نگاهی به نقش سنت و فرهنگ در فعالیت جنسی و سلامت جنسی مردم ایران

چرا زنان دربارۀ تمایلات جنسی‌شان کمتر صحبت می‌کنند؟

بیایید در شروع بحثمان یعنی بررسی سلامت جنسی نگاهی به مسئله مهم محدودیت جنسی زنان داشته باشیم یا به بیان ساده‌تر این را بررسی کنیم که چرا تعداد زیادی از زنان تمایلی به ابراز تمایلات جنسی‌شان ندارند؟ آیا سنت و فرهنگی سرکوب‌کننده به عمر هزاران سال مانع از بروز احساسات زنانه شده و یا این تفکر مردسالارانه است که زنان را از ابراز احساسات عادی و معمولی‌شان منع می‌کند؟

بر اساس پژوهش‌هایی که توسط محققان مختلف انجام شده زنان در بسیاری مواقع علاوه بر عدم ابراز تمایل جنسی حتی بعد از رابطه هم رضایت خودشان را اعلام نمی‌کنند و با بالا رفتن سن این عدم ابراز بیشتر هم می‎شود. بر اساس این تحقیقات زنان با بالا رفتن سن ممکن است دچار سندرمی به نام GSM شوند که منجر به مشکلاتی از جمله درد در حین رابطه جنسی می‌شود. این سندرم کاملاً دلایل فیزیولوژیکی دارد که با بالا رفتن سن اتفاق می‌افتد در نتیجه به مرور زنان از رابطه جنسی در سنین بالا اجتناب می‌کنند.

چنین مسئلۀ مهمی آن هم در سنین بالا یعنی احتمالاً زمانی که شخص زایمان و تجربه روابط جنسی را داشته، قاعدتاً نیاز به رسیدگی جدی پزشک متخصص و تراپیست دارد تا هم زنان در سنین بالا بتوانند همچنان فعالیت جنسی داشته باشند و هم در صورت نیاز با مداخله دارویی از میزان درد و یا اضطرابشان در حین رابطه کاسته شود.

لیبیدو بوستر گرین نیچر از جمله محصولاتی است که بر پایه ترکیبات گیاهی ساخته می‌شود. این محصول هم برای بانوان و هم برای آقایان مناسب است، اما بیشتر توسط بانوان استفاده می‌شود.

برای اطمینان از این موضوع دکتر کلارک و همکارانش بیش از 1500 زن را به طور دقیق در تحقیقی بررسی کردند و یافته‌ها نشان داد که چیزی در حدود 48% درصد از این زنان در 6 ماه گذشته به دلایل مختلف اعم از عدم تمایل یا درد در حین رابطه، هیچ رابطه جنسی با همسران و پارتنرهایشان نداشته‌اند.

علاوه بر رابطه جنسی دردناک در اثر سندرم GSM مسئله دیگری که مانع از لذت بردن زنان از رابطه‌‌شان شده و در سلامت جنسی آن‌ها مؤثر است، ترس و احساس شرم است. بر اساس این گزارش تعدادی از زنانی که در این تحقیق شرکت کردند هیچ تمایلی به ایجاد رابطه جنسی نداشتند و تعدادی دیگر این توانایی را اصلاً در خودشان احساس نمی‌کردند.

اگر این گروه را برای ادامه تحقیق کنار بگذاریم، در میان این جمعیت زنانی هم که به لحاظ جنسی فعال بودند، در حین رابطه احساس شرم داشتند و عده‌ای رابطه‌شان را اصلاً راحت و دلپذیر توصیف نمی‌کردند. متأسفانه در این پژوهش با این جامعه آماری کوچک آمار ناراحت‌کننده وجود دارد، یعنی حدود 45% درصد از زنان رابطه‌‌شان را همراه با درد، احساس ترس و شرم معرفی کرده و از صفت discomfort استفاده کردند که آن را در فارسی می‌توان راحت نبودن و دلنشین نبودن رابطه ترجمه کرد.

بر اساس این پژوهش به یک نتیجه مهم می‌رسیم. هر دو گروه چه زنانی که تمایلی به رابطه جنسی نداشتند و چه زنانی که به لحاظ جنسی فعال بودند احساس شرم، رابطه دردناک و اضطراب را مهم‌ترین دلایل عدم تمایلشان به برقراری رابطه جنسی معرفی کردند که فاکتوری تعیین‌کننده در سلامت جنسی آن‌ها است.

نگاهی به تأثیر فرهنگ در شکل‌گیری روابط جنسی شهروندان

خب تا اینجا اگر سندرم GSM و مسائل فیزیولوژیکی مانند رابطه دردناک را کنار بگذاریم، یک فاکتور مؤثر دیگر در سلامت جنسی در تحقیقات خانم کلارک دیده می‌شود و آن احساس شرم در حین برقراری رابطه است که ما را به حوزۀ مطالعاتی دیگری یعنی رابطه سنت و فرهنگ جامعه با تمایلات جنسی وارد می‌کند.

