آیا استفاده از مرفین در دوران بارداری بی خطر است؟

اگر باردار هستید می توانید مورفین مصرف کنید؟

باتوجه به اینکه گزینه‌های محدودی برای تسکین دردهای دوران بارداری موجود است گاهی ناگزیری از تجویز مورفین برای تسکین درد مادران نگرانی‌هایی را به وجود می‌آورد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری با تکیه بر تحقیقات مدعی شده است که استفاده از ایبوپروفن در بارداری ممکن است باعث نقص مادرزادی شود. به‌همین دلیل به‌طورکلیگروه های بهداشت عمومی و کارشناسان بهداشت مادر و جنین، مصرف مورفین را برای مادران باردار مادامی که می‌توان جایگزینی برایش تعریف کرد توصیه نمی‌کنند.

کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) می گوید که درمان های جایگزین مانند فیزیوتراپی و داروهای غیرافیونی برای درمان درد مزمن در دوران بارداری ترجیح داده می شود. علاوه‌بر آن گروهی از داروها به نام آگونیست های اپیوئیدی را برای درمان اعتیاد به مواد افیونی یا وابستگی تجربه شده توسط یک فرد باردار پیشنهاد می‌کند. در مورد «کم کاری تیروئید و بارداری» در لینک موجود بخوانید؛ به‌ویژه اگر قصد بارداری دارید.

مصرف داروهای مخدر در دوران بارداری چقدر رایج است؟

بر اساس منابع قابل اعتماد موجود تعداد زنانی که هنگام زایمان مشخص می‌شود از مواد افیونی استفاده کرده‌اند در 20 سال گذشته حدود 130 درصد افزایش داشته است. از این حدود 7 درصد گزارش داده‌اند در طی دوران بارداری از مورفین‌ها به عنوان مسکن‌های ضد درد استفاده کرده‌اند و از هر 5 نفر 1 نفر استفاده از مخدرها را گزارش داده است.

CDC هشدار می‌دهد که مصرف مورفین در دوران بارداری جنین را در معرض خطر متولدشدن با نقص مادرزادی قرار می‌دهد؛ بنابراین بهتر است در صورت درد هم از مسکن‌هایی که فاقد مورفین‌ها هستند همچون استامینوفن‌ها استفاده کنید.

سازمان غذا و دارو (FDA) مورفین را - به عنوان یک گزینه کوتاه مدت برای درد شدید - در طبقه C در مقیاس طبقه بندی بارداری خود قرار می دهد. برای اینکه درک درستی نسبت به این طبقه‌بندی داشته باشید به گزاره‌های زیر توجه کنید:

• • A: مطالعات هیچ خطر جنینی را نشان نداده است؛
  • D: شواهد خطر جنینی وجود دارد؛ اما مزایای بالقوه ممکن است استفاده از آن را تضمین کند؛
  • X: شواهد خطرات مصرف این گروه را بیشتر از مزایای استفاده از آن اعلام کرده است؛
  • C: به این معنی است که افراد باردار و پزشکان آنها باید مزایای استفاده از این دارو را در مقابل خطر احتمالی آن بسنجند.

اگرچه FDA  مورفین‌ها را در دوران بارداری در طبقۀ C قرارداده است؛ اما چنانچه مصرف آن طولانی‌مدت باشد مقیاس از C به D تغییر می‌کند و این یعنی احتمال خطرات قطعی برای جنین بالا می‌رود. با این حال، با استفاده طولانی مدت یا مزمن، مورفین از دسته C به دسته D منتقل می شود. این بدان معنی است که شواهدی از خطرات قطعی برای جنین در اثر مصرف وجود دارد.

مورفین چیست؟

مورفین یک ماده مخدر طبیعی است که از گیاه تریاک تهیه می‌شود. تعدادی دیگر از مواد افیونی از جمله داروی مسکن تجویزی MS-Contin و داروهایی مانند هروئین نیز با استفاده از این گیاه ایجاد می‌شود. مورفین و سایر مواد افیونی عادت زا هستند و می‌توانند منجر به اعتیاد شوند.

