پریود و کم خونی- آیا پریود شما می تواند باعث کم خونی شود؟

رحم زنان ماهی یک بار، پوشش خود را می‌ریزد و قاعدگی اتفاق می‌افتد؛ کمی درد، گرفتگی و احساس ناراحتی در طول مدت قاعدگی، کاملا طبیعی است. بیشتر ناراحتی‌های دوره قاعدگی شایع است، اما درد شدید یا فلج کننده‌ای که زندگی شمارا مختل کند، عادی نیست. به داشتن قاعدگی دردناک، شرایطی به نام «دیسمنوره» می‌گویند. این موضوع رایج‌ترین اختلال قاعدگی است، بیشتر از نیمی از زنان در دوره قاعدگی، حداقل یک یا دو روز، احساس درد خواهند داشت.

کم خونی چیست؟

علائم کم خونی را باید شناسایی کرد؛ بطورکلی کم‌خونی روی گلبول‌های قرمز و هموگلوبین تأثیر می‌گذارد. هموگلوبین، در واقع پروتئین داخل گلبول‌های قرمز خون است و اکسیژن را از ریه‌ به همه بافت‌ها و اندام‌ها منتقل می‌کند. اصلی‌ترین دلیل کم‌خونی، کمبود آهن است، بدن شما جهت تولید هموگلوبین، به آهن نیاز دارد. کم‌خونی دلایل گوناگونی دارد، یکی از آن‌ها قاعدگی یا پریودهای سخت و سنگین است.

کم‌خونی ممکن است، یک بیماری موقتی و یا طولانی باشد و نشانه‌های آن، نسبت به نوع کم‌خونی و شدت آن متفاوت است. چنانچه مبتلا به کم‌خونی باشید، گلبول قرمز و هموگلوبین کافی، برای انتقال اکسیژن به سایر بافت‌ها و اندام‌های بدن نخواهید داشت. هموگلوبین (پروتئینی که بوسیله مغز استخوان در بدن تولید می‌شود) در گلبول‌های قرمز خون، ذخیره شده و وظیفه آن حمل اکسیژن از ریه‌ها به سرتاسر بدن، توسط رگ‌های خونی است.

سه علت اصلی کم‌خونی عبارتند از:

از دست رفتن خون، تولید ناکافی گلبول‌های قرمز خون، تخریب بیش از حد گلبول‌های قرمز خون

شایع‌ترین شکل کم‌خونی، کم‌خونی ناشی از کمبود آهن است، برای ساختن هموگلوبین، حتما به آهن احتیاج خواهید داشت. کم‌خونی ناشی از کمبود آهن، در میان زنان، متداول‌تر از مردان است. شرایط نامطلوبی که منجر به ایجاد کم‌خونی فقر آهن، در زنان می‌شوند، عبارتند از:

• • پریودهای سنگین
  • بارداری
  • رژیم غذایی با آهن ناکافی، کمبود ویتامین B12 و فولات
  • مشکلات سلامتی خاص مثل اختلالات سوء جذب، بیماری‌های مزمن و بیماری‌های ارثی

پریود و کم خونی- قاعدگی(پریود) چه تاثیری بر ایجاد کم خونی دارد؟

پریودهای سنگین که به آن‌ها «منوراژی» هم گفته می‌شود، در امریکا از هر 5 زن بر یک نفر اثر می‌گذارد. زمانی‌که در مدت قاعدگی، خون زیادی از دست دهید، احتمال دارد بدن شما، تعداد بیشتری از گلبول‌های قرمز خون را نیز، از دست بدهد. این موضوع می‌تواند، باعث کاهش میزان آهن، در بدنتان شود. در نتیجه، بدن برای تولید هموگلوبین بیشتر، جهت انتقال اکسیژن در سرتاسر بدن، شرایط سخت‌تری خواهد داشت. در ادامه بر اساس تحقیقات علمی این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

از نشانه‌های پریودهای سخت و سنگین به موارد زیر، می‌توان اشاره نمود:

• • لزوم تعویض زود به زود پد یا تامپون
  • برای جذب خون حاصل از قاعدگی، باید اندازه یا تعداد نوار بهداشتی یا پدها را دو برابر کنید.
  • در طول شب نیز نیاز به تعویض پد یا تامپون دارید.
  • طول مدت خونریزی قاعدگی 7 روز یا بیشتر از آن باشد.
  • عبور توده‌ها یا لخته‌های خون، که بزرگتر از حد طبیعی هستند.
  • احساس ضعف یا خستگی غیر طبیعی در دوره پریود
  • ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه و کارهای روتین

بطورکلی کم‌خونی که بر اثر خونریزی شدید قاعدگی باشد، به عوامل زیادی همچون برنامه غذایی شما و سلامت کلی بدنتان بستگی خواهد داشت. برای پیشگیری از ایجاد کم‌خونی بر اثر فقر آهن، دریافت آهن مورد نیاز و مواد مغذی دیگر از رژیم غذایی شما، می‌تواند بسیار مفید باشد.

