوز دلایل کافی برای ترک سیگار پیدا نکردهاید لازم است نسبت به سلامت دندان خود توجه بیشتری داشته باشید. پس از هربار کشیدن سیگار حتما دندان خود را مسواک بزنید تا قطران و مواد شیمیایی موجود در سیگار از سطح دندانهای شما پاک شود. این موارد در مینای دندان فرو رفته و سبب ایجاد لکه میشود.
- مصرف بیش از حد فلوراید
حتما بارها در تبلیغات خمیردندانها متوجه تاکید روی حاوی فلوراید بودن آنها شدهاید. درست است که فلوراید فوایدی برای دندانها دارد اما لازم است بدانید مصرف بیش از حد این ماده هم چون بسیاری از افراطهای دیگر تبعاتی در پی دارد. استفادهی بیش از نیاز فلوراید منجر به ایجاد لکه روی دندانها شده و استحکام آنها را تهدید میکند.
برای کودکان زیر 3 سال به طور ویژه باید از خمیردندانهای فاقد فلوراید استفاده کنید؛ چراکه آنها قادر به تف کردن نیستند و با قورت دادن فلوراید دچار عوارض جانبی آن میشوند.
تا اینجا عمدهترین و شایعترین دلایل ایجاد زردی دندان را به اختصار توضیح دادیم؛ اما علاوه بر موارد گفتهشده میتوان به عوامل دیگری هم اشاره کرد که در ادامه آنها را هم معرفی خواهیم کرد:
-
- ژنتیک؛
- عوارض جانبی برخی داروها و دهانشویهها؛
- خشکی مزمن دهان یا کمبود بزاق؛
- ترومای دهان(سوختگی ناشی از مایعات داغ یا مواد اسیدی و قلیایی).
خب حالا که با دلایل ایجاد زردی دندانهای خود آشنا شدید وقتش رسیده به اتفاق برویم و راههای سفید کردن دندانها را مرور کنیم.
رابطه دندان سالم با عضله سازی
سفیدی دندان ها چگونه امکانپذیر است؟!
اگر شما هم در شبکههای اجتماعی صاحب یک اکانت باشید محال است برای یک بار هم که شده با یک حساب دندانپزشکی روبهرو نشده باشید که در آن انجام عملهایی چون لمینیت، کامپوزیت و بلچینگ تبلیغ شده باشد. به طور کلی صاحب لبخند دلفریب و زیبا شدن در دنیای امروز یکی از آن کارهای پرطرفدار محسوب میشود تا جایی که برخی به کمک روشهای خانگی که حاصل جستجو در اینترنت است و یا توسط دوستانشان پیشنهاد شده تلاش میکنند برای مدت کوتاهی هم که شده به لبخند سینمایی مورد نظرشان برسند.
نقش مواد غذایی در سفیدی دندان ها
با مصرف برخی از اقلام غذایی میتوان به تمیز و سفید شدن مینای دندان کمک کرد. یکی از این اقلام پیاز است، پیاز با دارا بودن مواد گوگردی به جلوگیری از تشکیل پلاک و در نتیجه زردی دندان کمک میکند. کرفس و هویچ دارای فیبر و آب زیادی هستند که در نتیجهی جویدن با سابیدن به سطح دندان لکه ها را پاک میکنند و آب حاصل از آنها به خارج شدن بقایای مواد غذایی کمک میکند. محصولات لبنی مانند پنیر دارای اسید لاکتیک به از بین بردن لکههای سطحی کمک میکند و آجیل و دانهها یک لایه بردار طبیعی هستند که با خاصیت سایندگی به از بین بردن جرم دندانی کمک میکنند.
روشهای کلینیکی که منجر به سفیدی دندان ها میشود
اگرچه این مواد غذایی تاثیرگذار هستند؛ ولی واقعیت این است این تاثیرات به حدی نخواهند بود که رضایت شما را جلب کند، از این رو بهتر است برای سفید کردن دندان با مراجعه به دندانپزشک و انجام معاینات اولیه، بهترین روشی که برای سفید کردن دندان شما مناسب است را انتخاب کنید و اینگونه کمترین آسیب و بهترین نتیجه را به دست آورید.
به عنوان مثال بلیچینگ روش مناسبی برای سفید کردن دندانهای با روکش یا پر شده نیست؛ چراکه بلیچینگ روی رنگ آنها تاثیری نخواهد داشت و دندانپزشک شما این امر را تشخیص میدهد و روش مناسب دندان شما را پیشنهاد میدهد.
بلچینگ
اکثر مواد مورد استفاده در سفید کردن دندان بر پایهی پراکسید هستند. پراکسید همان موادی است که باعث سفید شدن دندان میشود و غلظت آن رابطه مستقیمی با شدت سفید کردن دندان دارد. درصد پراکسید مورد استفاده در سفیدکنندههای دندان به ترتیب 10، 16 و 22 درصد است.
به طور کلی بلچینگ در دو موقعیت مطب و منزل انجام میشود؛ اگر خواهان انجام بلیچینگ در منزل باشید دندانپزشک شما با قالبگیری از فک بالا و پایین برای شما یک جفت قالب شفاف میسازد و مواد با غلظت و حجم لازم برای سفید کردن دندان را به شما میدهد.
اصلی ترین عنصر این مواد پراکسید هیدروژن است که با اکسید کردن رنگدانههای رسوب کرده بین مینای دندان آنها را از بین میبرد و رفته رفته این مواد به عاج نیز نفوذ میکند. حال شما با قرار دادن قالبهای ساختهشده و رساندن مواد درون آنها به دندانها انجام بلیچینگ را آغاز میکنید.