مورفین و سایر مواد افیونی با اتصال به گیرنده های مواد افیونی در سرتاسر بدن شما - مانند نخاع، دستگاه گوارش و مغز - کار می‌کنند تا ارسال سیگنال‌های درد به مغز را کاهش داده یا از آن جلوگیری کنند. درست است که داروهای حاوی افیون قادر هستند فرد را دچار سرخوشی کنند؛ اما همواره عوارض جانبی خطرناکی هم با خود برای فرد ایجاد می‌کنند:

• • مشکلات تنفسی
  • تغییرات خلق‌وخو
  • سرفه‌های شدید همراه با خلط
  • واکنش‌های آلرژیک

اساس علاقه به مصرف مورفین در افراد چیست؟

اگر از گروهی که به دلایل متفاوتی که در این‌جا محل توجه نیست به سوءاستفاده از افیون‌ها می‌پردازند، صرف‌نظر کنیم مورفین‌ها در دسته‌بندی داروهایی هستند که می‌توانند دردهای شدید را تسکین دهند. بنابراین متخصصان در مواردی که فرد نیاز به تسکین درد خود دارد این دارو را به اشکالی نظیر:

• • داروی خوراکی همچون قرص یا شربت
  • تزریق عضلانی
  • تزریق وریدی

تجویز می‌کنند. هرگاه مورفین را به حالت وریدی مورد مصرف قرار دهیم درد در پرسرعت‌ترین حالت خود بین 1 تا 2 دقیقه کاهش پیدا می‌کند، نهایتا ظرف 15 دقیقه به اوج اثرگذاری‌اش می‌رسد و نتیجتا به مدت 4 ساعت درد را خنثی می‌کند. نکتۀ قابل تامل اما این است که می‌بایست علاوه‌بر نقش تسکین‌دهنده‌بودن مورفین‌ها به موارد درمانی آن هم توجه داشت. متحخصصان در درمان موارد زیر از مورفین‌ها کمک می‌گیرند:

• • وابستگی به مخدرها
  • سرفه‌های مزمن
  • تنگی نفس
  • زخم  غشاهای مخاطی
  • اسهال

درد در بارداری و نکاتی که باید پیرامون آن بدانید!

طبق ادعای منبع معتبر FDAT، در دوران بارداری:

• • 6 درصد از افراد در دوران بارداری در معرض مواد افیونی قرار دارند؛
  • 18 تا 25 درصد آن‌ها از ایبوپروفن‌ها استفاده می‌کنند؛
  • 65 تا 70 درصدشان نیز از استامینوفن‌ها استفاده می‌کنند.

برخلاف مورفین‌ها، استفاده از استامینوفن‌ها در دوران بارداری بی‌خطر در نظر گرفته‌شده است؛ اگرچه تحقیقات جدید درصدد است تا شواهد متفاوتی برای این گزاره عیان کند و آن را از دستۀ کلا بی‌خطرها خارج کند.

خطرات مصرف مورفین در دوران بارداری چیست؟

چنان‌چه یک مادر باردار در دوران بارداری اقدام به مصرف افیون کرده باشد، مورفین از طریق جفت وارد جریان خون شده و جنین را با خطرات جبران‌ناپذیری تهدید می‌کند. عوارض مصرف افیون در دوران بارداری خود را به زودی نشان می‌دهند. از جملۀ این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • خواب‌آلودگی
  • آرام‌بخش
  • مشکلات تنفسی
  • فشار خون بالا
  • یبوست
  • مشکلات جفت
  • پره اکلامپسی
  • سقط جنین
  • مرده‌زایی
  • زایمان زودرس

فردی که مصرف‌کننده افیون و مورفین‌ها بوده درصورت بارداری چگونه این وضعیت را مدیریت کند؟!

