مکمل کافئین چیست و چه فوایدی دارد؟

در این مقاله در زمینه‌های مختلف به بررسی این موضوع می‌پردازیم که مکمل کافئین چیست و چه فوایدی دارد؟ با وبلاگ داروخانه روشا همراه باشید.

کافئین چیست؟

کافئین (Caffeine) یک ماده‌ی شیمیاییِ خوراکی و محرکی طبیعی است که با تحریک مغز و سیستم عصبی، انسان را هوشیارتر و خواب را از او دور می‌کند. کافئین از ترکیب اکسیژن، کربن؛ نیتروژن و هیدروژن به وجود آمده و از خانواده‌ی «آلکالوئید»‌هاست. هر روز میلیاردها نفر با استفاده از کافئین، آثار خواب آلودگی خود را از بین برده و به هوشیاری و آگاهیِ محیطیِ خود می‌افزایند. در اکثر موارد گفته می‌شود که کافئین فقط می‌تواند شخص را بیدار نگه دارد؛ هم‌چنین از بروز بی‌خوابی در صورت مصرف زیاد آن صحبت می‌شود؛ ولی کافئین فواید و مضرات دیگری هم دارد که در ادامه خواهید خواند.

تاریخچه‌ی کافئین

قرص جوشان کافئین + تائورین + ب کمپلکس یکی از محصولاتی است که حاوی میزان کافئین بالایست. استفاده از این  محصول باعث می شود که بدن شما انرژیی بیشتری برای فعالیت در کل روز داشته باشد.

کافئین بر قسمتی از اندام‌های حسی و اعصاب متبط با سیستم عصبی محیطی تأثیر می‌گذارد. بدن انسان از «گلیکوژن» برای تولید انرژی استفاده می‌کند و با تمام شدن گلیکوژن، احساس خستگی و گرسنگی فرا می‌رسد. یکی از ویژگی‌های کافئین که منجر به حفظ انرژی بیشتر می‌شود کم کردن سرعت تخلیه‌ی گلیکوژن بدن است. این ویژگی، هم برای افراد عادی و هم برای ورزشکاران می‌تواند بسیار مفید باشد. نکته‌ی مهم این است که کافئین نه تنها انرژی فیزیکی بلکه انرژی ذهنی را نیز افزایش می‌دهد.

کافئین و چربی سوزی

در زمان خرید قرص کافئین در زمینه‌ی افزایش انرژی توسط کافئین، سوالی هم در رابطه با موضوع مصرف کافئین و چربی سوزی (افزایش متابولیسم) از مشاوران داروخانه روشا پرسیده می‌شود. کافئین، ماده‌ای است «ترموژنیک» و دمای بدن را افزایش می‌دهد.
این افزایش دمای بدن حتی وقتی که فرد در حال استراحت باشد باعث چربی سوزی بیشتر می‌شود. بدن انسان حتی در زمان استراحت نیز برای فعالیت‌هایی مثل نفس کشیدن و تپش قلب نیاز به انرژی دارد. مصرف کافئین باعث می‌شود که متابولیسمِ (سوخت و سازِ) بدن بیشتر شود و در نتیجه مقدار بیشتری از چربی‌های انباشته شده در بدن، تجزیه شوند.

\

گروهی دیگر بر اینباورند که حتی مصرف میزان کم قرص کافئین انرژی زا در دوران بارداری می‌تواند احتمال سقط جنین و یا وزن کم نوزاد را افزایش دهد. این نکته هم باید در نظر گرفته شود که مضرات کافئین زیاد برای زنان باردار بیشتر از زنان شیرده برآورد شده است؛ بنابراین شرط احتیاط، مصرف نکردن کافئین توسط زنان باردار و شیرده است و در غیر این صورت بهتر است که اگر مثلاً خانم باردار یا شیردهی قهوه می‌نوشد میزان آن بیشتر از یک یا یک و نیم فنجان معمولی در روز نباشد. البته باید در نظر داشت که امکان دارد مقدار دیگری کافئین از منابع غذایی دیگر هم جذب بدن مادر شود؛ پس لازم است همه‌ی این جزئیات در نظر گرفته شود.

مصرف مکمل کافئین چه فوایدی برای ورزشکاران دارد؟

کافئین با افزودن به آدرنالینِ بدن، میزان هوشیاری و تمرکز را افزایش می‌دهد و بهبود این دو خصیصه برای هر ورزشکاری مغتنم است. همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد؛ مصرف مکمل کافئین باعث کاهش سرعت تخلیه‌ی گلیکوژن بدن که سرچشمه‌ی انرژی است شده و خستگی را به تأخیر می‌اندازد. مصرف کافئین، استقامت ورزشکاران را بسیار بالا می‌برد؛ به بیان ساده مصرف کافئین برای ورزشکارانی که در رشته‌های استقامت فعالیت دارند اثر بیشتری دارد.

آیا مصرف کافئین در دوران بارداری مجاز است؟

نخستین نکته‌ای که باید درباره‌ی مصرف قهوه و کافئین در دوران بارداری در نظر داشت وسیع نبودن تحقیقات انجام شده در این زمینه است. با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد که بهترین کار برای زنان باردار و شیرده، محدود کردن استفاده از کافئین باشد. به دلیل این که سطح تحمل کافئین در افراد بنا به علل ژنتیکی می‌تواند بسیار فرق کند، لذا تعیین دوزِ بدون خطر برای کافئین تا حدی مشکل است. آنچه در بیشتر منابع علمی به چشم می‌خورد توصیه به مصرف زیر ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز توسط زنان باردار و شیرده است.

