درمان سردرد، آنچه اغلب افراد مبتلا به این عارضه آرزویش را دارند!
همهی شما در طی زندگی خود شاهد فراوانی عارضهای در اکثر افراد، تحت عنوان سردرد بودهاید. اغلب افراد در شرایط مختلف از جمله بیماری یکی از علائمی که برای بروز ناخوش احوالی خود نشان میدهند سر درد است. گاه اما این دردها از حالتی مقطعی و صرفا به دنبال بیماری دیگری چون سرماخوردگی فراتر رفته و تبدیل به همراهی ناخوشایند، در زندگی فرد میشود.
سردردهایی عصبی که زندگی روتین فرد را با اختلال مواجه میکند و مانع از انجام بسیاری از کارهای روزمره میشود. در این مقاله قصد داریم در خصوص این نوع از سردرد که انواع مختلفی دارد با شما مطالب ارزشمندی را به اشتراک بگذاریم. برای شروع با «میگرن» یکی از شایعترین سردردهای عصبی شروع میکیم و بعد به سراغ انواع دیگر از جمله «سردرد کلاستر»، «سردرد گیج گاهی فکی»، «سردرد سینوسی» و «سردرد تنش» خواهیم رفت.
میگرن چیست؟
یک بیماری شایع عصبی که در فرد موجب سردردهای شدید شده و تجربهی نوعی از احساس تپش در سر را موجب میشود. این حالت از چند ساعت تا چند روز میتواند ادامهدار شود. بر اساس دادههای موجود 10 تا 15 درصد از افراد جامعه به این نوع از سردرد مبتلا هستند. شاید حتی برایتان جالب باشد ریشهی کلمهی «میگرن» یونانی بوده و به معنای نیمهی سر است.
اتفاقا درد ناشی از این بیماری عمدتا نیمی از سر، صورت، پیشنانی، چشمها و گاها پشت سر فرد را درگیر میکند و در پارهای موارد حتی در دو طرف سر مشاهده میشود. میگرن در درجهی شدید خود گاهی با علائم دیگری همراه میشود، این علائم شامل مواردی است که در ادامه به آن اشاره شده است:
مبتلایان به میگرن ناتوان از انجام حرکات ورزشی سنگین و حرکات هوازی به صورت مداوم هستند. کارهایی که به استفادهی زیاد از گردن و یا پایین نگهداشتن سر ایشان مرتبط است میتواند وضعیت بیماری ایشان را تشدید کند. بهترین ورزشی که برای این افراد توصیه میشود پیادهروی کردن و انجام تنفس عمیق به صورت یک تمرین روتینوار است.
وقتی از نفس عمیق کشیدن به عنوان راهی برای تمدد اعصاب و دوری از تنش حرف میزنیم اشاره به نوعی از تنفس است که در آن به کمک بینی و بدون دخالت دهان دم را انجام داده و سپس با بلاک کردن خروجی بینی و از طریق دهان دم گرفته شده را پس میدهیم. درواقع در این مرحله فعل بازدم انجام میشود.
گفتیم مبتلایان به میگرن اغلب نمیتوانند به صورت مداوم ورزش سنگین کنند؛ البته این مورد بستگی به شدت میگرن افراد دارد؛ بنابراین این قانون شامل حال همه نمیشود. ولی کسانی که شدت بالاتری از میگرن را تجربه میکنند و امکان انجام دادن ورزش را ندارند میتوانند توامان با پیادهروی نفس عمیق بکشند؛ اما اگر تمایل به انجام ورزش دارند از ورزشهای سبک با مدت زمان کوتاه بهره ببرند. البته تووصیهی کلی هم این است که ورزش به جزئی جدا نشدنی از روتین زندگی فرد تبدیل شود به این منظور لازم است ورزش را متناسب با شرایط جسمی و سبک زندگی افراد کاملا شخصی سازی کرد.
شیوع میگرن در زنان و مردان
بر اساس آمارهای موجود زنان 2 تا 4 برابر بیش از مردان مبتلا به میگرن میشوند؛ اگرچه پیش از رسیدن به سن بلوغ و بعد از ایام یائسگی در زنان این آمار میان جامعهی زنان و مردان یکسان است. دلیل این امر هم فعال بودن هورمونها در بازهی بعد از بلوغ و پیش از یائسگی است؛ چراکه هورمونها در ابتلا به میگرن نقش فعالی دارند.