دقت داشته باشید چنانچه پیش از اقدام به بارداری افیون مصرف می‌کرده‌اید و یا اعتیاد به مصرف مورفین‌ها داشته‌اید به هیچ عنوان نباید بعد از بارداری یکباره آن‌ها را قطع کنید. بهتر است در اولین فرصت با پزشک خود شرایط را توضیح دهید و از او کمک بخواهید؛ چراکه قطع مصرف یکباره در چنین وضعیتی ممکن است همراه با خطراتی باشد.

چه خطراتی نوزاد در معرض مورفین را تهدید می‌کند؟

داده های زیادی در مورد دوزها و بازه های زمانی خاص در مورد استفاده از مورفین وجود ندارد، زیرا تعداد کمی از محققان ایمنی مواد افیونی را در دوران بارداری بررسی کرده اند. در عوض، بیشتر تحقیقات بر روی آنچه پس از مصرف مواد افیونی اتفاق می افتد متمرکز شده است.آنچه کارشناسان می دانند جدول زمانی رشد جنین است:

سه ماهه اول:

واضح است که نقایص مادرزادی (مانند نقایص لوله عصبی) و تغییرات ساختاری (مانند گاستروشیزیس) معمولاً در اوایل بارداری و زمانی که ابتدایی‌ترین سیستم‌های کودک در حال شکل‌گیری است رخ می‌دهد.

سه ماهه دوم:

 در اواسط بارداری، نقص مادرزادی کمتری رخ می‌دهد. با این حال، نگرانی در مورد رشد جنین محتمل‌تر است.

سه ماهه سوم:

 در سه ماهۀ آخر بارداری در اواخر بارداری، نوزادان تقریباً به طور کامل شکل می‌گیرند و مصرف مورفین می‌تواند باعث نگرانی‌هایی مانند تاخیر در رشد، مشکلات تنفسی یا وابستگی به مواد مخدر در بدو تولد شود. در زیر برخی از شایع‌ترین نگرانی‌های مشاهده‌شده در نوزادان متولد‌شده از افرادی که در دوران بارداری از مورفین استفاده می‌کردند، آورده شده‌است:

شکاف لب و شکاف کام:

 شکاف لب و شکاف کام تغییراتی در ساختار لب و دهان است که می‌تواند منجر به مشکلات گفتاری، تغذیه یا حتی تنفس شود.

پاچنبری:

 کلاب فوت باعث می‌شود پای کودک به پهلو یا به سمت بالا بچرخد و می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی شود.

نقایص مادرزادی قلب:

 انواع مختلفی از نقایص مادرزادی قلب وجود دارد که می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. آنها ممکن است شامل عملکرد یا ساختار قلب باشند. برخی ممکن است شناسایی نشوند و تا آخر عمر باقی بمانند. برخی دیگر ممکن است به درمان اورژانسی در بدو تولد نیاز داشته باشند.

وابستگی به مواد مخدر نوزادانی که در طول بارداری - به ویژه در اواخر بارداری - در معرض مورفین و سایر مواد افیونی هستند، ممکن است با اعتیاد به این داروها یا داروها متولد شوند. این باعث ایجاد وضعیتی به نام سندرم پرهیز نوزادی (NAS) می‌شود که در زیر با جزئیات بیشتر توضیح داده شده است:

گاستروشیزیس:

 گاستروشیزیس زمانی رخ می‌دهد که سیستم گوارشی و دیواره شکم کودک در اوایل بارداری شکل می‌گیرد. ماهیچه‌ها و اندام‌های شکم به درستی به هم متصل نمی‌شوند؛ بنابراین نوزادان مبتلا به این عارضه با روده‌ها و گاهی دیگر اندام‌ها در خارج از بدن خود به دنیا می‌آیند. برای اصلاح این عارضه پس از تولد نیاز به جراحی فوری است.

گلوکوم:

 گلوکوم می‌تواند با رشد بینایی رخ دهد و باعث نگرانی دائمی بینایی یا حتی کوری شود. تاخیر در رشد و وزن کم هنگام تولد:

 نوزادان بیشتر دوران اواسط تا اواخر بارداری را با بزرگ‌تر شدن و افزایش وزن می‌گذرانند. وزن کم هنگام تولد و تاخیر در رشد از عوارض شایعی هستند که نوزاد در دوران بارداری در معرض مورفین قرار می‌گیرد.

