بهترین و بدترین غذاها برای دندان شما

غذا و سلامتی دندان

برخی از غذاها دندان‌ها را لک و دچار فرسایش کرده و بعضی دیگر برعکس می‌توانند از وارد شدن آسیب به آن جلوگیری کنند.

به‌جای تحمل پوسیدگی و خرابی دندان و تحمل هزینه و ناراحتی پر کردن دندان و انواع مداواهای مرسوم دیگر بهتر است به فکر پیشگیری از خراب شدن دندان‌ها باشیم.

نکته‌ی مهم دیگر، حفظ اعتدال در خوردن برخی  غذاها و نوشیدنی‌هاست؛ حتی آب نبات هم اگر در حد اعتدال مصرف شود ضرری برای دندان‌هایتان به همراه نخواهد داشت.

به نظر «متیو مسینا»، مدیر کلینیک دندانپزشکیِ «آرلینگتون» در اوهایوی آمریکا، زمانی که بیش از حد از نوعی نوشیدنی یا غذا استفاده می‌کنیم، زمینه‌ی بروز مشکل برای دندان‌هایمان ایجاد می‌شود.

در ادامه، فهرست و توضیحاتی در مورد بایدها و نبایدهایی را خواهید خواند که با رعایت آن سلامتی دندان‌هایتان 100 درصد تضمین خواهد شد:

دقت در مورد مصرف مرکبات

هر چند مرکبات و بیشتر آب میوه‌ها منبعی غنی از ویتامین C و سایر مواد مغذی محسوب شده و فواید زیادی دارند ولی برای دندان‌های شما می‌توانند مضر هم باشند؛ به این دلیل که مینای دندان، یعنی لایه‌ی سخت و بیرونی دندان، قابلیت پوسیدگی و فرسایش بر اثر تماس مستمر با آب میوه‌ها به‌ویژه گریپ‌فروت و آب لیمو را دارد که بسیار اسیدی هستند و می‌توانند مینای دندان را به‌مرور زمان از بین ببرند.

البته برخی از انواع آب پرتقال‌های بسته‌بندی شده وجود دارد که دارای اسید کمتری است و با کلسیم و ویتامین D نیز غنی شده؛ بنابراین، می‌توانید در حد امکان از چنین محصولاتی استفاده کنید؛ در ضمن، همان‌طور که همیشه توصیه می‌شود مسواک زده، نخ دندان بکشید. همچنین خرید مسواک را در دوره های مناسب انجام که مسواک قدیمی خود اثر مخرب دارد.

دقت در مورد آب نبات جویدنی

هر چه شیرینی، چسبناک‌تر باشد همان‌قدر برای دندان‌ها مضرتر است.

شکلات و آب نبات‌های کاملاً جویدنی مثل «تافی» و «کارامل» این قابلیت را دارد که برای مدت طولانی به دندان‌ها و لابه‌لای آن بچسبد و به باکتری‌های دهان اجازه ‌دهد تا به‌آرامی با شکر رسوب کرده و سرانجام باعث پوسیدگی دندان شوند.

باکتری، قند را می‌سوزاند تا اسید بسازد و آن اسید، لایه‌ی محافظ یعنی مینای دندان را حل می‌کند و باعث ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان می‌شود.

---

به عبارت علمی‌تر با مصرف چنین آب‌نبات‌ها و شکلات‌هایی و با چسبیدن آن‌ها به فواصل بین دندان‌ها و به دندان، تعاملی بین قند و باکتری ایجاد می‌شود که نتیجه‌اش تولید اسید و خرابی دندان است.

دقت در مورد آب نبات‌های سخت

تا جایی که می‌شود از خوردن آب نبات‌های سخت خودداری کنید.

هر چند آب نبات سخت به‌راحتیِ آب نبات و شکلات‌های جویدنی به دندان نمی‌چسبد، با این حال، به‌آرامی حل می‌شود و دهان را برای چند دقیقه اشباع کرده و به باکتری‌ها زمان بیشتری برای تولید اسیدهای مضر می‌دهد.

علاوه بر این، اگر بعضی آب‌نبات‌های سخت را ندانسته بجوید، مکن است در دندان‌های شما ایجاد شکستگی کند؛ چیزی که مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن هم نمی‌تواند آن را ترمیم کند.

بهترین و بدترین غذاها برای دندان شما – ترشی‌ها

اسید برای فرآیندی که باعث به وجد آمدن ترشی می‌شود ضروری است.

اسید همان چیزی است که به ترشی‌ها طعم ترش و شور می‌دهد و در ضمن، خطر بالقوه‌ای برای مینای دندان است.