از اورا میگرن چه میدانید؟
نوعی اختلال حواسی که پیش از ابتلا به میگرن رخ میدهد و ممکن است به صورت دیدن جرقههای نورانی، نقاط پرنور یا زیگزاگی در جلوی چشم ظاهر شود. این اختلال گاهی با سوزنسوزن شدن و لکنت زبان هم همراه میشود. این اتفاق مدت زمانی بین 20 تا 60 دقیقه در فرد طول میکشد؛ اگرچه لزوما در تمام حملات میگرنی پدیدار نمیشود.
این اختلال تحت تاثیر 2 عامل وراثتی و ژنتیکی روی میدهد. گاهی نیست عواملی چون افت قند خون، افت سروتونین و افت فشار خون دلایل ایجاد آن هستند.
یکی از پیشنهادهای «روشا» در چنین شرایطی به شما قطره آنتیمیگرن گل دارو است که به پیشگیری از حملات میگرنی و همچنین به درمان سردردهای با منشاء میگرنی کمک شایانی میکند؛ چراکه به این منظور فرموله شده است.
درمان میگرن
برای درمان میگرن در مرحلهی اول باید با مراجعه به متخصص غدد و گوارش آزمایش کامل غدد و خون داد تا علت سردردهای شما مشخص شود. انجام یک روتین معمولی به شما در کمتر گرفتار شدن در دام میگرن هم کمک میکند. از جملهی این موارد میتوان به مثالهای زیر اشاره کرد:
-
- سرخود از قرصهای مسکن استفاده نکنید؛
- تا میتوانید آب بنوشید؛
- به موقع بخوابید؛
- از موقعیتهایی که برای شما ایجاد استرس میکند دوری کنید.
در نظر داشته باشید توصیه به نخوردن مسکن از آنجا ناشی میشود که وقتی خوردن مسکن برای شما تبدیل به یک عادت شود خود موجب ایجاد عارضه میشود، عارضهای که در تشدید و طولانی شدن سردرد نقش مستقیم دارد و تا به آنجا پیش میرود که دیگر مسکن هم به صورت موقت پاسخگوی درد سرتان نمیشود.
مصرف قرص ضد بارداری در مبتلایان به میگرن
درواقع یکی از دلایل اصلی ایجاد سر درد در مبتلایان به میگرن مصرف همین قرصهای ضد بارداری است؛ بنابراین به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خود اقدام به خوردن قرص ضد بارداری نکنید. گاهی میان مردم عادی شنیده میشود بارداری برای افراد مبتلا به میگرن همچون یک لاتاری است که بعد از آن ممکن است فرد برای همیشه از شر میگرن خود خلاص شود، حال آن که چنین فرضیهای اصلا قابل تشخیص نیست و تا به امروز هیچ مطالعهای برای تایید چنین فرضیهای انجام نشده است.
نقش غذاها در تشدید سردرد
بهترین دفاعی که میتوانید در مقابل حملههای سردرد خود داشته باشید توجه کردن به عواملی است که این عارضه را در شما تحریک میکند. وقتی این عوامل را شناسایی کنید با پرهیز از آنها میتوانید از ایجاد سردرد خود جلوگیری کنید. یکی از اصلیترین تحریککنندهها غذاها هستند. برای اینکه بتوانید نقش غذاها را در شدت ابتلا به سردرد خود پیدا کنید توصیه میکنم به مدت چندین هفته به غذاهایی که بعد از صرف آن دچار میگرن میشوید دقت کنید و برای خود لیستی از این غذاها آماده کنید. همچنین انجام یک آزمایش برای اینکه متوجه کاهش برخی مواد مغذی همچون ویتامین B، ویتامین D و CoQ10 در بدن خود شوید بسیار کمک کننده است. همین کارهای ساده میتواند به شما در مدیریت میگرن قدرت ببخشد.
