بعضی عناصر شیمیایی و معدنی برای بدن ضروری هستند. شاید از میزان دقیق آنها در بدن اطلاع نداشته باشید، اما زمانی که یک بیماری یا مشکل جسمی برایتان پیش میآید پزشک معمولاً با نوشتن آزمایش سطح مواد مولتی ویتامین و مینرالهای بدن شما را بررسی میکند تا ببیند مشکل از کجاست. یکی از مواد معدنی مهم ید است که بدن برای عملکرد درست به آن نیاز دارد، اما آیا میدانید فواید و کاربرد ید در بدن چیست؟
ید برای عملکرد تیروئید ضروری است. تیروئید شما برای تولید هورمون های ضروری برای متابولیسم به آن نیاز دارد . کمبود می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود ، به این معنی که تیروئید شما آنطور که باید کار نمی کند و می تواند منجر به مشکلاتی مانند خستگی، درد مفاصل و مشکلات باروری شود. این ماده معدنی برای زنان باردار و کودکان خردسال نیز مهم است، زیرا در رشد استخوان و مغز مناسب نقش دارد. بسیاری از مردم تمام ید مورد نیاز خود را از غذا دریافت می کنند. با این حال، برخی به مکمل نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود که نیازهای خود را برآورده می کنند.
مکمل ید چیست؟
ید که به آن یدید (iodide) هم گفته میشود نوعی ماده معدنی است که بهطور طبیعی در خاک و آب اقیانوسها یافت میشود. بسیاری از آبهای شور و غذاهای گیاهی حاوی ید هستند و این ماده معدنی بیشتر در نمک یددار موجود است.
ید یک ماده معدنی ضروری است و بدن به آن نیاز دارد. بدن نمیتواند ید را بهطور مستقل تولید کند و به همین دلیل باید آن را از طریق رژیم غذایی یا مصرف مکملها به دست آورید. شاید ندانید مکمل ید چیست. قرص ید داروهایی حاوی ید هستند که کمبود ید در بدن را جبران میکنند. البته افراد میتوانند بهطور منظم از نمک غنیشده با ید استفاده کنند تا این ماده را به اندازه کافی در رژیم غذایی خود دریافت کنند.
قرص یدوفولیک درسا دارو، یکی از داروهای تقویتی حاوی مقادیر زیادی از اسیدفولیک و ید بوده که میتواند در دوران بارداری توسط خانمهای باردار مصرف شود. این محصول حاوی 500 میکروگرم اسیدفولیک و 150 میکروگرم ید در هر عدد قرص بوده و قادر است تا تمامی موادمغذی مورد نیاز جنین در شکم مادر را رفع کند.
دریافت ید کافی در رژیم غذایی مهم است، زیرا هورمونها، رشد جنین و … را تنظیم میکند. اگر سطح ید در بدن شما پایین باشد پزشک ممکن است مکمل ید را برای شما تجویز کند. فواید مکمل ید زیاد است و از بسیاری از بیماریها جلوگیری میکند.
ید برای عملکرد تیروئید نیز مهم است. تیروئید یک اندام پروانهای شکل در گردن است که هورمونهایی را تولید میکند. این هورمونها تنظیم فعالیتهای بدن مانند متابولیسم (تبدیل غذا به انرژی) را بر عهده دارند.
فواید مکمل ید برای بدن
ید یک ماده معدنی ضروری برای بدن ما محسوب میشود. این ماده معدنی بهویژه در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد و میتواند به پیشگیری از برخی شرایط سلامتی در آینده و پس از بارداری کمک کند. در ادامه به برخی از مهمترین کاربردها و فواید مکمل ید برای بدن اشاره میکنیم:
- افزایش سلامت تیروئید
ید در سلامت تیروئید نقش حیاتی دارد. غده تیروئید که در قسمت جلوی گردن قرار گرفته به تنظیم تولید هورمونهای تیروئید کمک میکند. این هورمونها متابولیسم، سلامت قلب و موارد دیگر را کنترل میکنند.
غده تیروئید برای تولید هورمونهای تیروئید به ید کمی نیاز دارد. تولید هورمون تیروئید بدون ید ممکن است کاهش یابد. غده تیروئیدی که هورمون تیروئید کمی تولید میکند بهاصطلاح تیروئید کمکار نامیده میشود. این موضوع یک بیماری به نام کمکاری تیروئید را ایجاد میکند.
از علائم کمکاری تیروئید میتوان به کاهش تحمل سرما، اختلال در حرکت، کاهش اشتها، زبر شدن پوست، ریزش و شکنندگی موها، احساس خستگی و ضعف شدید، کلفت شدن غیرطبیعی صدا بهخصوص در بانوان، گواتر و … اشاره کرد. البته تمام این علائم در همه افراد مبتلابه بیماری کمکاری تیروئید ایجاد نمیشود و هر بیمار ممکن است یک یا چند علائم مختلف داشته باشد.