آزمایش‌های متعدد، بیانگر این نکته است که مصرف منظم سرکه یا ترشی، عاملی خطرناک برای پوسیدگی دندان است، با این حال، اکثر افراد اغلب ترشی نمی‌خورند و مصرف گاه گدار آن احتمالاً بر سلامت دندان تأثیر نمی‌گذارد.

دقت در مورد نوشابه‌ها

واضح است که نوشیدن بیش از حد نوشابه‌های شیرین می‌تواند باعث ایجاد حفره در دندان و خرابی آن شود. چیزی که کمتر به آن توجه می‌شود امکان وارد شدن آسیب بیشتر به دندان‌ها توسط نوشیدنی‌های شیرینِ گازدار نسبت به نوشیدنی‌های قندیِ غیر گازدار است.

طبق تحقیقات به عمل آمده مشخص شده نوشابه‌های گازدار، اسیدی‌تر و خورنده‌تر از آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های غیر گازدار هستند.

اگر نمی‌توانید بدون نوشابه سر کنید، بهترین راه حل این است که نوشابه را همراه با خوردن وعده‌ی غذایی بنوشید و نه در طول روز و به شکل خالی.

خوردن غذا همراه با نوشابه به خنثی کردن اسید آن کمک می‌کند؛ چون در این حالت، زمانِ قرار گرفتن دندان‌ها در معرض اسید خیلی کمتر می‌شود.

دقت در مورد نوشیدنی‌های ورزشی

نوشیدنی‌های ورزشی که به نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم مشهورند ممکن است جایگزین خوبی برای نوشابه به نظر برسند؛ اما آن‌ها به دندان‌های شما رحم نمی‌کنند!

نوشیدنی‌های انرژی زا و ورزشی هم اسیدی هستند و به‌طور بالقوه حتی بیشتر از سایر نوشیدنی‌ها می‌توانند به دندان‌ها آسیب بزنند.

دقت در مورد مصرف کراکر

کراکر در حقیقت نوعی نان ترد و بیسکویت است.

کربوهیدرات تصفیه شده‌ی موجود در نمک و انواع کراکرها به‌سرعت در دهان به قند تبدیل می‌شود و برای باکتری‌های حفره ساز، غذا فراهم می‌کند.

کراکر بعد از جویده شدن حالت خمیری پیدا کرده و در دندان‌های آسیاب جمع می‌شود و بین دندان‌ها قرار می‌گیرد.

اگر که مرتب کراکر می‌خورید دلیلی برای نگران شدن وجود دارد؛ اما خوردن کراکر در حد اعتدال مشکلی در درازمدت تا زمانی که به‌طور کامل مسواک بزنید و نخ دندان بکشید ایجاد نمی‌کند.

یکی از دندان‌پزشکان آمریکایی به نام «دکتر مسینا» تأکید دارد که رعایت بهداشت دهان و دندان تقریباً خوردن اغلب خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها را جبران می‌کند.

دقت در مورد مصرف قهوه

آیا تا به حال به لکه‌های قهوه که به‌سختی از فنجانتان پاک می‌شود دقت کرده‌اید؟

این موضوع به شما نشان می‌دهد قهوه چگونه می‌تواند باعث ایجاد لکه بر روی دندان‌ها بشود؛ به‌خصوص مصرف قهوه‌ی سیاه یا قهوه‌ی عربی بر روی دندان لکه ایجاد می‌کند.

دندان‌هایی که لکه‌های غلیظ قهوه بر روی آن شکل گرفته علاوه بر بدمنظر بودن چسبناک‌اند و ذرات غذا و باکتری‌ها را بیشتر به خود جذب می‌کنند.

بهترین و بدترین غذاها برای دندان شما – چای

چای، اغلب جایگزین سالم‌تری برای قهوه به حساب می‌آید؛ به‌خصوص به این دلیل که برخی از انواع چای دارای فواید سلامتی بیشتری است.

هر چند این ادعا در برخی موارد درست است، با این همه نوشیدن چای و مسواک نزدن می‌تواند باعث ایجاد لکه‌هایی چند بر روی دندان‌ها و فرسودگی آن‌ها شود.

دقت در مورد مصرف انواع چیپس و موارد مشابه

انواع چیپس و تنقلات مشابه بعد از جویده شدن به حالت صمغی در می‌آید و نشاسته‌ی آن‌ بین دندان‌ها گیر کرده و باعث تولید باکتری‌هایی می‌شود که ایجادکننده‌ی اسید هستند؛ در نتیجه روند شروع پوسیدگی دندان آغاز می‌شود.

