عوارض مکمل ید + نکاتی که در مصرف باید بدانید
مروری بر عوارض مصرف بیش از اندازه ید
عوارض مصرف بیش از اندازه مکمل ید بسیار شایع است و ممکن است خطرات زیادی برای فرد داشته باشد. ید عنصری است که در بدن انسان به مقدار کم وجود دارد.
کاربرد ید در بدن چیست؟ بدن برای ساخت هورمون‌های تیروئیدی به ید نیاز دارد. این هورمون‌ها رشد، متابولیسم و سایر عملکردهای مهم بدن را تنظیم می‌کنند.
درست است که ید نقش مهمی در بدن دارد، اما مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند خطراتی را برای فرد ایجاد کند. ازجمله این خطرات می‌توان به پرکاری تیروئید اشاره کرد. این بیماری در صورت شدت گرفتن می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در ادامه این مقاله در مورد مصرف بیش از اندازه مکمل ید با شما صحبت می‌کنیم تا ببینیم که این موضوع چه عوارضی را برای فرد به دنبال دارد.
بدن انسان به چه مقدار ید نیاز دارد؟
ید یک ماده شیمیایی طبیعی است که بدن برای سلامتی به مقدار کمی از آن نیاز دارد. بنابراین اگر ید زیادی مصرف کنید می‌تواند به بدن شما آسیب بزند. این موضوع مخصوصاً در کودکان بسیار جدی است. ید به‌طور طبیعی در بعضی از مواد غذایی وجود دارد، اما مصرف این مواد غذایی باعث مسمومیت با ید نمی‌شود. زمانی ید زیاد وارد بدن می‌شود که شما از مکمل‌ها به مقدار زیاد مصرف کنید.
برای جبران کمبود ید تولیدکنندگان شروع به افزودن آن به نمک خوراکی کردند. از منابع غذایی حاوی ید می‌توان به میگو، تخم‌مرغ آب پز، لوبیای پخته و سیب‌زمینی بدون پوست اشاره کرد. بیشتر بزرگ‌سالان باید حدود 150 میکروگرم ید در روز دریافت کنند. موسسه Linus Pauling فهرستی از سطوح بالای مصرف قابل‌تحمل (حداکثر مقدار یدی که یک فرد می‌تواند بدون هیچ‌گونه عوارض جانبی منفی مصرف کند) برای گروه‌های سنی مختلف ارائه می‌دهد:
-
- کودکان 1 تا 3 ساله: 200 میکروگرم در روز
- کودکان 4 تا 8 ساله: 300 میکروگرم در روز
- کودکان 9 تا 13 ساله: 600 میکروگرم در روز
- نوجوانان 14 تا 18 ساله: 900 میکروگرم در روز
- بزرگ‌سالان 19 ساله و بالاتر: 1100 میکروگرم در روز
قرص یدوفولیک درسا دارو، یکی از داروهای تقویتی حاوی مقادیر زیادی از اسیدفولیک و ید بوده که می‌تواند در دوران بارداری توسط خانم‌های باردار مصرف شود.
مصرف بیشتر از موارد ذکرشده می‌تواند منجر به مسمومیت با ید شود. اگر ید زیادی مصرف کردید و دچار علائم شدید حتماً باید با اورژانس تماس بگیرید. اگر قصد بارداری دارید مطلب مکمل ید در دوران پیش از بارداری را حتما مطالعه کنید!
البته مصرف به‌اندازه ید هم می‌تواند عوارض جانبی برای بدن ایجاد کند. عوارض جانبی مصرف ید شامل موارد زیر است:
-
- آکنه و جوش
- آب آوردن ریه‌ها
- سردرد
- تب
- کهیر
- درد مفاصل
- تورم پوست
مصرف بیش از اندازه مکمل ید چه عوارضی دارد؟
عوارض مصرف بیش‌ازاندازه مکمل ید یا مسمومیت با ید به میزان ید در بدن بستگی دارد و از نسبتاً خفیف تا شدید متغیر است.
علائم خفیف‌تر مسمومیت با ید عبارت‌اند از:
-
- اسهال
- احساس سوزش در دهان
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- طعم فلزی در دهان
- ناتوانی در دفع ادرار
علائم شدید مسمومیت با ید عبارت‌اند از:
-
- تورم راه‌های تنفسی
- کبودشدن (سیانوز)
- نبض ضعیف
- کما
مصرف بیش‌ازحد ید همچنین می‌تواند منجر به بیماری پرکاری تیروئید شود. این بیماری معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که افراد برای بهبود عملکرد غده تیروئید خود از مکملهای ید استفاده می‌کنند.