حال که متوجه شدیم ویتامین B برای کاهش دردهای میگرن کمک به سزایی میکند، بد نیست چند ویژگی قرص ویتامین B12 یوروویتال را با شما در میان بگذاریم، شاید این محصول پاسخ مناسبی به نیاز شما باشد:
-
- کمک بهسلامت سیستم عصبی؛
- کمک به بهبود وضعیت حافظه افراد؛
- تنظیمکننده هموسیستئین خون؛
- ممانعت از بروز بیماریهای قلبی؛
- کمک به تقسیم سلولی و سنتز DNA؛
- پیشگیری از بروز کمخونی؛
- بهبود متابولیسم بدن.
غذاهایی که باید از آنها پرهیز کرد:
-
- مواد غذایی حاوی گندم مانند نان و بیسکویئت ؛
- مرکبات مانند نارنگی و لیمو؛
- مواد غذایی حاوی تخم مرغ مثل کیک، املت و ..
- لبنیات همچون شیر، پنیر و به ویژه پنیر چدار؛
- بادام زمینی و کرهی بادام زمینی؛
- انواع شکلات به جز شکلات تلخ؛
- ذرت؛
- بادمجان؛
- گوجه فرنگی؛
- و گوشتهای فرآوری شده.
کافیئن کمک به سردرد یا …
حتما بارها این جمله را شنیدهاید که «سرم درد میکنه یه چای بخورم تا آروم بشم» این جمله چقدر میتواند درست و به عبارتی عمومیت داشته باشد؟ بگذارید اینگونه بگویم که مبتلایان به میگرن درگیر حساسیتهای غذایی هستند که لزوما در همهی آنها یکسان نیست. یکی از این حساسیتها مربوط به کافئین است. وقتی از کافئین صحبت میشود اشارهی ما فقط به چای یا قهوه نیست؛ بلکه کافئین در نوشابههای انرژیزا و گازدار هم موجود است. پس در وهلهی اول اگر میگرن دارید باید مصرف کافئین خود را محدود کنید.
سردردهای میگرنی را میتوان با کمکِ قطره هایپیران کنترل کرد. این قطره حاوی عصارهی گیاه هوفاریقون و مناسب برای سردردهای میگرنی است. برای مشاهده و دریافت اطلاعات بیشتر این محصول و خرید آنلاین قطره هایپیران روی لینک آبی کلیک کنید.
اگر از جمله افرادی هستید که در طی روز چندین فنجان قهوه میخورید به خاطر داشته باشید در شروع محدود کردن مصرف کافئین بدن ممکن است واکنش نشان دهد و مدت زمانی طول بکشد تا به حالت عادی بازگردد. آگاهی نسبت به این موضوع موجب میشود در صورت قرار گرفتن در چنین شرایطی تا رسیدن به شرایط عادی صبوری کنید. موضوع مهم دیگر صرف غذا در وقت معین است. تحت هیچ شرایطی وعدههای غذایی خود را حذف نکنید. گرسنگی دادن به بدن از عومل ایجاد سردرد است، این موضوع وقتی پررنگتر میشود که مستعد در ابتلا به میگرن هم باشید.
سردرد کلاستر:
سردرد کلاستر که آن را با نام خوشهای هم شناسایی میکنند نوعی سردرد کوتاه و در عین حال بسیار دردناک است که فرد را به صورت روزانه یا ماهانه چند دقیقه درگیر میکند و به طور معمول در فصل خاصی از سال به سراغ فرد میرود و از همین رو احتمال اینکه با سردردهای ناشی از آلرژی اشتباه گرفته شود بسیار بالاست. از آنجا که هنوز علت ایجاد چنین عارضهای مشخص نیست گاه فرد سردرد کلاستر را به سردرهای ناشی از استرس کاری و آلرژی فصلی نسبت میدهد.
در این سردرد یکی از عصبهای صورت به شدت درگیر شده و درد بسیار شدیدی را در اطراف ناحیهی چشم باعث میشود، مبتلایان به این نوع از سردرد جامعهی آماری پایینی _حدود 1 درصد از کل کرهی زمین_ را به خود اختصاص میدهند. در این نوع از سر درد شاخههای عصبی چشم موجب ایجاد درد در اطراف چشم، شاخههای عصبی بالایی درد در پیشانی و شاخههای عصبی پایینی درد را به گونه، فک و گوش منتقل میکند. این شاخههای عصبی را که عصب سه قلو مینامند گاهی توسط عوامل زمینهای مانند تومور مغزی تحریک شده و منجر به سردرد کلاستر میشود هرچند در اغلب موارد ایجاد این سردردها نیازی به عوامل زمینهای ندارد.
