آنچه در حوزۀ مهمترین نکات برای رعایت بهداشت دهان و دندان مدنظر افراد است شاید کمتر به سمت اهمیت دندانهای عقل هدایت شود؛ با اینحال حتما برای یک بار هم که شده است مخاطب این شوخی نخنما شدهاید که ارتباط مستقیمی بین دندان عقل شما و میزان صحت و سلامت عقل شما وجود دارد؛ اگر به این شوخی خندیده باشید حق دارید؛ چراکه هیچ سند علمی که چنین گزارهای را تایید کند وجود ندارد. با این حال شاید دانستن اینکه دندان عقل از کجا راهش را به مسیر زندگی انسان مدرن گشوده است برای شما هم جالب باشد و بتواند سرنخ چنین شوخی را بر شما هم عیان کند.
دانستن اینکه دندان عقل یکی از مصادیقِ تکامل بشر در طول هزاران سال بوده است، دریچهی تازهای را پیش روی شما باز میکند. بر مبنای مشاهدهی جمجمههای به دست آمده از انسان هزاران سال پیش امروز میدانیم که انسانها در آن دوران از اسکلتبندی درشتتری برخوردار بودهاند. همچنین بشر اولیه برای جویدن از 3 دندان آسیای بزرگ استفاده میکرده است؛ اگر بپرسید چرا به 3 دندان برای جویدن نیاز داشتهاند پاسختان این است که احتمالا چون منابع غذایی انسانهای اولیه اغلب خام و سفت بوده است برای جویدنشان به دندانهای آسیای بیشتر و آروارههای قویتری نیاز داشتهاند.
با گذشت زمان انسان میآموزد که چگونه از آتش برای پخت و پز بهره بگیرد و این موجب نرمتر شدن رژیم غذایی انسان میشود. این فرآیند در طی سالیان دراز نیاز انسان را به آروارههای قوی و دندانهای درشت از میان میبرد؛ در نتیجه در کنار سایر استخوانهای اسکلتبندی انسان، فک وی هم کوچکتر میشود. این اتفاق منجر میشود آخرین دندان آسیای بزرگ به مرور فضای کافی برای رویشِ خود را از دست میدهد.
احتمالا افراد زیادی را دیده باشید که دندان عقلشان دچار نهفتگی باشد و جز در تصاویر پزشکی قابل رویت نباشند. شیوع نهفتگی پدیدهای است که با کوچکتر شدن استخوان فک و تنگ شدن فضای رویش آخرین دندان آسیا با آن روبهرو هستیم و به نظر میرسد انسانِ آینده در ژنتیک خود سومین دندان آسیای بزرگ را نخواهد داشت و در مسیر تکامل این دندان به کل حذف میشود. احتمالا در آن زمان ارتباط دادن عقل و دندان از یک شوخی نخ نما شده هم تنزل یافته و هیچ جایگاهی در ادبیات افراد نداشته باشد.
چرا به آن دندان عقل گفته میشود؟
جوانهزدن این دندان از سنین 11، 12 سالگی شروع شده و پس از شکلگیری کامل، در سنین 18، 19 سالگی فرآیند رویش خود را آغاز میکنند. از آنجا که رویش دندان عقل مصادف است با سنی که فرد وارد مرحلهی بزرگسالی میشود آن را wisdom tooth یا همان دندان عقل میخوانند. اینکه دقیقا در چه سنی دندان عقل تشکیل میشود وابسته به میزان رشد اسکلت صورت فرد است؛ از همین رو در برخی افراد این پدیده در سنین 16 تا 17 سالگی رخ میدهد و در عدهای دیگر حتی در 20 سالگی هم، ریشهها هنوز کامل نشدهاند.
دندان عقل را بکشیم یا نکشیم؟
برخلاف همهی دندانها که در کودکی رشد میکنند و کاملا قابل رویت هستند، دندان عقل عموما در بزرگسالی اعلام حضور میکند. گاه در میان اطرافیان خود با افرادی مواجه میشویم که اظهار دارند دندانهای عقل خود را نکشیدند و با حضور آن در دهانشان هیچ مشکلی ندارند به عبارتی هیچ آسیب و دردی را برایشان به همراه نیاورده است؛ این در حالی است که در همین حین که شما مشغول مطالعهی این مطلب هستید، دندانپزشکان به استناد بر علم در حال انتشار مقالاتی هستند که خارج کردن دندان عقل از دهان را تشویق میکنند.
هرچقدر هم که از جمله افراد علمگرا باشیم گاه میان اعتماد به علم و اعتماد به تجربهی افراد قابل اعتماد خود دچار سردرگمی میشویم، در چنین شرایطی بهترین راهکار بالا بردن سطح آگاهی فردی است. در این مطلب از وبلاگ روشا قصد داریم به شما کمک کنیم روی افزایش آگاهی خود پیرامون این مطلب سرمایهگذاری کنید. در ادامه با ما همراه باشید.
