آیا مصرف بیش‌ازحد مکمل زینک خطرناک است؟

عوارض مصرف بیش از حد مکمل زینک

زینک یک ماده معدنی است که در بدن انسان هم وجود دارد. جالب است بدانید که بسیاری از عملکردهای بدن به این ماده وابسته هستند، اما مصرف بیش‌ازحد زینک می‌تواند برای بدن مضر باشد و باعث طیف وسیعی از علائم ازجمله حالت تهوع، اسهال، و سردرد شود.

مصرف بیش‌ ازحد مکمل زینک می‌تواند باعث مسمومیت شود. این مسمومیت باعث ناراحتی دستگاه گوارش می‌شود و در صورت ادامه‌دار بودن تعادل سایر مواد شیمیایی ازجمله مس و آهن را نیز در بدن به هم میزند. پس عوارض مصرف بیش‌ازحد مکمل زینک را نباید دست‌کم بگیرید.

قرص جوشان زینک پلاس های هلث، یکی از داروهای مراقبتی برای سلامت بدن بوده که به‌عنوان یک مکمل تغذیه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول قادر است تا به حفظ عملکرد سلول‌های بدن کمک کرده و نیازهای ضروری بدن را هم برطرف کند.

بسیاری از ویتامین‌های بدون نسخه، مکمل‌های مغذی و داروهای سرماخوردگی حاوی زینک هستند. مصرف چند مکمل به‌طور هم‌زمان می‌تواند فرد را در معرض خطر استفاده بیش‌ازحد مواد معدنی قرار دهد. در ادامه تمام عوارض و مشکلاتی که به دلیل استفاده زیاد از مکمل زینک ایجاد می‌شوند را همراه با درمان برای شما بیان می‌کنیم.

آیا مصرف بیش‌ازحد مکمل زینک خطرناک است؟

مسمومیت با زینک می‌تواند حاد باشد و منجر به عوارض جانبی کوتاه‌مدت شود، یا اینکه مزمن باشد و منجر به مشکلات طولانی‌مدت برای بدن شود. برای مصرف مکمل‌ها مهم است که میزان زینک مورد نیاز بدن را بدانید!

علائم مسمومیت حاد با زینک سریعاً پس از مصرف بیش‌ازحد زینک ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• • حالت تهوع
  • استفراغ
  • معده درد
  • اسهال
  • سردرد

اگر فردی به مدت طولانی از زینک به میزان زیاد استفاده کند ممکن است با مسمومیت مزمن مواجه شود که منجر به موارد زیر می‌شود:

• • کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا همان کلسترول خوب خون
  • ضعیف شدن سیستم ایمنی
  • کاهش مس در بدن

افرادی که متالورژیست هستند و در مکان‌هایی با گردوغبار روی کار می‌کنند ممکن است به دلیل تنفس روی دچار علائمی شوند که معمولاً 24 تا 48 ساعت طول می‌کشند و عبارت‌اند از:

• • لرز
  • تعریق
  • ضعف
  • تب
  • درد عضلانی
  • درد قفسه سینه
  • سرفه
  • تنگی نفس

به منظور خرید مکمل زینک، باید به مراکز مکمل‌های دارویی معتبر مراجعه کرد. داروخانه روشا مفتخر است که با داشتن انواع مکمل‌های زینک (روی) اورجینال و با کیفیت، نیاز مشتریان را نسبت به این دسته از محصولات دارویی برآورده سازد.

این علائم در عرض چند ساعت پس از قرار گرفتن در چنین محیط‌هایی رخ می‌دهند. اگرچه این وضعیت معمولاً برگشت‌پذیر است، اما پزشکان از اثرات طولانی‌مدت تنفس در گردوغبار یا بخار زینک اطلاعی ندارند. کارشناسان مصرف بالای زینک را با سرطان مرتبط نمی‌دانند. بااین‌حال، مسمومیت طولانی‌مدت زینک می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروسی را افزایش دهد.

در ادامه هرکدام از عوارض مصرف بیش‌ازحد مکمل زینک را برای شما به‌طور کامل شرح می‌دهیم:

1. حالت تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ از عوارض جانبی شایع سمی شدن زینک در بدن هستند. مروری بر 17 مطالعه در سال 2012 در مورد اثربخشی مکمل‌های زینک برای درمان سرماخوردگی نشان داد که زینک ممکن است طول مدت سرماخوردگی را کاهش دهد، اما عوارض جانبی داشته باشد. درواقع، این بررسی نشان داد که شرکت‌کنندگان در مطالعه که زینک مصرف کرده بودند 64 درصد بیشتر در معرض خطر حالت تهوع قرار داشتند.

زینک پلاس آپوویتال، با فرمولاسیون قوی و نوین، یکی از مکمل‌های دارویی برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن است.

