مؤثرترین ویتامین ها و مکمل ها برای بیماران سرطانی را بشناسید!

هدفِ استفاده از ویتامین ها و مکمل ها برای بیماران سرطانی چیست؟

استفاده از چنین ویتامین‌ها و مکمل‌هایی دو هدف اصلی دارد:

• • تقویت سیستم ایمنی بدن
  • کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتو درمانی

دامنه‌ی آزمایشات بالینی در مورد مکمل‌های ضد سرطان چندان گسترده نیست بنابراین افراد مبتلا به سرطان باید درباره‌ی مصرف انواع گیاهان طبی، چای و مکمل‌های غذایی با پزشک خود مشورت کنند زیرا احتمال این که برخی مکمل یا داروها روی بیماری سرطان تأثیرات نامطلوب بگذارد وجود دارد.

یکی از پزشکان مراکز درمان سرطان آمریکا به نام «تیم بردسال» می‌گوید: «بیشتر وقت‌ها ارتباط بین عملکرد سیستم ایمنی بدن و بیماری سرطان اشتباه فهمیده می‌شود»

سیستم ایمنی بدن انسان طوری طراحی شده که قادر باشد سلول‌های غیرطبیعی را تشخیص داده و از بین ببرد؛  اما در خیلی از موارد، به‌خصوص در مراحل مقدماتی بروز بیماری سرطان، نشانگرهای سطحیِ سلول‌های سرطانی با نشانگرهای روی سلول‌های طبیعی یکسان است و سیستم ایمنی فرد قادر نیست آن را به‌عنوان یک تهدید، شناسایی کند.

هر چند تقویت سیستم ایمنی بدن یک درمان مستقیم و اصلی برای سرطان نیست، اما در مبارزه با سرطان اهمیت زیادی دارد؛ چون سرطان، ایجاد عفونت کرده و گلبول‌های سفید بدن را از بین می‌برد و تقویت سیستم ایمنی بدن این روند مخرب را کند می‌کند.

در ادامه به معرفی مکمل، ویتامین و عصاره‌هایی که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند می‌پردازیم

مکمل‌های مؤثر بر درمان سرطان: ویتامین D

ویتامین D نه به دلیل نتایج تحقیقات بالینی، بلکه به خاطر درکِ در حال تکاملِ محققان از نقش کلیدی آن در تکامل سلول‌ها مورد توجه است؛ بخصوص که افراد زیادی واقعاً دچار کمبود ویتامین D هستند.

تحقیقات «اپیدمیولوژیک» (همه‌گیر شناسی)، بیانگر این نکته است که میزان گردش ویتامین D در خون افرادِ مبتلا به سرطان در اغلب موارد پایین است.

در تحقیقِ انجام شده در سال 2008 توسط «انجمن انکولوژی بالینی آمریکا» محققان متوجه شدند کمبود ویتامین D در بین زنانی که سرطان سینه دارند شایع‌تر است و امکان دارد چنین کمبودی خطر گسترش سرطان سینه و متعاقب آن خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را بیشتر کند.

با این حال، چنین تحقیقاتی حالتی مختلط و چندگانه دارد؛ مثلاً در تحقیقاتی دیگر که توسط «مؤسسه‌ی ملی سرطان» انجام شد؛ محققان هیچ‌گونه ارتباطی بین میزان ویتامین D خون و مرگ ناشی از سرطان، (به‌استثنای سرطان روده‌ی بزرگ)، نیافتند.

در مورد سرطان روده‌ی بزرگ ولی بیمارانی که مقدار ویتامین D بیشتری داشتند 72 درصد کمتر از بیمارانی که مقدار کمتری ویتامین D داشتند جان خود را از دست داده بودند.

این حالت دوگانه در مورد سرطان پروستات نیز وجود دارد.

بعضی تحقیقات نشان داده که مصرف مکمل ویتامین D ممکن است در مقابله با سرطان پروستات مؤثر باشد ولی تحقیقات دیگر نشان داده که تأثیری ندارد و به همین دلیل برای روشن شدن کامل این موضوع، نیاز به تحقیقات بیشتری احساس می‌شود.