اگر میزان آهن و هموگلوبین خون شما پایین بیاید، احتمالا با علائم زیر مواجه می‌شوید:

• • احساس خستگی
  • ضعف
  • تنگی نفس
  • سردرد
  • رنگ پریدگی پوست یا زردی پوست
  • سرگیجه

علل سخت بودن دوران قاعدگی چیست؟

دوره‌های سنگین پریود ممکن است،ناشی از عدم تعادل در میزان هورمون‌ها، به ویژه پروژسترون و استروژن باشد. سایر دلایل این مشکل عبارتند از:

• • فیبروئید رحم
  • پولیپ
  • اندومتریوز
  • مشکلات تخمک گذاری
  • بافت اسکار در رحم
  • وجود دستگاه داخل رحمی (IUD)
  • آدنومیوز
  • تعدادی از داروها مثل داروهای ضد انعقاد و آسپرین
  • اختلالات خونریزی خاص

آدنومیوز

در آدنومیوز، بافت آندومتر که پوشاننده رحم است، رشد کرده و به سمت ماهیچه رحم کشیده می‌شود. در این شرایط دیواره‌ رحم، ضخیم‌تر شده و عروق خونی (رگ‌های خونی) مختل می‌شوند، در نتیجه دوره قاعدگی، طولانی‌تر و دردناک‌تر می‌شود. این مشکل غالبا بعد از یائسگی، از بین می‌رود.

 اندومتریوز

در اندومتریوز، بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم، در بیرون از رحم رشد می‌کند. این بافت(اندومتر) روی تخمدان‌ها، روده و بافت‌های پوشاننده لگن، وجود دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

غالبا در طول دوره یا بعد از اتمام قاعدگی احساس ضعف، خستگی و یا سرگیجه می‌کنید یا تنگی نفس خواهید داشت. اما به سبب پریودهای سخت، یا به علت احساس ضعف و خستگی، باید در فعالیت‌های روزانه خود، تغییر یا محدودیت ایجاد کنید. معمولا اگر دوره پریود، بیش از 7 روز طول بکشد، یا در دوره قاعدگی، لخته‌های خون بزرگی را دفع می‌کنید، و یا هر 1 تا 2 ساعت، مجبورید یک یا چند پد یا تامپون را تعویض کنید؛ بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص کم خونی فقر آهن

پزشکان برای تشخیص کم‌خونی ناشی از فقر آهن، در مرحله اول از سابقه پزشکی خانواده‌ و خود شما سوالاتی خواهند پرسید، سپس، به سراغ معاینه فیزیکی خواهند رفت. اگر دوره قاعدگی سختی دارید، عموما، معاینه لگن نیز لازم خواهد بود.

اصلی‌ترین آزمایش برای تشخیص کم‌خونی، تست شمارش کامل خون است. این آزمایش برای بررسی اینکه سلول‌های بدن شما، تا چه حد توانایی ذخیره آهن را دارند، نیز مفید است. غالبا این آزمایشات برای تشخیص کافی خواهند بود؛ اما بسته به نشانه‌ها و نوع کم‌خونی‌ای که ممکن است شما به آن مبتلا باشید، احتمال دارد که به انجام آزمایش‌های بیشتری احتیاج داشته باشید. کم خونی فقر آهن چیست؟

درمان کم‌ خونی ناشی از دوره قاعدگی سنگین و سخت

روش درمان، برای کم‌خونی فقر آهن، در دوره‌های قاعدگی سنگین، به دلیل شدت خونریزی بستگی دارد. پزشک معمولا، این مشکل را توسط داروهای کنترل بارداری هورمونی، یا مکمل‌های آهن و همچنین تجویز مصرف هرچه بیشتر غذاهای حاوی آهن، درمان می‌کند.

در موارد شدیدتر، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید، این جراحی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• • آمبولیزاسیون شریان رحمی (روشی که از خون‌رسانی شریان‌ها به فیبروم‌های رحمی که می‌تواند باعث دوره قاعدگی سنگین شود، پیشگیری خواهد کرد.)
  • جراحی سونوگرافی متمرکز (در این روش از امواج اولتراسوند، جهت کوچک کردن فیبروم‌ها استفاده می‌کنند.)
  • ابلیشن آندومتر (که پوشش داخلی رحم را از بین خواهد برد.)
  • هیسترکتومی (در این روش رحم شما را خارج می‌کنند.)

