کمبود زینک (روی) در بدن | علائم، خطرات و روش درمان کمبود زینک

روی یا زینک یک ماده معدنی است که در مبارزه با عفونت‌ها و تولید سلول‌های بدن نقش مهمی دارد. این ماده معدنی برای التیام زخم‌ها و تولید DNA در همه سلول‌های بدن ضروری است و اگر مقدار کافی از آن در رژیم غذایی نباشد،‌ می‌تواند عوارضی مانند ریزش مو، کاهش هوشیاری و ضعف حس چشایی و بویایی را به همراه بیاورد. کمبود زینک معمولا در بدن رخ‌ نمی‌دهد، اما همچنان افرادی هستند که از کمبود این ماده رنج‌ می‌برند.

خرید مکمل های زینک

در ادامه با علائم کمبود روی، خطرات، روش تشخیص و درمان این کمبود آشنا‌ می‌شویم.

علائم کمبود زینک (روی)

بدن انسان از زینک برای تولید سلول‌ها و عملکردهای ایمنی مختلف استفاده می‌کند. هر چند هنوز دانسته‌های زیادی در رابطه با این ماده معدنی وجود ندارد، اما‌ می‌توان به یقین گفت که زینک برای رشد، تکامل جنسی و باروری ضروری است.

بدن فردی که به کمبود روی یا زینک دچار است،‌ نمی‌تواند سلول‌های سالم و جدید تولید کند. در نتیجه علائم زیر در او ظاهر‌ می‌شود:

• • کاهش وزن به صورت غیرطبیعی
  • التیام نیافتن زخم‌ها
  • کاهش هوشیاری
  • ضعیف شدن حس بویایی و چشایی
  • اسهال
  • کاهش اشتها
  • زخم‌های باز روی پوست

خطرات کمبود زینک در بدن

اگر در دوران بارداری کمبود زینک داشته باشید، احتمال دارد نوزادتان مواد مورد نیاز برای رشد مناسب در رحم را در اختیار نداشته باشد. همچنین اگر برای بارداری تلاش‌ می‌کنید، کمبود زینک می‌تواند این کار را دشوار کند. زیرا کمبود این ماده‌ می‌تواند باعث ناتوانی جنسی در مردان شود. 

اغلب نوزادان و سالمندان، بیشتر در معرض خطر کمبود زینک هستند. زنان باردار نیز به مقدار زینک بیشتری نسبت به افراد دیگر نیاز دارند؛ زیرا رشد جنین وابسته به وجود این ماده است. علاوه بر این، ریسک کمبود زینک در افرادی که نوشیدنی‌های الکلی مصرف‌ می‌کنند بیشتر خواهد شد؛ مطالعات نشان دادند الکل‌ می‌تواند هضم زینک را در بدن دشوار کند.

تشخیص کمبود زینک در بدن

زینک در مقادیر کم در بین سلول‌های بدن پخش است که این موضوع، تشخیص کمبود زینک از طریق آزمایش ساده خون را دشوار می‌کند.

اگر پزشکتان مشکوک به کمبود زینک باشد، باید پلاسمای خون شما را برای سنجش دقیق بررسی کند. سایر آزمایش‌های کمبود زینک شامل آزمایش ادرار و بررسی یک تار مو برای اندازه‌گیری میزان زینک در آن است.

گاهی کمبود زینک وضعیت دیگری را در بدن نشان‌ می‌دهد. به عنوان مثال در برخی از شرایط زینک در بدن هضم شده، اما جذب نمی‌شود. کمبود زینک همچنین می‌تواند منجر به کمبود مس در بدن شود. پزشک از این احتمالات آگاه است و ممکن است آزمایش‌های اضافی انجام دهد تا به ریشه کمبود زینک در شما پی ببرد.

درمان کمبود زینک (روی)

1. تغییر در رژیم غذایی

درمان بلندمدت کمبود زینک با تغییر رژیم غذایی شروع می‌شود. برای شروع، مصرف موارد زیر را در نظر بگیرید:

• • گوشت قرمز
  • مرغ
  • دانه‌ها
  • جوانه گندم
  • برنج وحشی
  • صدف خوراکی

اگر گیاهخوار هستید، شاید دریافت مقدار لازم زینک برای شما دشوارتر باشد. لوبیای پخته، نخودفرنگی و بادام را به عنوان منابع جایگزین در نظر داشته باشید.

2. مکمل‌ها

می‌توانید کمبود زینک را با مصرف مکمل‌ها هم درمان کنید. زینک در بسیاری از مکمل‌های ویتامینی و چندگانه به فروش‌ می‌رسد. همچنین در برخی از داروهای سرماخوردگی وجود دارد، البته نباید داروی سرماخوردگی مصرف کنید مگر اینکه مریض باشید. همچنین می‌توانید مکمل‌های زینک که فقط حاوی این ماده معدنی هستند را خریداری کنید.

اگر از مکمل‌ها برای افزایش میزان زینک استفاده می‌کنید، مراقب باشید. زینک می‌تواند با برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای آرتریت و دیورتیک‌ها تداخل داشته باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در اکثر موارد، کمبود زینک یک وضعیت اضطراری نیست. با این حال اگر باردار هستید یا شیر می‌دهید و به کمبود زینک در بدنتان مشکوک شدید، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و درمان را شروع کنید. زینک برای رشد سالم جنین در رحم ضروری است. 

اگر می‌دانید کمبود زینک دارید و اسهال شما برای چند روز ادامه دارد، باید با پزشک تماس بگیرید. زینک به روده‌ها در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند و بدون آن، عفونت شما ممکن است جدی‌تر شود.

در صورت بروز علائم زیر نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• • سرگیجه یا حالت تهوع
  • سردرد ناگهانی که برطرف نمی‌شود
  • بیهوشی

جمع‌بندی

کمبود زینک در موارد معدودی ممکن است وجود داشته باشد؛ اما با تغییرات رژیم غذایی و مکمل‌ها، می‌توان آن را برطرف کرد. افراد دچار کمبود زینک می‌توانند با مصرف منابع زینک و تغییر رژیم غذایی خود، این مشکل را برطرف کنند.