ویتامین ها و مکمل ها برای بیماران سرطانی

سیر

ممکن است سیر، همراه با مداوای پزشکی برای درمان سرطان مفید باشد؛ چون تعداد تحقیقات قابل توجهی نشانگر این نکته است که افرادی که زیاد سیر می‌خورند کلاً کمتر در معرض ابتلا به اغلب سرطان‌های رایج قرار می‌گیرند.

سیر به‌احتمال زیاد به دلیل توانایی‌اش در تقویت سیستم ایمنی بدن انسان برای بیماران سرطانی مفید است؛ چون مشخص شده مواد خاصی که در سیر یافت می‌شود، جلوی رشد سلول‌های سرطانی را می‌گیرد.

طی تحقیقات آزمایشگاهی، مشاهده شده که ترکیبات سیر با سلول‌های سرطانیِ خاص از جمله انواع سرطان سینه و ریه، مبارزه می‌کند.

هم‌چنین تحقیقات مقدماتی دیگری نشانگر آن است که خوردن سیر می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ و سرطان معده را کم کند.

تحقیق دیگری که در کشور چین انجام شد حاکی از تأثیر مثبت خوردن سیر در درمان سرطان پروستات مردان بود.

چای سبز

«پلی‌فنول» ماده‌ای است که گروهی از دانشمندان اعتقاد دارند که خواص ضد سرطانی دارد و چای سبز حاوی پلی‌فنول است.

تومورهای سرطانی برای حفظ سرعت رشدِ سریعی که دارند به شبکه‌ی رگ‌های خونی متکی هستند و گمان می‌رود  ترکیبات چای سبز قادر به کاهش یا جلوگیری از این رشد سریع باشد.

یکی از متخصصان در این باره معتقد است که چای سبز از رشد رگ‌های خونی جدید در تومورها جلوگیری می‌کند و عملکرد آن می‌تواند برای مهار تومورها مورد استفاده قرار بگیرد.

نکته‌ای که در این میان وجود دارد لزوم نوشیدن مقدار زیادی چای سبز برای تأثیر ضد سرطان آن است (10 تا 12 فنجان در روز) به همین دلیل، برخی پزشکان توصیه می‌کنند که در مورد پیشگیری یا همراه با مداوای سرطان از عصاره‌ی چای سبز که قوی‌تر است استفاده شود.

توضیح این نکته نیز ضروری است که مصرف عصاره‌ی چای سبز به مقدار زیاد می‌تواند برای کبد نامناسب باشد و در مورد مصرف چای سبز برای سرطان بهتر است با پزشک مشورت شود.

برخی تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که برای پیشگیری از سرطان مثانه، مری، لوزالمعده، تخمدان و دهانه‌ی رحم، مصرف روزانه سه تا پنج فنجان چای سبز مفید است.

محصولات مبتنی بر قارچ

تحقیقات علمیِ مدرن به علت فواید قارچ‌ها برای ارتقاء سلامتی انسان دست یافته؛ البته در طب‌های سنتیِ آسیایی، هزاران سال است که از قارچ و عصاره‌ی آن استفاده‌های طبیِ مختلفی می‌شود؛ به‌عنوان مثال، مواد شیمیاییِ گیاهی که در قارچ «گانودرما لوسیدوم» وجود دارد و به «پلی ساکارید»ها موسوم است، رشد و تهاجم بعضی از سلول‌های سرطان سینه را در آزمایش‌هایی که در آزمایشگاه‌های پزشکی انجام شده، مهار کرده است.