در اینجا به علائم بیماری پرکاری تیروئید اشاره می‌کنیم تا در صورت مواجهه با آن‌ها حتماً به پزشک مراجعه کنید.
-
- ضربان قلب تند
- ضعف عضلانی
- گرم شدن بدن
- کاهش وزن غیرطبیعی
پرکاری تیروئید برای افرادی که بیماری قلبی دارند خطرناک است، زیرا بر تعداد و سرعت ضربان قلب تأثیر می‌گذارد. مکملهای ید را فقط با تجویز پزشک مصرف کنید. از مصرف خودسرانه این مکمل‌ها اجتناب کنید و حتماً دوز توصیه‌شده پزشک را مورداستفاده قرار دهید. برگرفته از healthline
چه ارتباطی بین غذاهای دریایی و ید وجود دارد؟
چندین نوع غذای دریایی ازجمله میگو، ماهی کاد و ماهی تن حاوی ید هستند. جلبک دریایی هم مقادیر بسیار بالایی ید دارد. افرادی که جلبک دریایی زیادی مصرف می‌کنند معمولاً مقدار زیادی ید در روز دریافت می‌کنند که این مقادیر برای بدن مضر است.
قرص ید مام خوارزمی، یکی از داروهای تقویتی حاوی مقادیر زیادی از اسیدفولیک و ید بوده که می‌تواند در دوران بارداری توسط خانم‌های باردار مصرف شود.
به‌عنوان‌مثال، یک بررسی در سال 2001 نشان داد که مردم ژاپن بین 1000 تا 3000 میکروگرم ید در روز دریافت می‌کنند که بیشتر به خاطر مصرف جلبک دریایی است. این موضوع باعث شده تا پرکاری تیروئید و گواتر ناشی از مصرف بیشت از اندازه ید در کشور ژاپن شایع‌تر باشد. نکته جالب اینجاست که دانشمندان مصرف ید بیشتر را با نرخ پایین سرطان و امید به زندگی طولانی در کشور ژاپن مربوط دانسته‌اند.
چه چیزی باعث مسمومیت با ید می‌شود؟
مسمومیت با ید یکی از عوارض مصرف بیش از اندازه مکمل ید است. این مشکل معمولاً از طریق خوردن مواد غذایی حاوی ید ایجاد نمی‌شود، اما اگر مکمل ید مصرف کنید امکان بروز عوارض وجود دارد. به یاد داشته باشید که بدن بزرگ‌سالان می‌توانند تا 1100 میکروگرم ید در روز تحمل کنند.
قرص یدوفولیک ترکیبی منحصر به فرد از اسیدفولیک و ید است که هرقرص حاوی ۵۰۰ میکروگرم اسید فولیک و ۱۵۰ میکروگرم ید است.
اگر پزشک برای شما مکمل تجویز کند باید دوز مصرفی آن را رعایت کنید. در این صورت دچار مسمومیت با ید نخواهید شد. اما مصرف بیش‌ازحد مکمل ید به‌صورت خودسرانه می‌تواند برای شما مشکل‌ساز شود. ید اضافی غده تیروئید را گیج می‌کند و باعث می‌شود که این غده هورمون تیروئید اضافی تولید کند. این فرآیند منجر به پدیده‌ای به نام اثر Wolff-Chaikoff می‌شود که با کاهش عملکرد هورمون تیروئید همراه است و معمولاً حدود یک هفته طول می‌کشد.
برخی داروها هم می‌توانند میزان ید را در بدن افزایش دهند. آمیودارون (Amiodarone) دارویی است که برای تنظیم ضربان و ریتم قلب مورداستفاده قرار می‌گیرد و حاوی 75 میلی‌گرم ید در هر قرص 200 میلی‌گرمی است. این مقدار ید صدها برابر بیشتر از مقدار توصیه‌شده برای مصرف ید (150 میکروگرم) است. مکملهای یدید پتاسیم و همچنین ماده کنتراست رنگی که در تصویربرداری پزشکی و سی‌تی‌اسکن استفاده می‌شود نیز حاوی ید هستند.
آیا افزایش ید در بدن خطرناک است؟
حتی اگر مکملهای ید مصرف نکنید، برخی شرایط ممکن است بدن شما را نسبت به ید حساس‌تر کنند و خطر ابتلا به مسمومیت با ید را افزایش دهند. این شرایط به بیماری تیروئید مربوط می‌شوند. ازجمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- تیروئید هاشیموتو
- بیماری گریوز (Graves disease)
- گواتر
انجام عمل تیروئیدکتومی که تمام یا بخشی از غده تیروئید طی آن برداشته می‌شود نیز می‌تواند بدن فرد را نسبت به ید حساس‌تر کند و خطر مسمومیت با ید را افزایش دهد.