ضرورت کشیدن دندان عقل در چیست؟
اگر قرار است دندان عقل برداشته شود، چرا اصلا وجود دارد؟ حالا که وجود دارد اگر برداشته نشود چه تبعاتی را برای ما به همراه میآورد؟ بهتر است در ابتدا برای این سوالات و سوالات مشابه دیگر در زمینهی اهمیت کشیدن دندان عقل پاسخی مناسب و قابل اتکا بیابیم.
به طور معمول رویش دندانهای عقل بین سنین 18 تا 25 سالگی اتفاق میافتند؛ با این حال ممکن است تا به طور کامل از لثه خارج شده و قابل روئیت باشند سالها طول بکشد .نکتهای که باید مد نظر قرار بدهید سن اعلام شده در مورد همهی افراد صدق نمیکند و افراد در این زمینه تجربهی متفاوتی دارند.
دندانهای عقل زمانی که به طور نصفه از لثه بیرون آمدهاند و در مواردی حتی زمانی که اصلا بیرون نیامدهاند باید توسط دندانپزشک شما به طور کامل از لثه خارج و اصطلاحا کشیده شوند. در صورت نادیده گرفتن این موضوع کمترین عواقبی که در انتظار فرد خواهد بود درد و عفونتهای باکتریایی است.
همانطور که بالاتر هم به آن اشاره کردیم دندانهای عقل در دستهی سوم دندانهای آسیاب به شمار میروند که در قسمت انتهایی دهان رشد میکنند. حال زمانی که این دندانها به صورت زاویه دار رشد کنند، کار شما برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در این قسمتها با مشکل مواجه خواهد شد. وقتی رعایت بهداشت دهان و دندان شما با سختی روبهرو باشد حاصل آن باقی ماندن بقایای ذرات غذا روی زبان، بافت لثهها، میان دندانها و عامل ایجاد پلاک و جرم در بین دندانها خواهد بود و این خود «علت بوجود آمدن بوی بد دهان» محسوب میشود.
پلاکهای دندانی از عواملی است که به طور مستقیم با پوسیدگی دندانها ارتباط مستقیم دارد. متاسفانه پوسیدگیهای دندانی اغلب به دلایل مختلفی از جمله مشغله و مسائل مالی مادامی که با درد همراه نشود، درمانش به تعویق خواهد افتاد. همین زمان طولانی که برای درمان با تاخیر مواجه میشود، یکی از عاملان ایجاد بیماری لثه است. بیماری لثه قدرت برهم زدن سلامت سایر اعضای بدن را به همراه دارد؛ بنابراین قبل از اینکه تصمیم بگیرید از قرار ملاقات بعدی دندانپزشک خود صرف نظر کنید بهتر است کمی بیشتر به عواقب آن فکر کنید. همچنین «التهاب لثه در کودکان» در نتیجهی پلاکهای دندانی که به خوبی زدوده نمیشوند ایجاد میشود، شاید حتی فکر کردن به «مسواک برقی یا مسواک دستی» شما را به نتایج شگفتانگیزی برساند.
تصور میکنم تا اینجای مقاله متوجه شده باشید دلایلی از جمله درد، عفونت و درگیر شدن سایر اعضای بدن با عفونت لثه همه از مواردی هستند که لزوم کشیدن دندان عقل را برای ما به یک امر واجب و عقلانی تبدیل میکند؛ با این حال گاهی برخی از ما به علتهایی از جمله ترس از جراحی و کشیدن این دندان و عوارض پس از آن ، از انجام این کار طفره خواهیم رفت؛ بنابراین احتمالا آشنایی با فرآیند خارج کردن دندان عقل از لثه و مراقبتهای لازمِ پس از آن در نتیجهی افزایش آگاهی که ایجاد میکند میتواند موجب کاهش ترس از این عمل شود.
اجازه بدهید میان پرانتز گریزی هم بزنیم به اهمیت آگاهی از «انواع روشهای جرمگیری دندان ها» و رسیدن به این نکته که برای رسیدن به «راههای سفید شدن دندان ها» پیش از رفتن به سراغ درمانهای زیبایی از شر پلاکهای دندانی خلاص شوید.
نحوهی خارج کردن دندان عقل از دهان
جراحی برداشتن دندان عقل یک عمل سرپایی است که معمولا توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام میشود. اگر معاینه و عکسبرداری با اشعه ایکس نشان دهد که دندان عقل شما نهفته است یا ممکن است در آینده مشکلات دندانی برای شما ایجاد کند، دندانپزشک این جراحی را توصیه میکند.