برخی از قارچ‌های ضد سرطان عبارت‌ است از:

• • ریشی
  • شیتاکه
  • مایتاکه
  • کوریولوس

به‌طور مثال، در قارچ «شیتاکه» ماده‌ای به اسم «لنتینان» وجود دارد که در تجربیات آزمایشگاهی نشان داده که از رشد سلول‌های سرطانی روده‌ی بزرگ انسان در بدن موش‌ها جلوگیری می‌کند.  دلیل این امر، ممکن است مربوط به توانایی لنتینان در مهار برخی آنزیم‌هایی باشد که فعالیت مواد سرطان‌زا را تقویت می‌کنند.

هم‌چنین « بتا گلوکان»، ترکیبی است که در قارچ «میتاکه» وجود دارد و دارای خواص مبارزه با تومور است، البته نکته‌ای که نباید از یاد برد نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد اثرات انواع قارچ‌ها بر پیشگیری و درمان بیماری سرطان است.

مکمل‌های مؤثر بر درمان سرطان: انواع آنتی‌اکسیدان

در بدن، مولکول‌های اکسیژن خاصی به نام رادیکال‌های آزاد وجود دارد که دارای پوسته‌ای معیوب هستند و می‌توانند به DNA آسیب برسانند و به تکثیر سلول‌های سرطانی کمک کنند.

آنتی‌اکسیدان‌ها در قالب «فیتوکمیکال»‌ها با رادیکال‌های آزاد در بدن انسان می‌جنگند.

به‌طور خلاصه در مورد این که آنتی‌اکسیدان‌ها تا چه و در چه مواردی در مبارزه با سرطان مؤثرند بین کارشناسان بحث و اختلاف نظر وجود دارد.

به‌طور مثال، کارشناسان، زمانی معتقد بودند که دوزِ بالای برخی از آنتی‌اکسیدان‌ها، از جمله ویتامین A و E می‌تواند در مورد پیشگیری و مداوای سرطان مفید باشد؛ ولی بعضی از مطالعات بالینی سوالاتی را در مورد میزان درستی این موضوع مطرح کرده چون بعضی از تحقیقات، حاکی از این است که دوزهای بالایِ آنتی‌اکسیدان‌های خاص می‌تواند بروز سرطان را در برخی از گروه‌های بیماران افزایش دهد؛ به‌عنوان مثال، آن عده از افراد سیگاری که دوزهای بالای «بتاکاروتن» مصرف می‌کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند.

هم‌چنین نگرانیِ برخی دانشمندان در مورد تأثیر آنتی‌اکسیدان‌ها بر افرادی که شیمی درمانی می‌کنند جزو نکاتی است که نیاز به تحقیقات بیشتری دارد؛ چون مثلاً آزمایش انجام شده در سال 2008 بیانگر این نکته بود که مصرف ویتامین C می‌تواند اثر شیمی درمانی را بین 30 تا 79 درصد کاهش دهد!

در عوض، برخی از داده‌های معتبر علمی حکایت از تأثیر مثبت آنتی‌اکسیدان‌ها در درمان بیماران سرطانی دارد؛ مثلاً آنتی‌اکسیدان موجود در چای سبز و «ملانونین» و دوزهای بالای ویتامین C و E توانسته درد و خستگی مبتلایان به سرطان پانکراس را کاهش دهد.

آنچه مسلم است مفید بودن رژیم غذاییِ غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها و سبزی‌هاست که نباید از مصرف آن‌ها غافل شد.

لازم است افراد مبتلا به سرطان قبل از مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان با پزشک خود در این زمینه مشورت

کنند.

ویتامین ها و مکمل ها برای بیماران سرطانی – زنجبیل

یکی از عوارض جانبیِ شیمی درمانی بروز حالت تهوع و استفراغ است.

یک تحقیق انجام شده، حاکی از کم شدن این حالت تهوع با مصرف زنجبیل در مبتلایان به سرطان که شیمی درمانی می‌کنند است.

عوارض جانبی شیمی درمانی شامل مواردی نظیر تهوع و خستگی، می‌تواند منجر به کاهش وزن و دشوارتر شدن مبارزه با سرطان شود؛ لذا استفاده از زنجبیل در این مورد مؤثر به نظر می‌رسد؛ البته شواهد متناقضی هم در مورد نوع تأثیر زنجبیل بر بیماران سرطانی وجود دارد و هنوز این موضوع محتاج بررسی‌های علمی بیشتر است.