در واقع فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی بسیاری هستند که در طرز تفکر افراد نسبت به رابطه جنسی و حتی جنسیت خودشان تأثیر می‌گذارد. در کنار این وقتی فاکتورهایی مانند قانون، مذهب و ارزش‌های اجتماعی هم وارد شود شاید بهتر بتوانیم درباره احساس شرم در حین رابطه جنسی که متأسفانه میان بانوان شایع است، بیشتر صحبت کنیم.

نقش قانون در ابراز تمایلات جنسی

اگرچه در کشورهای غربی و برخی ایالت‌های آمریکا زنان لااقل روی کاغذ تا حدی قوانین برابری در مسائل جنسی با دیگران دارند؛ ولی در سایر کشورهای جهان اولین چیزی که در جامعه به چشم می‌خورد نابرابری است که از طریق همین قانون به زندگی زنان تحمیل می‌شود. برای مثال باید به کشورهایی اشاره کنیم که از طریق قانون مانع از مالکیت زنان برای روی دارایی، اموال و یا حتی زمین می‎شود. در کشور خودمان نیز بارزترین مثال در نابرابری که به واسطه قانون به زندگی زنان تحمیل شده حق نابرابر ارث است.

علاوه بر قانون که به شکل‌گیری این نابرابری وجهه رسمی داده باید به خشونت‌های جنسی اشاره کنیم که تقریباً 30% از جمعیت زنان را تحت‌تأثیر قرار داده است. بهترین مثال این نابرابری در خشونت‌های جنسی را در کشورهایی می‌توان دید که زنان اجازه ندارند کسانی را که به آن‌ها حمله کرده را دستگیر کرده و یا از خودشان دفاع کنند. در بسیاری از موارد دفاع زنان از خودشان در برابر خشونت جنسی که منجر به مرگ متجاوز و حمله‌کننده شده نتیجه فاجعه باری به جز قتل عمد و قصاص نداشته و به این ترتیب زنان در برابر خشونت‌ها هیچ حقی برای دفاع از خودشان ندارند.

با این حساب می‌توانیم قانون را فاکتور مهمی در سرکوب زنان و ایجاد محدودیت بر آن‌ها بدانیم. زمانی که قانون حق دفاع مشروع را از زن در برابر حملات بگیرد، فردی که دچار خشونت شده یا از خودش دفاع نمی‌کند یا اگر از خودش دفاع کند آن دفاع را گناه و خودش را قربانی می‌داند. در چنین فرهنگی احساس شرم از زن بودن و احساس گناه از رابطه جنسی بیشتر از دیگر فرهنگ‌ها در وجود زنان رخنه می‌کند و چون قانون هیچ حقی برایشان قائل نشده آن‌ها خودشان را مقصر این خشونت جنسی دانسته و با دفاع مشروع آشنا نیستند.

مذهب، عاملی تعیین‌کننده در نحوه ابراز تمایلات جنسی

علاوه بر قانون فاکتور دیگری که در بسیاری از کشورها به‌خصوص کشورهای خاورمیانه نقش تعیین‌کننده در رفتار جنسی زنان دارد، بحث مذهب است.

مذاهب مختلف درباره اخلاق در رابطه جنسی نظرات متفاوتی دارند. برخی مذاهب روابط جنسی را نرمال و عادی و البته راهی برای بقای نسل بشر معرفی می‌کنند و برخی دیگر آن را یک عمل صرفاً فیزیولوژیک می‌دانند که فقط باید در چهارچوب ازدواج بین زن و مرد رخ بدهد. به این ترتیب رابطه میان دو جنس موافق یا حتی خارج از چهارچوب ازدواج برایشان تعریف نشده و غیرقانونی است و در واقع غیراخلاقی تلقی می‎شود.

محدودیت‌های جنسی که از دین و مذهب ریشه گرفته فقط مختص خاورمیانه نبوده و امری جهانی است، یعنی در بسیاری از کشورهای جهان از آن صحبت نشده و آموزشی هم داده نمی‌شود؛ زیرا در فرهنگ این جوامع رابطه جنسی پنهان در خانه‌ها است و صحبت از آن یک تابو تلقی می‎شود. قاعدتاً در چنین جامعه‌ای فشار جنسی بسیاری به شهروندان وارد شده و هر رفتاری که نشان‌دهندۀ تمایلات مردم باشد به‌عنوان رفتار غیرقابل‌قبول شناخته می‎شود. در چنین مذهب و فرهنگی رابطه جنسی هم برای زن و هم برای مرد منجر به احساس شرم شده و گاهی به آن‌ها احساس گناه هم می‌دهد؛ زیرا این رابطه نه برای لذت بلکه برای فرزندآوری توصیه شده است؛ در نتیجه افراد تمایلاتشان را سرکوب کرده و حتی صحبت از آن را غیراخلاقی و بی‌شرمانه می‌دانند.