گروهی دیگر بر اینباورند که حتی مصرف میزان کم قرص کافئین انرژی زا در دوران بارداری می‌تواند احتمال سقط جنین و یا وزن کم نوزاد را افزایش دهد. این نکته هم باید در نظر گرفته شود که مضرات کافئین زیاد برای زنان باردار بیشتر از زنان شیرده برآورد شده است؛ بنابراین شرط احتیاط، مصرف نکردن کافئین توسط زنان باردار و شیرده است و در غیر این صورت بهتر است که اگر مثلاً خانم باردار یا شیردهی قهوه می‌نوشد میزان آن بیشتر از یک یا یک و نیم فنجان معمولی در روز نباشد. البته باید در نظر داشت که امکان دارد مقدار دیگری کافئین از منابع غذایی دیگر هم جذب بدن مادر شود؛ پس لازم است همه‌ی این جزئیات در نظر گرفته شود.

مضرات کافئین چیست؟

مهم‌ترین مضرات مصرف بیش از حد کافئین به شرح زیر است:

1. 1. تپش قلب: برخی افرادی که سطح تحمل آن‌ها در زمینه‌ی مصرف کافئین پایین است امکان دارد با مصرف بیش از حدِ تحملشان دچار تپش قلب شوند.
   2. بی‌حالی: برخی آزمایش‌های نشان داده که کافئین 24 ساعت بعد از ایجاد هشیاری و سرحالی، ایجاد نوعی خستگی مضاعف در حد خفیف می‌کند.
   3. اضطراب: ماده‌ی شیمیایی «آدونوزین» در مغز، احساس خستگی را به وجود می‌آورد. کافئین جلوی فعالیت این ماده‌ی شیمیایی را می‌گیرد ولی در عین حال دوز بالای کافئین می‌تواند ایجاد اضطراب کند.
   4. بی‌خوابی: مصرف کافئین بخصوص در بعدازظهر می‌تواند بسته به میزان تحمل فرد، موجب بی‌خوابی کم یا زیاد شبانه شود.
   5. تکرر ادرار: مصرف کافئین توسط اشخاصی که دچار یا در معرض ناراحتی تکرر ادرار هستند (بخصوص افراد سالمند) می‌تواند این عارضه را افزایش دهد.
   6. مشکلات گوارشی: کافئین، ملین است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارضی چون شکم درد و اسهال داشته باشد.
   7. واپاشی عضلات: در موارد نادر، مصرف بسیار زیاد کافئین می‌تواند موجب بروز عارضه‌ای به نام «رابدومنیز» شود. این عارضه باعث صدمه دیدن کبد به خاطر انتقال سلول‌های عضلات از طریق جریان خون به کبد می‌شود.
   8. عادت به کافئین: هرچند که نمی‌توان این مورد را اعتیاد دانست ولی آزمایش‌های مثبت در موردِ وابسته شدن فرد به مصرف کافئین مشاهده شده است.
   9. فشار خون بالا: در افرادی که با خطر سکته‌ی قلبی و مغزی روبرو هستند مصرف کافئین به دلیل این که تا حدی فشار خون را بالا می‌برد می‌تواند مضر باشد.

مکمل کافئین چیست و چه فوایدی دارد؟ – جمع‌بندی

• • کافئین، یک محرک طبیعی است که در بیش از 60 نوع گیاه، بخصوص در قهوه و چای یافت می‌شود و بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و به کلیه‌ی اعضای بدن نفوذ می‌کند.
  • نخستین سندهای موجود مبنی بر استفاده‌ی بشر از نوشیدنی‌های کافئین دار به حدود بیست و سه قرن پیش باز می‌گردد.
  • کافئین با تأخیر در تخلیه‌ی گلیکوژن و تأثیر بر سیستم عصبی و دمای بدن باعث افزایش انرژی و بالا رفتن هوشیاری، تمرکز و بهبود عملکرد فیزیکی و ذهنی می‌شود.کافئین با مسدود کردن آدنوزین که نوعی انتقال دهنده‌ی عصبی برای ایجاد حس خستگی است، روند خسته شدنِ شخص را کند کرده و هشیاری را افزایش می‌دهد.
  • قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار، شکلات و نوشیدنی‌های انرژی زا جزو مهم‌ترین منابع خوراکی حاوی کافئین است.
  • کافئین نوعی ترمونیک است و باعث افزایش دمای بدن و چربی سوزی بیشتر می‌شود و در ضمن، از طریق تأثیرگذاری بر روی هورمون‌های سیری و گرسنگی، اشتها را کاهش می‌دهد و از این نظر برای کاهش وزن بسیار مؤثر است.
  • افزایش استقامت، به تأخیر انداختن خستگی و افزایش دقت و تمرکز از فواید عمومی کافئین است که برای ورزشکاران ارزشی دوچندان دارد.
  • در مورد مصرف کافئین در دوران بارداری اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی منابع، مصرف مقدار 200 میلی‌گرم کافئین در روز را مجاز می‌دانند و برخی منابع دیگر کلاً کافئین را برای خانم‌های باردار و شیرده منع می‌کنند؛