از دست دادن شنوایی:

کم شنوایی و سایر شرایط ارتباطی معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم ایجاد می شود و ممکن است پس از تولد نیاز به درمان مداوم داشته باشد.

میکروسفالی:

 این زمانی اتفاق می‌افتد که سر نوزاد به درستی شکل نگیرد یا در دوران بارداری آسیب دیده باشد. میکروسفالی می تواند منجر به دور سر کوچک و تعدادی تاخیر عصبی شود.

نقص لوله عصبی:

 نقص لوله عصبی به تغییرات مغز و نخاع اشاره دارد. اینها معمولاً در اوایل بارداری و زمانی که سیستم عصبی کودک در حال شکل گیری است رخ می دهد. یک نقص شایع لوله عصبی اسپینا بیفیدا است. در این شرایط، نخاع به درستی شکل نمی‌گیرد و قسمت‌هایی را در خارج از بدن در معرض دید قرار می‌دهد. این نوع شرایط می‌تواند باعث نگرانی‌های عصبی خفیف تا جدی برای نوزادان شود.

نارس بودن:

 مصرف مورفین یا مواد افیونی نیز می تواند باعث نگرانی فرد باردار شود. ممکن است منجر به زایمان زودرس یا زودرس شود. بسته به چگونگی زایمان زودرس، این می تواند طیف گسترده ای از عوارض را ایجاد کند.

سندرم مرگ ناگهانی نوزاد:

نوزادان متولد شده از افرادی که در دوران بارداری از مورفین یا مواد افیونی استفاده کرده‌اند در معرض خطر SIDS بیشتری هستند

سندرم پرهیز نوزادی (NAS) چیست؟

NAS در نوزادانی که در رحم در معرض مواد خاصی قرار گرفته اند، رخ می دهد. اگرچه این وضعیت می‌تواند از قرار گرفتن در معرض انواع مواد و داروها ایجاد شود، قرار گرفتن در معرض مواد افیونی یک علت شایع است.

هنگامی که کودک در دوران بارداری در معرض مواد افیونی قرار گرفته و احتمالاً دچار وابستگی شده است، به این وضعیت به طور خاص سندرم محرومیت از مواد افیونی نوزادان (NOWS) گفته می‌شود.

NAS و NOWS می توانند علائم ناراحت کننده، دردناک و حتی خطرناکی را در نوزادان ایجاد کنند؛ زیرا آنها از مواد افیونی و سایر موادی که در دوران بارداری در معرض آنها قرار گرفته‌اند کنار می روند. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• • تحریک‌پذیری
  • مشکلات مربوط به تغذیه
  • مشکلات تنفسی
  • تشنج‌ها
  • لک‌شدن پوست
  • تب
  • تعریق
  • رفلکس‌های بیش‌فعالی
  • استفراغ
  • اسهال
  • آشفتگی‌های خواب

متاسفانه موارد NAS در سال های اخیر در کنار بحران مواد افیونی به شدت افزایش یافته است. بر اساس گزارش ACOG، در سال 1999، تقریباً 1.5 از هر 1000 نوزاد با این بیماری متولد شدند. تا سال 2013، بروز نوزادان متولد شده با NAS به 6 در 1000 نوزاد افزایش یافت.

درمان ترک نوزادان از مواد افیونی و سایر مواد، ممکن است دشوار باشد. در حالت ایده‌ئآل، از درمان های غیر دارویی استفاده می شود.

درمان‌های غیرداروئی که به کمک آن به داد نوزادان مبتلا به NAS می‌شتابند شامل موارد زیر است:

• • ماندن نوزاد در اتاق والدین
  • شیردهی کودک
  • قنداق‌کردن نوزاد
  • تماس پوست به پوست با نوزاد
  • قرار دادن کودک در معرض تحریک کم

این که از چه استراتژی درمانی استفاده شود بستگی به مواردی از جمله لیست زیر دارد:

• • جنین در دوران بارداری در معرض کدام دارو یا دارویی بوده است
  • چه مقدار از ماده در معرض آنها قرار گرفتند
  • چه مدت در معرض این ماده بودند
  • آخرین مواجهه چقدر نزدیک به تحویل بوده است.