اگر بلیچینگ در مطب و توسط داندانپزشک انجام شود بعد از اینکه دندانها را به مواد آغشته کردند در معرض نور ویژه یا گرما قرار میدهند تا مواد شیمیایی موجود در مواد فعال شود در یک بازه زمانی 30 تا 60 دقیقه نتایج چشمگیری رخ خواهد داد. اگر بلیچنک توسط فرد متخصص انجام شود تغییر رنگ 3 تا 8 درجه امکانپذیر است؛ ضمن اینکه دندانپزشک با استفاده از مواد محافظ لثه میتواند از دندانهای شما در مقابل مواد سفید کننده محافظت کند. در نتیجه بهتر است کار را به کاردان سپرد.
شستودهندهی سفیدکننده
این نوع از محصولات مانند دهانشویهها دارای مواد پراکسید هیدروژن هستند. مادهای که عامل سفیدکنندهی دندان محسوب میشود. استفاده از این شوینده موجب تازه شدن نفس و نابودی پلاک میشود؛ فقط کافیست روزی 60 ثانیه قبل از مسواک زدن در دهان بچرخانید؛ تاثیر این روش نسبت به سایر روشها طولانیتر است؛ چراکه مواد در طول روز به مدت کوتاهی با دندان در تماس است. «علت بوجود آمدن بوی بد دهان» موضوع مقالهای است که در آن از اهمیت استفاده از دهانشویهها در ایجاد عارضهی بوی بد دهان صحبت شده است.
سفیدکنندههای تعبیهشده در سینی
این نوع از کیتهای سینی را میتوانید به سادگی از داروخانهها تهیه کنید. این کیت شامل سینی و ژل سفید کننده است؛ منظور از سینی قالبی از فک بالا و پایین است که فاقد مواد شیمیایی و دارای جنس بیرونی سخت و بافت درونی نرم است. این سینیها ممکن است برای همهی افراد اندازه نباشد در صورت اندازه نبودن سینی، ژل سفید کننده که مانند سایر سفید کنندهها دارای پراکسید هیدروژن است با لثه تماس پیدا میکند و موجب حساسیت و التهاب در لثه میشود. مدت زمان تاثیرپذیری تغییر رنگ در این روش بسته به رنگ اولیه دندان و استفاده چند ساعت در روز و شب، ممکن است چندین هفته طول بکشد.
شما با مراجعه به دندانپزشک میتوانید سینی خود را داشته باشید؛ دندانپزشک قالب دهان شما را میگیرد و سینی شما را میسازد؛ ضمن اینکه ژل سفید کننده تعبیه شده در سینی دارای پراکسید قویتری است به همین علت مدت زمانی که برای تاثیر پذیری نیاز دارد کمتر بوده و روند تغییر رنگ سریعتر امکان پذیر است.
نوارها و ژلهای سفیدکننده
مواد سفید کننده حاوی پراکسید هیدروژن به روشن شدن عمیق دندان کمک میکند؛ این مواد به وسیلهی برس روی سطح دندان قرار میگیرد. نحوهی مصرف به اینگونه است که این روند باید دوبار در روز اعمال شود تا ظرف 14 روز تغییر رنگ دندان را مشاهده کنید؛ نتیجه به دست آمده به مدت 4 ماه ماندگاری دارد.
روش دیگر استفاده از نوار سفید کننده با آغشته کردن نوارها به پراکسید هیدروژن صورت میگیرد. نوارها را به مدت 30 دقیقه در روز و در 2 نوبت روی دندان قرار دهید؛ پس از 14 روز تغییر رنگ قابل مشاهده است؛ میزان تاثیر پذیری و ماندگاری نوار و ژل های سفیدکننده یکسان است.
خمیردندانهای سفیدکننده
این خمیر دندان با دارا بودن ترکیبات خاص خود با پولیش دندان و از بین بردن لکههای سطحی، دندان را به میزان یک درجه روشن میکند؛ چراکه این خمیر دندان فاقد مادهی سفیدکننده است و نباید از آنها انتظار بیشتری داشت یا با درمانهای کلینکی مقایسهشان کرد.
آیا درمانهای خانگی راهی به سوی سفیدی دندان هاست؟!
میل به داشتن دندانهای سفید، گاهی ما را وادار به انجام درمانهای خانگی مثل استفاده از محصولات خوراکی یا غیر خوراکی جهت سفید کردن دندان میکند؛ اما واقعیت این است غیر از درمانهای فوق درمان علمی به وسیله جوش شیرین، پوست میوه، سرکه سیب و… وجود ندارد. ممکن است با این درمانها، تغییر رنگ کمی مشاهده کنید ولی به دلیل ناآگاهی از فیزیک و ساختار دهان و دندان باعث آسیب به لثه و بافت نرم و حتی مینای دندان میشوید. زمانی که سفید کردن دندان توسط دندانپزشک انجام شود ایمن و بیخطر است؛ ولی زمانی که توسط فرد غیر متخصص انجام شود با انتخاب روش و محصول نامناسب باعث بروز پیامدهایی میشود که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
1-حساسیت دندان؛
2-تحریک لثه ؛
3-زرد شدن دندان در مدت زمان کمتر؛
4-از بین رفتن مینای دندان محافظ؛
5-جذب بیشتر لکه نسبت به قبل؛
6-احتمال شکستگی دندان به دلیل فرسایش.
بنابراین نه تنها برای سفید کردن دندانهای خود که به منظور انجام هر درمان دیگری به جای گوش سپردن به توصیههای غیر علمی دوست و آشنا و یا پیگیری اخبار زرد مجلات زرد سراغ متخصص بروید و اجازه ندهید سلامت و زیباییتان ملعبهی دست سودجویان شود.
در پایان از شما دعوت میکنیم چنانچه مسئول مراقبت از یک کودک هستید، حتما «راههای درمان التهاب لثه کودکان» را در الویت مطالعاتی خود قرار بدهید.