قبل از شروع جراحی فرد با اکسید نیتروژن (گاز خنده) یا آرامبخش داخل وریدی (IV) دچار حالت بیهوشی خواهد شد؛ پس اصلا نگران درد در حین جراحی نباشید. شایان ذکر است نوع داروی بیهوشکننده بر اساس سطح راحتی شما و همچنین پیچیدگی و تعداد کشیدنهای مورد نیاز توسط جراح دهان و دندان تعین میشود. در ادامهی روند پس از بیهوشی فرد مذکور، جراح برشی در بافت لثه ایجاد میکند تا دندان و استخوان نمایان شود، آنگاه استخوانی را که دسترسی به ریشهی دندان را مسدود میکند از بین میبرد.
در این قسمت جراح با توجه به نوع و سایز دندان دست به اقدام خواهد برد؛ اگر دندان پس از تکهتکه شدن راحتتر خارج شود دندان را برش زده و پس از تکهتکه شدن از بین میبرد و اگر به صورت کامل قابل درآوردن باشد که دندان را به طور کامل به کمک انبر دندانپزشکی از لثه خارج میکند؛ سپس در قسمت آخر جراحی، محل دندانِ برداشته شده را از هر گونه بقایای دندان یا استخوان تمیز کرده و با کسب اطمینان از نبود هیچ ذرهای در لثه، جراحی را به اتمام میرساند.
7 کاری که بعد از جراحی دندان باید انجام دهید.
نوع مراقبت پس از عمل به نوع جراحی و همچنین سابقهی سلامتی شما بستگی دارد. این مراقبت اغلب شامل مدیریت درد و مراقبت از زخم میشود که به برخی از این نوع مراقبتها اشاره خواهیم کرد.
-
- فعالیتهای خود را محدود کنید. از اقدام به رانندگی، رفتن به محل کار ، آشپزی و از این دست مسائل بپرهیزید و خود را به استراحت مشغول کنید؛
- از دست زدن به ناحیهی زخم خودداری کنید که همین موضوع کوچک میتواند شما را با مشکلاتی اعم از عفونت و خونریزی رو به رو کند؛
- شستوشوی مدام دهان را از یاد نبرید؛
برای مشاهده و خرید آنلاین دهانشویه موجود در بازار روی لینک کلیک کنید.
-
- در قسمت بیرونی محل جراحی روی گونههای خود یخ بمالید که این موضوع به جوش خوردن هر چه سریع تر و تسکین درد شما کمک خواهد کرد؛
- 30 دقیقه پس از جراحی، پد جراحی گازی را بردارید.( گاز خود را هر 30 تا 60 دقیقه یکبار عوض کنید تا دیگر خونریزی نداشته باشید و سپس آن را بردارید.)؛
- به محض اینکه احساس ناراحتی کردید، داروهای مسکن تجویز شده را مصرف کنید . لازم به ذکر است از مصرف بیهوده و زیاد از حد مسکن بپرهیزید؛
- و در نهایت مصرف غذاهای سرد و نرم را در لیست غذاهای روزانه خود قرار دهید.
توصیههایی برای راحت سپری کردن دوران نقاهت:
-
- نخ دندان کشیدن را ادامه دهید و حداقل دو بار در روز با یک برس نرم مسواک بزنید تا به بافت های دهان آسیب نرسانید؛
- پس از گذشت 24 ساعت اول محلول رقیق شده آب و نمک برای شستوشو میتواند به کمک شما بیاید؛
- مقداری خونریزی بعد از کشیدن دندان طبیعی است. حفرههای دندان ممکن است در طول شب و حتی در روز بعد کمی تراوش کنند، در این شرایط اصلا جای نگرانی نیست؛ اگر احساس کردید مقدار خونریزی زیاد است کافیست یک گاز را تا کنید و در محل جراحی قرار دهید؛
- سعی کنید با قراردادن چند بالش در پشت یا زیر سر، زاویهی سر خود را به سمت بالا تنظیم کنید، در چنین شرایطی پس از گذشت 30 الی 60 دقیقه وضعیت خونریزی شما قطع خواهد شد؛
- در صورتی که شرایط گفته شده در وضعیت موجود تغیری ایجاد نکرد یک کیسه چای مرطوب را در گاز بپیچید، آن را روی محل مذکور قرار دهید و محکم گاز بگیرید.
برای مشاهده و خرید آنلاین محصولات دهان و دندان روی لینک کلیک کنید.
خب در این مطلب با شما از ماهیت دندان عقل و چرایی اهمیت خارج کردن آن از دهان گفتیم. آسیبهایی که میتواند در صورت نکشیدن آن متحمل شوید را برشمردیم. حال تنها امیدواریم توانسته باشیم نقش موثری در آگاهی شما نسبت به سلامت و زیبایی دندانهایتان ایفا کرده باشیم.