اگرچه استفراغ می‌تواند مقادیر اضافی زینک را از بدن خارج کند، اما ممکن است برای جلوگیری از عوارض بعدی کافی نباشد.

2. درد معده و اسهال

معمولاً درد معده و اسهال همراه با حالت تهوع و استفراغ رخ می‌دهند. در یک بررسی در سال 2021 درباره مکمل‌های زینک و سرماخوردگی، تقریباً 40 درصد از شرکت‌کنندگان درد شکم و اسهال را گزارش کردند. در پی این موارد ممکن است تحریک روده و خونریزی گوارشی رخ دهد. البته این مورد چندان شایع نیستند.

در یک مطالعه موردی، فردی پس از مصرف 220 میلی‌گرم زینک سولفات دو بار در روز برای درمان آکنه، خونریزی روده‌ای را تجربه کرد. زینک کلراید در مکمل‌ها وجود ندارد، اما مسمومیت با این ماده می‌تواند در اثر خوردن تصادفی محصولات خانگی رخ دهد. چسب‌ها، درزگیرها، پاک‌کننده‌های شیمیایی و … همگی حاوی زینک کلراید هستند.

3. علائم شبیه آنفلوانزا

مصرف زینک بیشتر از حد مجاز ممکن است علائمی شبیه آنفلوانزا مانند تب، لرز، سرفه، سردرد و خستگی ایجاد کند. این علائم در بسیاری از شرایط ازجمله مسمومیت با سایر مواد معدنی رخ می‌دهند. بنابراین، تشخیص مسمومیت با زینک می‌تواند دشوار باشد.

4. کاهش کلسترول خوب (HDL)

کلسترول خوب با پاک‌سازی کلسترول بد از سلول‌های شما خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد و درنتیجه از گرفتگی عروق جلوگیری می‌کند. سطوح پایین زینک افراد را در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی قرار می‌دهد.

یک متا آنالیز در سال 2015 نشان داد که حدود 40 میلی‌گرم زینک در روز ممکن است کلسترول بد (LDL) را تا 11.25 میلی‌گرم در دسی لیتر در افراد غیرسالم کاهش دهد. محققان گزارش می‌دهند که مکمل زینک در بیماران می‌تواند باعث افزایش کلسترول خوب شود.

5. تغییر در ذائقه

زینک برای حس چشایی و بویایی مهم است. درواقع، کمبود زینک می‌تواند منجر به ضعف چشایی (hypogeusia) شود. زینک بیش‌ازحد می‌تواند باعث تغییرات طعم ازجمله طعم بد یا طعم فلزی در دهان شود.

6. کاهش مس

زینک و مس برای جذب در روده کوچک باهم رقابت می‌کنند. دوزهای بالای زینک می‌تواند در توانایی بدن برای جذب مس تأثیر بگذارد. با گذشت زمان، این موضوع باعث کمبود مس در بدن می‌شود.

مس یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که به جذب و متابولیسم آهن کمک می‌کند و برای تشکیل گلبول‌های قرمز خون ضروری است. این ماده همچنین در تشکیل گلبول‌های سفید خون نقش دارد.

 زینک پاور هولیستیکا، یکی از داروهای تقویتی حاوی مقادیر زیادی روی یا زینک مورد نیاز برای بدن بوده که می‌تواند به سلامت موها، ناخن‌ها و استخوان‌ها کمک کند. 

7. عفونت‌های مکرر

زینک نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی دارد و کمبود زینک می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر بگذارد. بااین‌حال، زینک بیش‌ازحد می‌تواند نتیجه عکس بدهد و سیستم ایمنی را ضعیف کند.

در مطالعات در لوله‌آزمایش، زینک اضافی باعث کاهش عملکرد سلول‌های T (نوعی گلبول سفید) می‌شود. سلول‌های T با اتصال به پاتوژن‌های مضر و از بین بردن آن‌ها، نقش مهمی در پاسخ سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند. برگرفته از  healthline

چه مقدار روی بیش‌ازحد به‌حساب می‌آید؟

میزان توصیه‌شده برای مصرف روی به‌صورت روزانه در جدول زیر آمده است:

سن	زن	مرد
1_3 سال	3 میلی‌گرم	3 میلی‌گرم
4_8 سال	5 میلی‌گرم	5 میلی‌گرم
9_13 یال	8 میلی‌گرم	8 میلی‌گرم
14_18 سال	11 میلی‌گرم	9 میلی‌گرم
بالای 19 سال	11 میلی‌گرم	8 میلی‌گرم

سطوح بالای مصرف قابل‌تحمل زینک برای بدن به بیشترین مقدار زینک که یک فرد می‌تواند هرروز مصرف کند اشاره دارد، بدون اینکه هیچ خطری برای او داشته باشد. بهتر است از این سطح تجاوز نکنید.