مکمل‌های مؤثر بر درمان سرطان: آهن

یکی از عارضه‌های شیمی درمانی، پرتو درمانی و پیوند مغزِ استخوان، خستگی زیاد است که 90 درصد بیماران را دچار می‌کند.

درمان‌های یاد شده ممکن است به سلول‌های مغز استخوان آسیب وارد کند؛ نتیجه‌ی چنین آسیبی کم شدن گلبول‌های قرمز خون و فقر آهن خواهد بود؛ چون این سلول‌های مغز استخوان است که گلبول‌های قرمز را می‌سازد.

مکمل آهن می‌تواند این کمبود را جبران کند و فقر آهن را بهبود بخشد.

مصرف آهن در این زمینه نیاز به مشورت با پزشک دارد، چون مصرف بیش از حد آهن این بار می‌تواند به کبد و قلب بیمار آسیب وارد کند. «علائم کمبود آهن در بدن» را باید به عنوان یک آلارم برای اقدام به‌موقع درنظر گرفت.

مکمل‌های مؤثر بر درمان سرطان: ال-گلوتامین

بعضی داروها مثل «پاکلیتاکسل» که جزو داروهای شیمی درمانی است و سطح تجویز گسترده‌ای نیز دارد (مورد استفاده در درمان سرطان ریه، سرطان تخمدان و سرطان سینه) گاه باعث «نوروپاتی محیطی» و یا آسیب عصبی می‌شود.

چندین تحقیق علمی بیانگر این موضوع بوده که «اسید آمینه‌ی ال گلوتامین» در پیشگیری یا درمان نوروپاتی محیطی، درد، بی‌حسی و گزگز شدنِ اعضای بدن که مرتبط با مصرف داروی پاکلیتاکسل است مفید واقع می‌شود.

تحقیقی دیگر اثبات کرده که ال-گلوتامینِ خوراکی، نوروپاتی محیطی مرتبط با مصرف «اگزالیپلاتین» را که یک داروی شیمی درمانی برای مداوای «سرطان کولورکتال» است بهبود می‌بخشد.

به‌طور کلی فهرست برخی از مهم‌ترین ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری برای بدن به شرح زیر است:

• • ویتامین A
  • ویتامین B6 (اسید پانتوتنیک)
  • ویتامین B12 
  • ویتامین D
  • ویتامین E
  • ویتامین K
  • اسید فولیک
  • نیاسین
  • ریبوفلاوین
  • تیامین
  • مواد معدنی مورد نیاز بدن ما:
  • کلسیم
  • کروم
  • مس
  • ید
  • آهن
  • منگنز
  • منیزیم
  • پتاسیم
  • سلنیوم
  • سدیم
  • روی

آنتی‌اکسیدان‌ها:

آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند عبارت از ویتامین‌ها، مواد معدنی یا سایر مواد مغذی باشد.

 نمونه‌هایی از این موارد عبارت است از:

• • ویتامین A
  • ویتامین C
  • ویتامین E
  • سلنیوم
  • کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن و لیکوپن.

توصیه‌های مهم درباره‌ی مکمل ها برای بیماران سرطانی

در زمان درمان سرطان تأمین ویتامین و املاح مورد نیاز بدن از طریق مصرف محصولات و خوراکی‌های طبیعی اولویت دارد.

طیف وسیعی از مکمل‌های مرتبط با بیماران سرطانی وجود دارد که تبلیغات زیادی برای آن‌ها انجام می‌شود. مراجعه به منابع و داروخانه‌های معتبر، برای انتخاب درست مکمل‌های مخصوص بیماران سرطانی اولویت اصلی است.

مصرف ویتامین ها و مکمل ها برای بیماران سرطانی چه کم باشد و چه زیاد حتماً باید با نظر پزشک انجام شود.