منز پرفورمنس ابورنز یکی از محصولات محبوب در بین آقایان برای افزایش قوای جنسی است. این محصول حاوی 60 عدد قرص است که باعث می‌شود کیفیت روابط شما افزایش پیدا کند.

متأسفانه، در چنین جامعه‌ای زنان بیشتر تحت‌فشار هستند تا درباره تمایلات معمولی‌شان صحبت نکرده و آن را در اتاق خانه‌هایشان مخفی کنند. صحبت از بیماری‌های جنسی و لزوم چکاپ توسط پزشک متخصص هم قاعدتاً در چنین مذاهبی چندان عادی تلقی نشده و زوجین فقط باید به دنبال فرزندآوری باشند. در نتیجه با وجود سایه سنگین مذهب پدیده‌ای به اسم لزوم بررسی سلامت جنسی شهروندان کلاً در سایه قرار می‌گیرد.

بر اساس پژوهشی در سازمان بهداشت جهانی WHO در سال 2018 خشونت جنسی ناشی از باورهای مذهبی علیه دختران و زنان افزایش داشت و در پی آن نابرابری جنسی هم رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. در همین سال برای چندمین بار بود که فعالان حقوق بشر درباره ختنه زنان که نوعی ناقص سازی جنسی است و از باورهای مذهبی برای سرکوب تمایلات جنسی زنان ریشه گرفته صحبت کردند.

ناقص سازی جنسی زنان بر اساس آمار رسمی در بخش‌هایی از آفریقا، خاورمیانه و آسیا شایع است. زمانی که درباره احساس شرم زنان درباره تمایلات جنسی‌شان صحبت می‎کنیم که از باورهای مذهبی شایع شده، مسئله ناگوار ناقص سازی زنان را هم باید اضافه کنیم. وجود چنین عمل دردناک و ناگواری در جامعه علاوه بر شکل‌گیری احساس گناه در حین رابطه جنسی، به‌شدت سلامت زنان را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ زیرا به رابطه بسیار دردناکی منجر می‌شود که در اثر این ناقص سازی به نیمی از زنان تحمیل شده و ریشه آن مذهب، باورهای غلط و سنت پوسیده است.

ارزش‌های اجتماعی چه تأثیری در روابط جنسی مردم دارند؟

پژوهش‌هایی که درباره تأثیر نرم و ارزش‌های اجتماعی بر روی نگرش‎های جنسی شهروندان اجرا شده نشان می‌دهند که از شرق تا غرب دنیا تفاوت زمین تا آسمان است. بر اساس این پژوهش که توسط باس در سال 1989 انجام شد، در حالی که کشورهای اسکاندیناوی، فرانسه و هلند رابطه جنسی را امری عادی در اجتماعشان تلقی می‌کنند، در کشورهایی مانند چین، هند و ایران نداشتن رابطه جنسی امری مقدس و ارزشمند تلقی شده و بهای زیادی به آن داده می‌شود. قابل‌درک است که در جوامعی که این طرز تفکر را تبلیغ می‌کنند چگونه زنان و مردان بعد از ازدواج از ابراز تمایلاتشان شرمگین باشند و سال‌ها آن را سرکوب کنند. قاعدتاً صحبت دربارۀ سلامت جنسی با پزشک متخصص و تراپیست هم در چنین فرهنگی آسان نیست و فرد از آن اجتناب می‌کند.

فعالیت جنسی و سلامت جنسی مردم ایران از سنت و فرهنگ تأثیر می‌گیرد!

ارزش‌های اجتماعی، سنت، مذهب و فرهنگی که در آن بزرگ می‎‌شویم، بیشترین تأثیرات اولیه را در شکل‌گیری زندگی جنسی ما دارند.

اگر شما در فضایی بزرگ شوید که بیشتر افراد با دلایل فرهنگی و مذهبی رابطه جنسی را آلوده، بد، شرمگین و ناشایست می‌دانند، این مسئله در آینده شما هم خودش را نشان داده و احساس شرم در رابطه جنسی سال‌های سال با شما باقی می‌ماند. متأسفانه این مسئله در بسیاری موارد در فرد مانده و سلامت جنسی او را به شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. همین مسئله شرم هم باعث می‎شود فرد برای بررسی وضعیتش تمایلی به مراجعه به متخصص نداشته باشد و در نهایت آمار سلامت جنسی در چنین جوامعی مطمئن و قابل‌اتکا نباشد؛ زیرا تعداد زیادی از این جمعیت اصلاً به متخصص و تراپیست مراجعه نکرده و صحبت درباره تمایلات و روابط جنسی‎شان را تابو و ناپسند می‌دانند.