روش‌های پیشگیری از کم‌ خونی‌ های ناشی از قاعدگی سنگین

بهترین روش برای پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن، استفاده از یک برنامه غذایی مناسب است. به طور ویژه، بهتر است حتما به موارد زیر دقت کنید:

• • مصرف موادغذایی که سرشار از آهن باشد را جدی بگیرید. برای مثال غذاهایی همچون گوشت قرمز، اسفناج، حبوبات، صدف، بوقلمون و کینوا را در رژیم غذایی خود، قرار دهید.
  • غذاهایی وجود دارند، که می‌توانند به جذب بهتر آهن، کمک کنند؛ ویتامین C یکی از مواد مغذی، برای جذب آهن در بدن شما است. غذاهای زیر منبع خوبی برای ویتامین C هستند:
  • گواوا، کیوی، کلم بروکلی، کلم بروکسل، لیمو، توت فرنگی، پرتقال و کلم پیچ.
  • استفاده محدود از قهوه و چای در زمان صرف غذا، نیز مهم است. این نوشیدنی‌ها، می‌توانند شرایط بدن شما را برای تامین و جذب آهن از غذا، دشوار تر سازند.
  • درمورد قرص‌های کلسیم توجه داشته باشید، که کلسیم ممکن است با توانایی بدن در جذب آهن، تداخل داشته باشد، اگر از قرص‌های کلسیم استفاده می‌کنید، با پزشک خود مشورت کرده و از دریافت کافی کلسیم و آهن، اطمینان حاصل فرمایید.
  • پیش از استفاده از مکمل‌های کم خونی نیز باید با پزشک متخصص صحبت کنید، ممکن است این مکمل‌ها، دارای عوارض جانبی خاصی باشند.

دلایل دیگر کم خونی

انواع متفاوتی از کم‌خونی‌ها وجود دارند، که هر کدام دلایل مختلفی دارند؛ بعضی از رایج‌ترین دلایل کم‌خونی عبارتند از:

• • مصرف کم آهن. دریافت ناکافی آهن از مواد غذایی مصرفی، احتمال ابتلا به کم‌خونی را بیشتر می‌کند. درصورتی که بدن نتواند، آهن را به خوبی جذب کند نیز، کم‌خونی ناشی از کمبود آهن بوجود می‌آید، که می‌تواند در شرایط ویژه‌ای مثل «بیماری کرون» رخ دهد.
  • خونریزی داخلی. زخم‌ها، پولیپ‌های روده بزرگ، گاستریت و شرایط دیگر مشابه آن، ممکن است سبب ایجاد خونریزی داخلی شده، و در نتیجه موجب کم‌خونی شود.
  • بارداری. اگر در دوره بارداری، از اسید فولیک و آهن بیشتری استفاده نکنید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کم‌خونی خواهید بود.
  • سطوح پایین ویتامین B12. اگر گیاهخوار و وگان باشید، یا بدن شما در جذب ویتامین B12 ناتوان باشد، احتمال ابتلا به کمبود ویتامین B12 وجود دارد؛ برای تولید گلبول‌های قرمز، به ویتامین B12 نیاز است.
  • بیماری‌های مغز استخوان. بیماری‌هایی همچون «لوسمی» که بر مغز استخوان تأثیر می‌گذارند، می‌تواند تولید گلبول‌های قرمز در بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
  • ژنتیک بعضی از انواع کم‌خونی‌ها، مثل بیماری سلول داسی شکل و بیماری تالاسمی، ارثی است.
  • بیماری‌های مزمن. بیماری‌های مزمنی، مانند بیماری کلیوی، بیماری‌های خودایمنی و HIV، ممکن است سبب ابتلا به کم‌خونی شوند.
  • دوره‌های قاعدگی‌ سنگین، به سبب میزان خونی که از دست می‌دهید،ممکن است، باعث کم‌خونی فقر آهن شوند. اغلب این نوع کم‌خونی را، با درمان دلیل اصلی قاعدگی‌های سنگین، و یا توسط خرید مکمل کم خونی یا داروهای کنترل بارداری هورمونی درمان می‌کنند.

کم خونی ماکروسیتیک و کم خونی مگالوبلاستیک از انواع کم خونی هستند که پسشتر در وبلاگ روشا مفصل به آن پرداخته شده است!