هپاتیت C در دوران بارداری و شیردهی چگونه به فرزندتان منتقل خواهد شد؟!

شایع‌ترین بیماری مزمنی که از طریق خون منتقل می‌شود بر اساس گزارشی که در Annals of Internal Medicine آمده‌است مربوط به بیماری هپاتیت سی است که سالانه این ویروس را به چیزی حدود 4000 نوزاد منتقل می‌کند. وجود چنین آماری زنانی که قصد بارداری دارند ، باردار هستند و یا در دوران شیردهی نوزاد خود به سر می‌برند و متاسفانه مبتلا به هپاتیت C هستند را نگران کرده و همواره سوالاتی را مطرح می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند جان فرزندشان و پس از آن سلامت خودشان تهدید نمی‌شود. در این مقاله قصدمان پرداختن به پرتکراترین سوالات مطرح شده از سمت ایشان است.

شناخت عوامل و علائم هپاتیت C 

تزریق داروهای داخل وریدی در حال حاضر یا در گذشته، یکی از عواملی است که ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می‌برد. از این‌رو کارکنان بخش بهداشت و درمان (پزشک، پرستار، بهیار و ..) که ارتباط مستقیم با سوزن‌های آلوده و شرکای جنسی مبتلایان به هپاتیت C در خطر جدی‌تری نسبت به سایرین هستند.

همچنین سوزن‌های آلوده به جوهر و مخصوص خالکوبی خطر اندکی برای ابتلا به هپاتیت سی را ایجاد می‌کند. ویروس هپاتیت C موجب آلودگی کبد شده و این عفونت کبدی نهایتا منجر به حالت تهوع و یرقان در فرد می‌شود که نمایش آن به صورت زردی پوست و چشم ظاهر می‌شود.

 لازم است بدانید بیماری هپاتیت سی حتی ممکن است بدون بروز هیچ علائم ظاهری به کارش در بدن بپردازد و در موارد معدودی حتی بدن فرد به شکل آتش به اختیار اقدام به حذف ویروس کرده و پاکسازی منطقه‌ای انجام دهد. به‌هر صورت نباید به این مقدار دلخوش بود و لزوم آزمایش‌های دوره‌ای به‌ویژه زمان‌هایی که در معرض خطر بوده‌اید برای فهم ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری مزمن ضروری است.

در یک مطالعۀ معتبر که در مجلۀ جهانی گوارش منتشر شده بود به این مهم پرداخته شد که درصد انتقال عفونت به فرزند در مبتلایان به هپاتیت C 3 تا 5 درصد است. همچنین چنانچه فردی مبتلا به HIV درمان‌نشده باشد چنین خطری تا 20 درصد افزوده خواهد شد. در بحبوحۀ این اخبار بد شاید شنید این مطلب مثبت حالتان را بهتر کند، اینکه خوشبختانه هپاتیت C تأثیر منفی بر روند بارداری یا وزن هنگام تولد نوزاد ندارد.

سزارین یا زایمان طبیعی؟ انتخابی به نفع دوری از هپاتیت C

مطالعات انجام‌شده تا به امروز نتوانسته تفاوت معناداری میان توصیه به زایمان طبیعی و سزارین به لحاظ خطر ابتلا و انتقال ویروس هپاتیت سی به نوزاد پیدا کنند. بر اساس تحقیق محققان دانشگاه علوم و بهداشت اورگان ارتباط واضح و بارزی میان روش زایمان و خطر انتقال ویروس موجود نیست. علی‌رغم 18 مطالعه‌ای که در طی سالیان متمادی صورت گرفت با این‌حال محققان به وجود اشکالات روش‌شناسی و احتمال یافتن شواهدی در آینده بر نغض این ادعا اذعان داشته‌اند.

از این‌رو باوجودی‌که شواهد به نفع هیچ یک از مدل زایمان‌ها رای صادر نکرده اما شرط احتیاط را در توصیه به زایمان طبیعی است مگر اینکه فرد ابتلا به HIV هم باشد که در آن صورت قطعا برای پایین آوردن ریسک خطر انتقال ویروس به نوزاد بهتر است سزارین صورت بگیرد.

دوران شیردهی

CDC یا همان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری اعلام می‌کند چنانچه مادری مبتلا به هپاتیت C باشد محدودیتی در شیر دادن به فرزند خود ندارد، بر اساس یافته‌های محققان ویروس هپاتیت سی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نخواهد شد. در یافته‌های علمی و قیاسی که بین کودکان تغذیه‌شده با شیر مادر و کودکان تغذیه‌شده با شیر خشک صورت پذیرفت هیچ تفاوت معناداری که به نفع پرهیز اط تغذیه با شیر مادر باشد به دست نیامد. با این‌حال مهم است بدانید چنانچه مبتلا به HIV هستید حتما در مورد انجام یا پرهیز شیردهی به کودکتان با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

نوک سینه‌های ترک‌خورده یا در حال خونریزی

اگرچه شیردهی به طور کلی منجر به انتقال ویروس نخواهد بود؛ اما این امر در مواقعی که فرد سینه‌هایی ترک‌خورده یا خونریزی‌کننده داشته باشد صادق نبوده و احتمال انتقال ویروس در چنین شرایطی بالا می‌رود. مادران باید شیر مادر خود را تا زمانی که نوک سینه ها به طور کامل بهبود یابد، دور بریزند.

آزمایش برای تشخیص هپاتیت C در زنان باردار و شیرده

ممکن است نسبت به وجود ویروس هپاتیت در بدنتان کنجکاو شده باشید، باید بدانید انجام چنین آزمایشی برای زنان باردار معمول نیست مگر اینکه در یکی از گروه‌های خطر قرار داشته باشید. یعنی حتی اگر فقط یک‌بار تزریق داخل وریدی داشته‌اید ریسک ابتلا در شما بالا بوده و لازم است با انجام آزمایش هپاتیت C نسبت به آگاهی از وضعیت‌تان اطمینان حاصل کنید.

وجود خالکوبی در بدن فرد دلیل دیگری است که فرد را ملزم به انجام آزمایش می‌کند .در صورت مثبت بودن آزمایش، نوزاد پس از تولد نیز نیاز به آزمایش دارد.

آزمایش هپاتیت C در نوزادان

پس از تولد نوزاد تا رسیدن به 18 ماهگی در بدن کودک آنتی‌بادی‌هایی برای هپاتیت C وجود دارد که از بدن مادر به کودک منتقل شده است. بنابراین در این ایام حتی اگر نوزاد آزمایش آنتی بادی بدهد نتیجۀ آن قابل اعتماد نخواهد بود؛ ولی انجام آزمایش ویروسی در فاصله زمانی بین 3 تا 18 ماهگی  قابل انجام است.  مطمئن‌ترین آزمایش اما آزمایشی است که پس از 2 سالگی و مشابه آزمایش بزرگسالان انجام می‌پذیرد. خبر خوب این است که گزارشاتی دال بر این حقیقت وجود دارد که تا 40 درصد این شانس وجود دارد که فرزند شما تا رسیدن به 2 سالگی ویروس را خود به خود از بدن‌شان حذف کرده باشند.