علاج پوکی استخوان ناشی از کمبود ویتامین دی چه راهی است؟!

رابطه‌ی پوکی استخوان با ویتامین D

ویتامین D یکی از هورمون‌های کلیدی در متابولیسم انسان است. نقش اصلی ویتامین D در رابطه با استخوان، ایجاد ریزْ محیطِ مناسب برای فرآیند تشکیل استخوان از مواد معدنی است. پوکی استخوان، نوعی بیماریِ عدم تعادل بین ایجاد استخوان و تحلیل رفتن استخوان محسوب می‌شود. در تحقیقات اخیر مشخص شده که کمبود ویتامین D تا سطوحی مشخص در همه‌ی دنیا به چشم می‌خورد.

هم‌چنین اثبات شده که کمبود ویتامین D باعث کم شدن تراکم مواد معدنی استخوان و بروز بیماری پوکی استخوان می‌شود. عوارض دیگر کمبود ویتامین D عبارت است از: تحلیل رفتن ماهیچه‌ها و افزایش خطر شکستگی استخوان بر اثر زمین خوردن یا اتفاقات دیگر. مصرف مکمل‌های ویتامین D و کلسیم در درازمدت برای پیشگیری از پوکی استخوان روش مؤثر و درستی است.

هر چند در بعضی از مواد غذایی ویتامین D وجود دارد ولی همان طور که اشاره شد کمبود ویتامینD در بدن انسان‌ها از کودک تا فرد کهن‌سال، بسیار شایع است. برای مدیریت و کنترل پوکی استخوان، ویتامین D و کلسیم دو عنصر کلیدی محسوب می‌شوند. تحقیقات مختلف نشان داده که مصرف کافی و مداوم ویتامین D باعث افزایش تراکم استخوان، افزایش ظرفیت عضلات و تنظیم بهتر عملکرد ماهیچه‌ها می‌شود.

قرص ویتامین د3 1000 ویتامین لایف، یکی از داروهای تقویتی بوده که به منظور رفع نیازهای بدن نسبت به کلسیم و فسفر مصرف می شود.

متابولیسم و عملکرد ویتامین D

اگر در تاریخ، پیشینه‌ی موضوع ویتامین D را بررسی کنیم به حدود سال 1600 میلادی می‌رسیم که طی آن کودکان در شهرهای بزرگ شمال اروپا به‌نوعی بیماری مبتلا شدند که طی آن استخوان‌هایشان به‌شدت تغییر شکل می‌داد. این بیماری، بعدها راشیتیسم نامیده شد. در سال 1824 دکتری به نام «شیوت» (Scheutte) روغن ماهی را برای مداوای راشیتیسم تجویز کرد.

در سال 1922 دکتری به نام «مک کلوم» (McCollum) و همکارانش آنچه را که به‌عنوان داروی ضد راشیتیسم کشف کرده بودند به نام ویتامین D نام‌گذاری کردند، البته این اتفاق طی چند مرحله کشف‌های مجدد روی داد که توضیح آن‌ها از حوصله‌ی این مقاله خارج است. به‌طور خلاصه، ویتامین D یکی از هورمون‌هایی است که بدن انسان تولید می‌کند و در ضمن، ماده‌ای مغذی است که در غذاهای مصرفی انسان وجود دارد.

قرص ویتامین د3 1000 واحد هلث اید، یکی از مکمل‌های دارویی حاوی 1000 میلی‌گرم ویتامین د3 در هر قرص است. این مکمل به واسطه فرمولاسیون خود، قادراست علاوه‌بر تامین ویتامین د3 مورد نیاز بدن، میزان جذب کلسیم را بالا برده و از عوارضی نظیر، پوکی استخوان، ابتلا به آرتروز و دردهای استخوانی و مفصلی جلوگیری کند.

در اینجا بهتر است هرچند به‌طور کوتاه بدانیم که نحوه جذب ویتامین دی از نور خورشید چگونه است؟ ویتامین D از «7-دهیدروکسترول» که نوعی «استروئید» است سرچشمه می‌گیرد. وقتی که پوست انسان در معرض اشعه‌ی ماوراءبنفش خورشید قرار می‌گیرد، 7-دهیدروکسترول به پیش ویتامین D3 تبدیل شده و سپس در یک فرآیند مرتبط با گرما به ویتامین D3 تبدیل می‌شود؛ 7-دهیدروکسترول یک ترکیب شیمیایی و از مشتقات «کلسترول» است.

اهمیت پوکی استخوان ناشی از کمبود ویتامین دی

مصرف مکمل ویتامین D یا تزریق آمپول ویتامین D می‌تواند تراکم استخوانی انسان را در چندین قسمت از استخوان‌بندی او بهبود دهد. معمولاً وقتی بحث پوکی استخوان پیش می‌آید کمبود کلسیم به ذهن متبادر می‌شود ولی باید بدانیم که نقش ویتامین D و کمبود آن در ایجاد پوکی استخوان کمتر از کلسیم نیست. نقش ویتامین D کمک به جذب کلسیم به روده‌ها از غذاهایی است که می‌خوریم. از جمله تأثیرات دیگر ویتامین D باید به کاهش التهاب، محدود کردن رشد سلول‌های سرطانی و کاهش عفونت اشاره کرد.

قرص ویتامین دی همان مکمل ویتامین دی است که به شکل قرص قابل استفاده است.