مشخصات سردرد کلاستر:
سردردهای خوشهای در مقایسه با میگرن و سردردهای مربوط به آلرژی فصلی تفاوتهای شاخصی با یکدیگر دارند و از همین رو هم خوب است با مشخصات منحصر این نوع سردرد آشنا باشید تا احتمال خطا در تشخیص آن را پایین بیاورید.
-
- سرعت در سردرد کلاستر بالاست و عموما در عرض 5 الی 10 دقیقه شدت میگیرد.
- اغلب درد یک طرف سر ایجاد میشود و بعد از فروکش کردن یک دوره سردرد، دورهی بعدی آغاز میشود
- سردرد کلاستر ماهیتی سوزاننده و سوراخ کننده دارد
- مدت زمان این نوع از سردرد میتوانید بین 30 تا 90 دقیقه، 2 تا 3 ساعت و گاهی اوقات نهایتا 15 دقیقه طول بکشد. همچنین حملههای سردرد خوشهای گاه یک روز در میان و گاهی در هر 8 روز یک بار اتفاق میافتند.
- معمولا حملههای کلاستر قابل پیشبینی بوده و ممکن است با ریتم سیرکادین بدن مرتبط باشند، به دلیل مشخص بودن زمانِ این سردردها آن را Alarm colek neadach مینامند.
- تکرار یکی از مشخصههای این نوع از سردرد است. حملات خوشهای روزانه میتوانند از 2 هفته تا 3 ماه ادامهدار بوده و این میان مدتی حداقل برای 2 هفته درد قطع شود.
در توضیح ریتم سیرکادین:
ریتمهایی که به صورت چرخه حدودا هر۲۳تا۲۵ساعت تکرار میشوند. معمولا باچرخههای طبیعت، همچون چرخش شب وروز، فعالیتهای شغلی، ارتباطات اجتماعی، تفریحات، خوردن و خوابیدن هماهنگی داشته وبدن این توانایی را دارد تا عدم هماهنگیهای مختصر(درحدود ۱-۲) ساعت را به سهولت رفع کند. ریتمهایی همچون خواب وبیداری، درجه حرارات، ترشح برخی آنزیمها، متابولیسم داروها و عملکرد ریه از این نوع ریتم پیروی میکنند.
علائم سردرد خوشهای یا کلاستر:
علاوه بر شناخت مشخصات سردرد کلاستر آگاهی از علائم آن هم میتواند به شما در تشخیص زودهنگام کمک کرده و چارهجویی برای تسکین درد را زودتر آغاز کنید. علائم سردرد خوشهای عبات است از:
-
- احساس درد یا سوزش شدید در یک طرف سر،
- تورم یا افتادگی پلک سمت دیگر،
- مردمک تنگتر در چشمی که در دارد؛
- قرمزی چشم،
- ریزش اشک،
- آبیزش یا گرفتگی بینی در همان سمتی که درد دارد؛
- صورت گُر گرفته و قرمز،
- تعریق،
- حساسیت به نور.
سردرد فک موسوم به سندروم گیجگاهی فکی:
التهاب در عصبها و آسیبدیدگی در ناحیهی فک میتواند منجر به اختلال در مفصل و عضلهی فک شود. آنچه نخاع و استخوان فک را به هم متصل میکند مفصل گیجگاهی است، هرگاه مفصل گیجگاهی دچار آسیبدیدگی شود نه تنها باعث ایجاد درد میشود؛ بلکه منجر به ایجاد مشکلاتی در جویدن، ورم کردن صورت، تولید صدا در فک، دندان قروچه، اختلال در لولهی پوستاچین، التهاب عصب، دندان درد و انواع دیگری از مشکلات میشود. به هر ترتیب دردی که نتیجهی آسیب به عصب گیجگاهی در سر تولید میشود را سردرد فکی یا سندروم گیجگاهی فکی مینامند.
