تاثیر مصرف ویتامین دی و روغن ماهی در کاهش خطر بیماری خودایمنی سالمندان
تاثیر مصرف ویتامین دی و روغن ماهی در کاهش خطر بیماری خودایمنی سالمندان تا چه حد است؟ در این مقاله با استناد به منابع علمی این موضوع بررسی می‌شود. با وبلاگ داروخانه روشا همراه باشید.
بیماری خودایمنی چیست و درمان آن کدام است؟
بیماری خودایمنی نوعی بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به خود، حمله می‌کند. بالا رفتن سن، خطر این بیماری را افزایش می‌دهد. بیماری خودایمنی، انواع مختلفی دارد ولی معمولاً به‌تدریج و طی چند ماه یا چند سال ایجاد می‌شود.
بنا به گفته‌ی یک رئیس بیمارستان و نویسنده‌ی پزشکی، به نام دکتر «جان مانسون»: «در حال حاضر روشی برای پیشگیری یا درمانی برای اختلالات خودایمنی وجود ندارد ولی مکملهای روغن ماهی و ویتامین D به ظنِ قوی می‌توانند اختلالات خودایمنی را کاهش بدهند.»
تاثیر مصرف ویتامین دی و روغن ماهی در کاهش خطر بیماری خودایمنی سالمندان تا چه حد است؟
در ادامه، در زمینه‌ی بیماری خودایمنی به دنبال پاسخی علمی برای سوال تاثیر مصرف روغن ماهی و ویتامین دی چیست؟ خواهیم بود.
طبق تحقیقات علمی، ویتامین D و روغن ماهی می‌تواند چندین نوع بیماری را بخصوص در افراد مسن بهبود بخشد که از آن جمله می‌توان به بیماری‌های «خودایمنی»، «آرتریت روماتوئید»، «تیروئید» و «پسوریازیس» اشاره کرد.
در تحقیق علمی یاد شده، محققان تصمیم گرفتند به این سوال پاسخ دهند که آیا ویتامین دی و امگا 3 که در خوراکی‌های دریایی موجودند و توانایی آن‌ها در تنظیم سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب اثبات شده است می‌تواند در برابر بیماری خودایمنی اثر محافظتی داشته باشد؟ قبل از آن، یک کارآزمایی تصادفی دو سو کور و کنترل شده با دارونما که بر روی 25871 نفر مرد و زن 50 الی 55 ساله و بالاتر انجام شد.این تحقیق در مورد پیشگیری از سرطان و بیماری‌های قلبی با مصرف مکمل و ویتامین‌ها بود.
نتیجه‌ی تحقیق نشان داد که ویتامین D و روغن ماهی اثرات چندانی در درمان سرطان و بیماری‌های قلبی ندارند ولی وقتی یافته‌های این تحقیق در مورد بیماریِ خودایمنی مورد بررسی قرار گرفت، پزشکان متوجه شدند که ویتامین D و روغن ماهی، بیشترین فایده را برای درمان بیماری خودایمنی داراست.
سرانجام، دکتر «کاستن بادر» به زنان بالای 55 سال و مردان بالای 50 سال پیشنهاد کرد که روزانه 1000 میلی‌گرم اسیدهای چرب امگا 3 دریایی (روغن ماهی) و 2000 واحد، ویتامین D برای کاهش خطر بیماری‌های خودایمنی مصرف کنند. توضیح این که قبلاً فواید مصرف امگا 3 مشخص شده بود ولی این مورد یکی از فایده‌های جدید کشف شده برای آن است.
همچنین نقش ویتامین دی در پوکی استخوان قبلاً آشکار بود ولی این بار تأثیرِ پیشگیری از بیماری خودایمنی نیز به فهرست فواید آن اضافه شد.در مجموع، نتیجه‌ی تحقیق، چنین اعلام شد که شرکت‌کنندگانی که مکمل ویتامین D را با یا بدون روغن ماهی دریافت می‌کنند، 22 درصد کمتر در معرض ابتلا به بیماری خودایمنی هستند. در مورد آن‌هایی که مکمل روغن ماهی را با یا بدون ویتامین D دریافت کردند، 15 درصد کاهش در میزان بیماری خودایمنی مشاهده شد.