هنگامی که نوزادان با وابستگی شدید متولد می‌شوند، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی گاهی اوقات باید داروها، از جمله مواد افیونی را تجویز کنند. اینها برای از شیر گرفتن تدریجی نوزاد از وابستگی ضروری هستند.

چنانچه مصرف‌کنندۀ مورفین باشید آیا قادر به مراقبت از نوزاد خود هستید؟

مواد افیونی می‌تواند از طریق شیر مادر به کودک شما منتقل شود. با این حال، استفاده کوتاه مدت از داروهایی مانند مورفین برای مدیریت درد زایمان در 2 تا 3 روز اول پس از تولد، هم رایج است و هم سازگار با شیردهی در نظر گرفته می‌شود. هنگامی که از مورفین برای درمان طولانی مدت یا تسکین درد استفاده می شود - به ویژه در نوزادانی که در دوران بارداری در معرض این داروها نبودند - نظارت دقیق لازم است. با استفاده از سایر مواد مخدر یا داروها، از جمله داروهایی (مانند بوپرنورفین) که برای درمان وابستگی استفاده می‌شوند، اگر شما شیردهی با سینه را انجام می‌دهید، مراقبت‌های بهداشتی باید به دقت کودک را تحت نظر داشته باشند.

هنگام مصرف این داروها امکان پرستاری وجود دارد. با این حال، استفاده طولانی مدت از داروهای مخدر، از جمله مورفین، می تواند عوارض ایجاد کند. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• • مشکل در افزایش وزن
  • خواب آلودگی
  • مشکلات تغذیه
  • نگرانی‌های تنفسی

آیندۀ نوزادانی که در دوران بارداری در معرض مورفین قرار می گیرند چیست؟

برای نوزادانی که بدون NAS یا NOWS متولد می‌شوند و در دوران بارداری در معرض دوزهای کوتاه مدت مورفین هستند، نگرانی وجود ندارد. این نوزادان تا زمانی که هیچ عارضه‌ای نداشته باشند، نباید عوارض طولانی مدت را تجربه کنند.

هنگامی که نوزادان وابسته به مورفین یا سایر داروها متولد می‌شوند، روند درمان NAS ممکن است ماه ها طول بکشد. حتی پس از تکمیل درمان، این نوزادان می توانند اثرات طولانی مدتی مانند:

• • نقص های مادرزادی سلامت
  • وزن کم هنگام تولد
  • تولد زودرس
  • دور سر کوچک
  • SIDS
  • نگرانی های رشدی، شناختی و رفتاری

یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است گاهی اوقات مورفین را در دوران بارداری و پس از زایمان تجویز کند تا به شما در مدیریت درد شدید کمک کند.

با این حال، این باید تنها پس از امتحان سایر روش‌های تسکین درد در نظر گرفته شود. این به این دلیل است که مورفین ممکن است برای شما و جنین خطرات زیادی داشته باشد. خطرات شامل سقط جنین، زایمان زودرس و نقایص مادرزادی است.

استفاده از مورفین برای مدت زمان محدود - مانند بلافاصله پس از زایمان - به طور کلی بی خطر است، اما استفاده طولانی مدت با خطر بیشتری برای عوارض همراه است.

اگر در دوران بارداری یا در دوران شیردهی در مدیریت درد خود مشکل دارید، با پزشک خود صحبت کنید. یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند به شما کمک کند مزایای استفاده از مورفین را در مقابل خطرات آن ارزیابی کنید. همچنین باید به یاد داشته باشید که خرید مکمل های بارداری و شیردهی در این دوره به کمک شما می آید و از بروز بسیاری از مشکلات و دردها جلوگیری می کند.