دلایل ایجاد سندروم گیجگاهی فکی
شایعترین علتی که برای سندروم گیجگاهی فکی همواره به آن اشاره میشد عدم هماهنگی بین دندانهای فوقانی و تحتانی است. با این همه متخصصین معتقد هستند دلایلی بیش از عدم هماهنگی فک بالا و پایین میتوانند در شکلگیری این سندروم نقشآفرین باشند از عوامل عاطفی تا عادتهای مخرب که در ادامه آنها را به اتفاق مورد بررسی قرار میدهیم:
-
- هرگونه ضربه یا تروماهایی در ناحیه فک؛
- آبسه کردن دندان؛
- عادتهایی چون دندان قروچه؛
- استرس، اضطراب و افسردگی؛
- عدم قرارگیری مناسب در دیسک مفصل؛
- آرتروز مفصل؛
- جویدن ناخن؛
- عادت به جویدن آدامس؛
- وضعیت قرار گیری نامناسب سر و گردن به ویژه در برخی مشاغل همچون دندانپزشکی.
علاوه بر دلایل فوق گاهی سندروم مفصل گیجگاهی در نتیجهی برخی بیماریهای زمینهای به وجود آید، برخی از این بیماریها را به اتفاق بشناسیم:
-
- آپنه خواب؛
- اختلالات خودایمنی؛
- فیبرومیالیژیا؛
- آنکیلوگلوزیا؛
- مشکلات ساختاری از بدو تولد.
برای خلاصی از دردهای سر ناشی از این سندروم باید علت را شناسایی و در پی رفع آن علت بود، یکی از درمانهای جدی مراجعه به دندانپزشک است تا از طریق درمان ارتودنسی کمک کند اختلال مفصل گیجگاهی برطرف شود؛ اما درمانهای دیگری هم برای تسکین دردهای مقطعی وجود دارد، از جمله:
-
- کمک گرفتن از کیسهی آب گرم روی ناحیهی فک؛
- استفاده از تکنیکهایی که به رفع تنش و دفع استرس کمک میکند؛
- استفاده از تجهیزات دندانپزشکی برای جلوگییری از دندان قروچه؛
- ترک مصرف آدامس و یا به حداقل رساندن آن؛
- تقسیم غذا به لقمههای کوچک برای جویدن آسان؛
- بهرهگیری از ورزشهای کششی ساده برای صورت به ویژه ناحیهی فک؛
- مصرف داروهای ضد التهاب که به تسکین درد کمک میکند؛
- دفع خمیازهها برای مانع شدن از ایجاد فشار به فک.
از چه درمانهای پزشکی برای درمان سندروم مفصل گیجگاهی فکی میتوان استفاده کرد؟
-
- استفاده از بوتاکس در ناحیهی فک می2توان درد را برای مدتی تسکین ببخشد.
- کمک گرفتن از طب سوزنی
- سندرومهای مفصل گیجگاهی شدید را به کمک جراحی فک میتوان درمان کرد.
- مراجعه به فیزیوتراپیست برای کمک گرفتن از حرکتهایی که عضلات فک را تقویت میکند.
- کمک گرفتن از یک رواندرمانگر در بسیاری مواقع کمک به حذف دلایل روانیِ منجر به این آسیب میشود.
- جایگزینیِ کل مفصل زمانی که بهبود آن ممکن نیست.
- استخراج مایع درون مفصلی با ایجاد یک سوراخ در فک
سردردهای سینوسی:
سردردهای سینوسی همراه با سینوزیت با تورم لایهی مخاطی سینوسها به وجود میآید. در این نوع از سردرد فرد ممکن است در اطراف چشم، گونه و پیشانی احساس فشار داشته باشد؛ اما به طور متمرکز در ناحیهی بالایی بینی و بین چشمها درد احساس میشود. این درد به صورت ضرباندار و مبهم در بخش بالایی صورت ایجاد میشود.
حفرههای کوچک و پر از هوا که در پشت استخوان گونه و پیشانی قرار داشته و توسط یک مجرای باریک به بینی متصل میشوند را سینوس مینامند. ترشحات موجود در این حفرههای کوچک توسط همین مجرای باریک به بینی منتقل میشوند. وقتی میگوییم فرد مبتلا به سینوزیت است از تورم لایههای مخاطی درون سینوسها حرف میزنیم که با دردهایی در ناحیهی سر همراه میشود.