گواتر چیست؟
وقتی غده تیروئید بیش‌ازاندازه بزرگ می‌شود بیماری گواتر را ایجاد می‌کند. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در جلوی نای قرار دارد. این غده مسئول تولید و ترشح هورمون‌هایی است که رشد و متابولیسم را تنظیم می‌کنند.
گواتر در بیشتر موارد بسیار خفیف است و آسیبی به غده تیروئید وارد نمی‌کند. این نوع گواتر هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و اغلب علت واضحی ندارد. گواتر در برخی از افراد باعث کمی ورم می‌شود، اما در برخی دیگر ممکن است تورم قابل‌توجهی ایجاد شود که نای را منقبض کرده و باعث مشکلات تنفسی می‌شود.
بزرگ شدن تیروئید لزوماً به این معنی نیست که غده تیروئید به‌درستی کار نمی‌کند. فرد مبتلابه گواتر ممکن است غده تیروئیدی داشته باشد که بیش‌ازحد هورمون تیروئید تولید می‌کند، بسیار کم هورمون تیروئید تولید می‌کند و یا مقدار معمولی هورمون تیروئید تولید می‌کند.
بیماری گواتر در زنان شایع‌تر از مردان است. این بیماری به‌خصوص پس از یائسگی بیشتر رخ می‌دهد. گواتر و بیماری تیروئید به‌طورکلی پس از 40 سالگی بیشتر اتفاق می‌افتند.
چه داروهایی با ید تداخل دارند؟
اگر پزشک برای شما مکمل ید تجویز کند حتماً از شما در مورد مصرف داروهای دیگر سؤال می‌کند. پس بهتر است پزشک را در جریان هر دارویی که مصرف می‌کنید قرار دهید.
ید با برخی داروها تداخل خفیف دارد. این داروها عبارت‌اند از:
-
- آمیلوراید
- دروسپیرنون
- ید (رادیواکتیو)
- یدوکینول
- لیتیوم
- متیمازول
- اسید فسفات پتاسیم
- کلرید پتاسیم
- سیترات پتاسیم
- پروپیل تیوراسیل
- اسپیرونولاکتون
- تریامترین
داروخانه روشا مفتخر است که با داشتن انواع مکملهای ید اورجینال و با کیفیت، نیاز مشتریان را نسبت به این دسته از محصولات دارویی برآورده سازد.
چگونه عوارض مصرف بیش از اندازه مکمل ید را درمان کنیم؟
اگر با ید مسموم شوید بهتر است به نزدیک ترین اورژانس مراجعه کنید و یا با اورژانس تماس بگیرید. بسته به نوع و شدت علائم پزشک ممکن است داروهایی مانند داروی ضد استفراغ برای شما تجویز کند. پزشک همچنین ممکن است برای شما زغال فعال تجویز کند، چون این ماده به جلوگیری از جذب ید توسط بدن کمک می‌کند.
عوارض شدیدتر مصرف بیش از اندازه ید مانند مشکلات تنفسی خطرناک‌تر هستند و ممکن است لازم باشد به شما دستگاه تنفس مصنوعی متصل کنند. البته اگر این مشکل خیلی حاد نباشد در خانه هم قابل‌درمان است. در ابتدا حتماً با اورژانس تماس بگیرید. فرد را به استفراغ وادار نکنید، مگر اینکه کارشناس اورژانس از شما بخواهد این کار را انجام دهید.
هر 15 دقیقه یک‌بار به فرد شیر بدهید. اگر شیر ندارید نشاسته ذرت یا آرد را در آب مخلوط کرده و به فرد بدهید. اگر فرد علائمی مانند استفراغ، تشنج یا کاهش سطح هوشیاری دارد که نمی‌تواند چیزی بخورد بهتر است چیزی به او ندهید.
کلام آخر
مسمومیت با ید افرادی که مکملهای ید مصرف می‌کنند یا به بیماری تیروئید مبتلا هستند را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد. موارد خفیف مسمومیت با ید معمولاً هیچ مشکل شدیدی برای فرد ایجاد نمی‌کنند، مخصوصاً اگر فوری درمان شود، درصورتی‌که موارد شدیدتر می‌تواند اثرات ماندگاری داشته باشند. یکی از این مشکلات باریک شدن نای و سختی تنفس است. برای بهترین نتیجه بهتر است مکمل ید را طبق دستور پزشک مصرف کنید و در صورت مصرف بیش‌ازاندازه فوراً به پزشک مراجعه کنید.
برای خرید مکمل ید لازم است بهترین مکملهای ید ایرانی و بهترین مکملهای ید خارجی را بشناسید!