سطح بالای قابل‌تحمل زینک برای مردان و زنان یکسان است، اما بر اساس سن باهم تفاوت دارند:

سن	سطح بالای قابل‌تحمل زینک
1_3 سال	7 میلی‌گرم
4_8 سال	12 میلی‌گرم
9_13 سال	23 میلی‌گرم
14_18 سال	34 میلی‌گرم
بالای 19 سال	40 میلی‌گرم

سطح بالای قابل‌تحمل زینک در دوران بارداری و شیردهی تغییر نمی‌کند. زینک ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. برگرفته از  medicalnewstoday

به‌عنوان‌مثال، دارویی به نام آمیلورید (Midamor) مانع از دفع زینک از بدن می‌شود که می‌تواند باعث تجمع زینک و مسمومیت شود. افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند باید از مصرف مکمل‌های زینک یا هر مکمل دیگری که حاوی زینک است خودداری کنند، مگر اینکه پزشک برای آن‌ها تجویز کرده باشد.

فردی که هر یک از داروهای زیر را مصرف می‌کند باید با پزشک خود در مورد نیاز به مصرف زینک اضافی مشورت کند:

• • مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) مانند لیزینوپریل (Zestril)
  • استروژن درمانی
  • قرص‌های ضدبارداری
  • دیورتیک­های تیازیدی (داروی فشارخون)
  • H2 یا مهارکننده‌های پمپ پروتون، مانند اسموپرازول (Nexium)

زینک ایکس مارت، یکی از مکمل‌های کامل و ضروری برای سلامت مو و جلوگیری از ریزش آن است. 

فرد باید داروها یا مکمل‌های زیر را با فاصله حداقل 2 ساعت از مکمل زینک مصرف کند:

• • مس
  • آهن
  • منگنز
  • آنتی‌اسیدها مانند کربنات کلسیم (Tums)
  • پنی سیلامین (Cuprimine)

افرادی که آنتی‌بیوتیک‌های فلوروکینولون مانند سیپروفلوکساسین (سیپرو) یا آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین مانند داکسی سایکلین (ویبرامایسین) مصرف می‌کنند، باید آنتی‌بیوتیک را 2 ساعت قبل از مصرف زینک یا 4 تا 6 ساعت بعدازآن مصرف کنند. مهم است که قبل از مصرف مکمل زینک با یک پزشک صحبت کنید، به‌ویژه در هنگام استفاده از یک یا چند دارویی که با زینک تداخل دارند.

درمان عوارض مصرف بیش‌ازحد مکمل زینک

 اگر فردی مشکوک به مصرف بیش‌ازحد زینک باشد می‌تواند برای مشاوره به اورژانس درمانگاه نزدیک محل زندگی خود مراجعه کند. درصورتی‌که فرد نمی‌تواند از خانه بیرون بروند می‌تواند یک لیوان شیر بنوشد. کلسیم و فسفر موجود در شیر می‌تواند با اتصال به زینک اضافی از جذب آن توسط معده و روده جلوگیری کند.

قرص یونی زینک، از جمله مکمل‌های دارویی است که خواص شگفت‌انگیزی برای بدن دارد. مصرف ویتامین‌ها از طریق اینگونه مکمل‌ها می‌توانند از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کنند.

شلاته کننده (chelation) فرآیندی است که فلزات اضافی مانند زینک، مس یا سرب را از بدن خارج می‌کند. در طول این درمان، پزشک دارویی به فرد می‌دهد که به اتصال زینک اضافی و خارج کردن آن از بدن از طریق ادرار کمک می‌کند. این دفع از جذب زینک یا سایر فلزات توسط بدن جلوگیری می‌کند و مانع از آسیب بیشتر می‌شود.

کلام آخر

اگرچه برخی از غذاها حاوی زینک بسیار بالاتر از حد مجاز هستند، اما تابه‌حال هیچ موردی از مسمومیت با مکمل زینک از طریق مواد غذایی گزارش نشده است. بااین‌حال، مصرف بیش‌ازحد زینک می‌تواند از مکمل‌های غذایی رخ دهد. مسمومیت با زینک می‌تواند اثرات حاد و مزمن داشته باشد. شدت علائم تا حد زیادی به دوز و مدت مصرف بستگی دارد.

با مصرف کوتاه‌مدت دوزهای بالای زینک علائم گوارشی رخ می‌دهند. در موارد شدید، مانند خوردن تصادفی محصولات خانگی حاوی زینک ممکن است خونریزی معده رخ دهد. به‌طورکلی، بهتر است برای استفاده از مکمل زینک با پزشک مشورت کنید تا تحت نظارت او دوز مناسب خودتان را مصرف کنید.