هرگاه بافتی که سینوسها را به هم متصل میکند دچار التهاب شود، سینوسها قادر نخواهند بود ترشحات خود را از طریق مجاری بینی تخلیه کنند همین موجب افزایش فشار درون سینوسها میشود. این افزایش فشار سینوسها به افزایش مخاط و در نهایت ناتوانی در تخلیهی طبیعی آن ایجاد سردرد سینوسی میکند.
تفاوت سردردهای میگرنی با سردردهای سینوسی:
برای اینکه تفاوت این دو نوع سر درد را از هم شناسایی کنید کافی است که ویژگیهای این دو را بدانید. دردهای میگرنی علائمی چون درد یک طرفه، درد همراه با ضربان، دردهای طولانی، گاهی همراه با تهوع و استفراغ، آبریزشهای خفیف بینی و حساسیت به نور و صدا تا جایی که هر صدا و نوری فرد را به شدت کلافه و بیقرار کرده و بر شدت دردش میافزاید.
در حالی که علائم دردهای سینوسی ترشح مخاط بینی، سرفه، کم شدن بویایی، دردهای گوش و دندان ، تب و لرز و علائمی مشابه سرماخوردگی هستند. نزدیکی علائم این دو نوع بیماری گاه فرد را به خطا میاندازد و با تصور سینوزیت به دنبال درمان رفته تا در نهایت پزشک تشخیص میگرن میدهد. از جمله شباهتهای این دو نوع سر درد موارد زیر را به خاطر بسپارید:
-
- با خم شدن سر رو به جلو شدت درد افزایش مییابد.
- آبریزش بینی و چشمی از علائم شایع هر دو است.
- گرفتگی بینی و حس فشار در صورت نشانهی مشترک دیگری این سردردهاست.
سردرد تنشی:
شایعترین شکل سردرد که حدودا در سه چهارم افراد بروز میکند سردرد تنشی نام دارد. این سردرد دامنهی متفاوتی از خفیف تا شدید را در برمیگیرد؛ به طوریکه گاه منجر به سردردهای ناتوانکننده در طی روز هم منجر میشود. اگر آن اندازه خوششانس هستید که تا بهحال مبتلا به این نوع از سردردها نشدهاید که هیچ، در غیر اینصورت شما هم میدانید برای تسکین این جنس از سردرد اغلب افراد به مسکنهای بدون نسخه پناه میبرند و در کنار یک استراحت به سادگی میشود از پس آن بر آمد. البته اگر جنس سردرد تنشی مزمن باشد معمولا به مدت 3 ماه و بیش از 15 بار در ماه تکرار دارد و گاها به همراه علائم دیگری چون حالت تهوع پیش میآید. برای این جنس از سردرد هم میتوان انواع مختلفی شمرد که از جملهی آنها تنش روحی است.
بالا بردن سطح مهارت شما در مدیریت بحران منجر به کنترل استرس و اضطراب روزانه شده و علاوه بر نفعی که در ابتلا نشدن به سردرد تنشی برایتان به ارمغان میآورد در دیگر مرتبههای زندگی هم کمککننده است.
در ترکیبات کپسول میگرافار نوتک فارما از گیاه تاناستوم یا بابونه گاو چشم که از تیره کاسنی هستند، استفاده شدهاست. علاوه بر آن در ساختار این محصول، کامومیل یا بابونه آلمانی که آرام بخش و ضداضطراب است، هم بهره گرفتهشده است.
برای رفع سردردهای تنشی میتوان به موارد زیر دقت کافی مبذول داشت و از نتایج آن بهرهمند شد:
-
- نوشیدن آب
- خواب کافی
- تغذیهی مناسب
- داروهای مسکن
- داروهای شلکننده عضلات
- طب سوزنی
در این مطلب با انواعی از سردردها آشنا شدیم و توانستیم به علل به وجود آورندهی آنها پی ببریم. گاهی تنها با داشتن روشنبینی نسبت به عارضههایی که میتواند از کیفیت زندگی افزراد بکاهد قادر خواهیم بود به زندگی خود آرامش و آسایش بیشتری ببخشیم.
شناخت مکملهای معرفیشده در طول مقاله را در الویت خود بگذارید؛ چراکه اگر با این سردردها دست به گریبان باشید میتوانند کمک شایانی به بهبود اوضاع کنند.