---

---

سایر مواد خوراکی و نوشیدنی‌های مضر برای دندان

سایر مواردی که استفاده‌ی زیاد از آن‌ها خطر پوسیدگی دندان‌ها را افزایش می‌دهد عبارت است از:

• • نوشیدنی‌های الکلی (به‌خصوص شراب قرمز)
  • یخ
  • میوه‌های خشک شده
  • ذرت‌های تنقلاتی
  • خوشبوکننده‌ی نفس
  • گوجه فرنگی
  • توت
  • برخی از ادویه‌ها.
  • خوراکی‌های و نوشیدنی‌های مفید برای دندان‌ها

در ادامه، فهرستی از تنقلات، خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های مفید برای دندان را می‌خوانید:

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های مفید برای دندان

آدامس بدون قند

جویدن آدامس‌های بدون قند برای دندان‌ها مفید است.

آدامس بدون قند با تحریک تولید بزاق به تمیزی دندان‌ها کمک می‌کند.

ترشح بزاق، یک روش طبیعی برای شستن اسیدهای تولید شده توسط باکتری در دهان شماست.

برخی از این نوع آدامس‌ها در حقیقت به همراه بزاق دهان، دندان‌ها را با کلسیم و فسفات تقویت کننده‌ی استخوان شستشو می‌دهد.

بسیاری از انواع آدامس‌های بدون قند با «زایلیتول»، (الکلی که باکتری‌ها را کاهش می‌دهد)، شیرین می‌شوند و برای دندان‌ها مفیدند.

نکته‌ای که باید در مورد این نوع آدامس‌ها بدانید این است که طعم میوه‌جات و اسانس‌های آن می‌‌تواند ایجاد اسید کند هرچند که آسیب حاصل از آن بسیار جزئی می‌تواند باشد.

آب

نقش آب را در سلامت دندان‌ها دست کم نگیرید.

آب می‌تواند مثل بزاق دهان به شستن قندها و اسید از روی دندان کمک کند.

برخی آب‌های معدنی دارای فلورایدند و آب لوله‌کشی برخی کشورها هم فلوراید دارد.

فلوراید، ماده‌ای معدنی است که از دندان‌ها در مقابل فرسایش محافظت می‌کند و در خمیر دندان و برخی از دهان‌شویه‌ها به کار می‌رود.

لبنیات

شیر و سایر محصولات لبنی، منابع غذاییِ اولیه‌ی کلسیم و ویتامین D هستند که برای سلامت دندان‌ها ضروری است.

کلسیم یک عنصر اصلی در ماده‌ای معدنی به اسم «هیدروکسی آپاتیت» است که مینای دندان و استخوان‌ها را تقویت می‌کند.

لبنیات و به‌خصوص پنیر، حاویِ نوعی «پروتئین» به اسم «کازئین» است. آزمایش‌های علمی مختلف نشان داده کازئین نقش مهمی در تثبیت و ترمیم مینای دندان دارد.

غذاهای پر فیبر

مصرف سبزی‌های برگ دار و سایر غذاهای پر فیبر (فیبر غذایی) باعث هضم خوب و حفظ سطح طبیعی کلسترول می‌شود.

سبزی‌های برگ دار، تأثیر معجزه‌آسایی روی دندان‌های شما دارند چون باید زیاد جویده شوند.

خوردن یک کاسه اسفناج یا لوبیا مثل این است که دندان‌های خود را به کارواش فرستاده باشید.

عمل جویدن سبزی‌ها باعث تولید بزاق شده و غذا با له و تبدیل شدن به قطعات کوچک، دندان‌های شما را پاک می‌کند.

جمع‌بندی

. شستن دهان بعد از مصرف مرکبات، آب‌نبات، شکلات‌های چسبنده، مواد نشاسته‌ای انواع نوشابه‌های عادی و ورزشی نباید فراموش شود.

هم‌چنین دو الی سه بار مسواک زدن و نخِ دندان کشیدن در روز برای تمیزی و سلامت دندان و دهان ضروری است.

مصرف بیشتر خوراکی‌های دارای فیبر غذایی زیاد، آدامس‌های بدون قند، سبزی‌ها و آب به سلامت دندان یاری می‌رساند.

با رعایت مواردی که در باره‌ی بهترین و بدترین غذاها برای دندان شما توضیح دادیم، هرگز نیازمند مراجعه به مراکز دندانپزشکی نخواهید شد. البته که باید به صورت منظم از محصولات بهداشت دهان و دندان استفاده کنید که دندان‌هایتان سلامت بمانند.