چه عواملی باعث کمبود ویتامین D در بدن می‌شود؟

پوکی استخوان ناشی از کمبود ویتامین D می‌توان علت‌های مختلفی داشته باشد که بعضی از مهم‌ترین آن‌ها از این قرار است:

• • چاقی: یکی از دلایل کمبود ویتامین D می‌تواند چاقی باشد، چاقی باعث تجمیع ویتامین D در چربی‌های بدن شود.
  • افزایش سن: وقتی سن بالا می‌رود میزان 7-دهیدروکسترول در پوست کمتر شده و بنابراین مقدار کمتری ویتامین D در اثر تابش نور خورشید بر سطح پوست به وجود می‌آید.
  • مشکلات جذب: عوارض برخی جراحی‌ها، مصرف داروهای کاهش دهنده‌ی کلسترول و بیماری‌های گوارشی می‌تواند بر میزان جذب ویتامین D توسط بدن تأثیر سوء بگذارد.
  • کاهش سوخت و ساز بدن
  • اختلالات اکتسابی: مثل تشکیل تومورها و برخی بیماری‌های دیگر.

کمبود ویتامین D در بزرگ‌سالان منجر به پوکی استخوان و در کودکان باعث نرمی استخوان می‌شود؛ بنابراین علائم کمبود ویتامین دی در کودکان را نیز باید جدی گرفت. برگرفته از onlinelibrary

منابع غذایی برای رفع پوکی استخوان

تعداد غذاهایی که ویتامین D خیلی زیادی داشته باشند محدود است. یکی از غنی‌ترین مواد غذایی حاوی ویتامین D روغن کبد ماهی و ماهیان چرب است. ویتامین D تا حدود قابل توجهی در زرده‌ی تخم مرغ، جگر گاو و نیز لبنیات ازجمله در پنیر وجود دارد. لبنیات و غلات صبحانه‌یِ غنی شده با ویتامین D، شمشیر ماهی، ماهی سالمون و ماهی تن از دیگر منابع مهم این ویتامین هستند. لازم است برای اطمینان از جذب میزان کافی ویتامین D همیشه تعدادی از موارد بالا را در برنامه‌ی غذای خودتان بگنجانید.

کپسول نرم ویتامین د3 1000 فیشر اکسترا هپینس، یکی از فرآورده‌های دارویی بوده که حاوی مقادیر زیادی ویتامین د3 است. این ویتامین به میزان 2000 واحد در روز برای بدن انسان ضروری است. در هر عدد از این کپسول، 1000IU ویتامین د بوده که قادر است تا نیاز بدن فرد را برطرف کند.

جبران پوکی استخوان ناشی از کمبود ویتامین دی توسط مکمل‌ها

مکمل‌های ویتامین D به‌طور کلی شامل دو گروه هستند:

1. 1. ویتامین D2: این ویتامین که به آن «ارگوکالسیفرول» نیز گفته می‌شود بیشتر منشاء گیاهی داشته و در مواد غذایی غنی شده وجود دارد.
   2. ویتامین D3: این نوع ویتامین D که «کولکالسیفرول» هم نامیده می‌شود در بدن انسان وجود دارد و می‌توان آن را در برخی از مواد غذایی حیوانی نیز یافت.

این موضوع که آیا ویتامین D2 بهتر است یا D3 محل بحث و اختلاف نظر بوده است. نظر به تولید ویتامین D3 در خودِ بدن، برخی پزشکان و محققان، این نوع ویتامین دی را ترجیح می‌دهند؛ دلیل دیگر آن‌ها پایداری بیشتر ویتامین D3 در خون است.

سافت ژل ویتامین د3 1000 واحد ویواتیون، یکی از داروهای تقویتی بوده که به منظور رفع نیازهای بدن نسبت به کلسیم و فسفر مصرف می شود.

میزان مصرف درست ویتامین D چقدر است؟

زنان و مردان بزرگ‌سال باید روزانه 600 IUD و مردان و زنانِ بیشتر از 70 سال به‌طور روزانه 800 IU ویتامین D مصرف کنند. به‌طور کلی مصرف روزانه‌ی توصیه شده تا 800 IUD ویتامین D به همراه 1200 میلی‌گرم کلسیم است. میزان حداکثر مصرف ویتامین D تا حدی بستگی به بالاترین میزانی دارد که هر فرد روزانه می‌تواند بدون ایجاد عوارض جانبی مصرف کند؛ ولی به‌طور کلی این مقدار روزانه نمی‌تواند بیشتر از 4000 IUD باشد. عوارض مصرف بیش از اندازه‌ی ویتامین D عبارت است از: آریتمی قلب، خستگی و احساس ضعف، حالت تهوع، لاغر و کم اشتها شدن. 

سافت ژل ویتامین د۳ ۱۰۰۰ واحد ابورنز، حاوی ۱۰۰۰ واحد ویتامین D3 است. این ویتامین برای بدن بسیار مفید بوده و مصرف آن به مقاومت استخوان‌ها کمک می‌کند.

جمع‌بندی

• • یکی از هورمون‌های کلیدی در متابولیسم انسان، ویتامین D است.
  • تعداد زیادی از انسان‌ها در جهان دچار کمبود ویتامین D هستند.
  • ویتامین D با ایجاد ریزْ محیطِ مناسب برای فرآیند تشکیل استخوان از مواد معدنی در ضمن، استخوان‌ها را محکم می‌کند.
  • ویتامین D به‌اندازه‌ی کلسیم در تقویت استخوان‌های بدن مؤثر است چون باعث جذب کلسیم به بدن می‌شود.
  • یکی از راه‌های تأمین این ویتامین، استفاده از غذاهای معرفی شده در مقاله و راه دیگر، مصرف مکمل‌های ویتامین دی است؛ هم‌چنین نور خورشید نیز یکی از منابع کسب ویتامین D محسوب می‌شود.