دکتر کاستن بادر در این مورد می‌گوید: «ما متوجه شدیم شرکت‌کنندگانی که دو قرص دارونما (به‌جای ویتامین D و روغن ماهی) مصرف کردند، بالاترین خطر ابتلا به بیماری خودایمنی را نشان دادند… من از نتایجی که در نهایت به دست آوردیم بسیار هیجان زده‌ام. این اولین کاری است که می‌دانیم برای جلوگیری از بیماری خودایمنی و طبق یک درمان اثبات شده، می‌توانیم انجام دهیم»
هر چند تحقیقِ مورد نظر، کمی بیشتر از پنج سال ادامه داشت ولی طبق گفته‌ی دکتر «منسون»: «حتی اثراتی که پس از تنها دو سال مصرف مکمل ظاهر شد نیز قابل توجه بود.»به عقیده پزشکان متصدیِ این تحقیق، اغلب اوقات، مدت زیادی طول می‌کشد که اثرات این مکمل‌ها ظاهر شود.آنچه متصدیان تحقیق فوق بر آن تأکید دارند لزوم مطالعات بیشتر در مورد بهترین مکملهای ویتامین دی و بهترین مکملهای امگا 3 و تأثیر مثبت آن‌ها بر بیماری‌های خودایمنی است.
چنین تحقیقاتی بخصوص در مورد اثرات طولانی مدت‌ترِ پیشگیری و اثر آن بر بزرگ‌سالان مورد نیاز است.طبق تحقیقات انجام شده، بیماری خودایمنی در اکثر موارد، افرادی با سابقه‌ی خانوادگی این بیماری و نیز دارای اختلال ایمنی را هدف قرار می‌دهد.
نکته‌هایی در مورد مصرف ویتامین D
اگرچه ویتامین‌ها و مکمل‌ها عموماً بی‌خطر تلقی می‌شوند، اما مضرات مصرف بیش از اندازه امگا 3 و ویتامین D را نباید از یاد برد.
دکتر «منسون» می‌گوید که توصیه‌های ارائه‌شده در مورد ویتامین D برای بیماری‌های مرتبط با استخوان است و در مورد پیشگیری یا درمان سرطان و بیماری خودایمنی، دوز مستقلی هنوز ارائه نشده است؛ ولی انجام آزمایش‌های 3 الی 5 ساله به ما ثابت کرد که این مکمل‌ها ایمن‌اند.
یکی دیگر از پزشکان در مورد مصرف بیش از حد این مکمل‌ها هشدار می‌دهد و مصرف بیش از 2000 واحد بین‌المللی ویتامین D را موجب مسمومیت می‌داند؛ به همین دلیل، پزشک شما باید از هر مکملی که می‌خواهید امتحان کنید یا حتی دوز آن را افزایش دهید، مطلع شود.
فراموش نکنید که مصرف ویتامین D بیش از حد می‌تواند باعث تهوع و استفراغ، ضعف عضلانی و ایجاد سنگ کلیه شود. از سوی دیگر، سطوح بسیار بالا از ویتامین D در خون می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شده یا حتی مرگ در پی داشته باشد! همچنین امکان دارد مصرف ویتامین D همراه با داروهایی خاص مثل «استاتین»ها و «استروئید»ها تداخل ایجاد کند.
نکته‌هایی در مورد مصرف روغن ماهی
دوز توصیه شده‌ی روزانه برای امگا 3 از 1100 میلی گرم الی 1600 میلی گرم در روز برای زنان و مردان بزرگ‌سال است. «سازمان غذا و داروی آمریکا» وجود حداکثر پنج گرم (5000 میلی‌گرم) روغن ماهی در غذای افراد را بی‌خطر می‌داند. مصرف زیاد امگا 3 معمولاً عوارض جانبی خفیفی دارد، اما امگا 3 می‌تواند با داروهای ضد انعقاد یا رقیق کننده‌ی خون تداخل ایجاد کند.
در پایان، ضمن تأیید تاثیر مصرف ویتامین دی و روغن ماهی در کاهش خطر بیماری خودایمنی سالمندان و غیر سالمندان، مجدداً در مورد تعیین دوز مصرفی پیش از خرید امگا 3 یا عوارض مصرف بیش از حد ویتامین دی مشورت با پزشک توصیه می‌شود.