شما میتوانید با مصرف لبنیات، غذاهای غنیشده با ید و ماهیهای آب شور ید کافی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید. ید همچنین در غذاهای گیاهی که در خاک طبیعی غنی از ید رشد میکنند موجود است. همچنین میتوانید این ماده معدنی را با چاشنی نمک یددار به غذای خود اضافه کنید.
درحالیکه ید به سلامت کلی تیروئید کمک میکند، مصرف ید بیشازحد نیز میتواند تأثیر منفی بر غده تیروئید داشته باشد. به همین دلیل است که نباید بدون توصیه پزشک از مکملهای ید استفاده کنید.
- کاهش خطر برای برخی از انواع گواتر
زمانی که غده تیروئید خیلی بزرگ میشود بیماری گواتر را ایجاد میکند. غده تیروئید ممکن است درنتیجۀ کمکاری یا پرکاری تیروئید بزرگ شود. پرکاری تیروئید درنتیجۀ یک غده تیروئید بیشفعال ایجاد میشود.
کیستهای غیر سرطانی تیروئید نیز میتوانند باعث بزرگ شدن غده تیروئید شوند. گاهی اوقات بیماری گواتر بهعنوان پاسخ مستقیم به کمبود ید ایجاد میشود. این مورد شایعترین علت گواتر در سراسر جهان است. البته این بیماری در ایالاتمتحده و سایر کشورهایی که به غذاهای غنی از ید دسترسی دارند شایع نیست.
گواتر ناشی از کمبود ید میتواند با افزودن ید به غذاها یا استفاده از مکملهای ید برطرف شود.
- مدیریت پرکاری غده تیروئید
یک کاربرد ید در بدن مدیریت پرکاری تیروئید است. نوع خاصی از ید به نام ید رادیواکتیو برای درمان پرکاری غده تیروئید توصیه میشود. این دارو که ید رادیویی (radioiodine) نیز نامیده میشود، از طریق دهان مصرف میشود. این روش دارویی برای از بین بردن سلولهای اضافی تیروئید و برای کمک به کاهش مقادیر هورمون تیروئید استفاده میشود.
خطر استفاده از ید رادیواکتیو این است که ممکن است سلولهای تیروئید زیادی را از بین ببرد. این موضوع میتواند میزان تولید هورمون تیروئید را کاهش دهد و درنتیجه به کمکاری تیروئید منجر شود. به همین دلیل، ید رادیواکتیو معمولاً بهعنوان آخرین روش درمانی تیروئید پرکار و در صورت عدم پاسخ داروهای ضد تیروئید به کار گرفته میشود.
ید رادیواکتیو مکمل ید نیست. مکملهای ید برای کمکاری تیروئید استفاده میشوند. برای پرکاری تیروئید هرگز نباید از مکملهای ید استفاده کنید.
درمان سرطان تیروئید
ید رادیواکتیو همچنین میتواند یک گزینه درمانی احتمالی برای سرطان تیروئید باشد. این روش تقریباً مانند درمان پرکاری تیروئید عمل میکند. هنگامیکه ید رادیواکتیو را بهصورت خوراکی مصرف میکنید، این دارو سلولهای تیروئید ازجمله سلولهای سرطانی را از بین میبرد. این روش معمولاً بهعنوان یک درمان پس از جراحی تیروئید برای اطمینان از حذف تمام سلولهای سرطانی از بدن استفاده میشود.
ویژگی های قرص یدوفولیک درسا دارو:
- مناسب برای مادران باردار
- حاوی مقادیر زیادی از اسیدفولیک و ید
- کمک به تامین موادمغذی مورد نیاز جنین در شکم مادر
- کمک به تقویت و رشد هرچه بهتر سیستم عصبی، بینایی و شنوایی جنین و نوزاد
به گفته انجمن سرطان آمریکا، درمان با ید رادیواکتیو بهطور قابلتوجهی شانس بقا را برای افراد مبتلابه سرطان تیروئید افزایش میدهد.
- رشد مغز نوزاد در دوران بارداری
بدن بانوان در دوران بارداری به ید بیشتری نیاز دارد. مصرف ید در دوران بارداری با رشد مغز جنین مرتبط است. یک بررسی نشان داد که نوزادانی که مادرشان در دوران بارداری دچار کمبود ید بودند، با ضریب هوشی پایینتر و اختلال فکری بزرگ میشوند.
مصرف روزانه توصیهشده ید در دوران بارداری 220 میکروگرم است. این مقدار در بزرگسالان غیر باردار 150 میکروگرم در روز است. اگر باردار هستید حتماً از پزشک خود در مورد مکمل ید بپرسید، زیرا ممکن است این ماده در ویتامینهای دوران بارداری شما وجود نداشته باشد. در صورت کمبود این ماده معدنی ممکن است به مکملهای ید نیاز داشته باشید.
مانند قرص ید مام خوارزمی یکی از داروهای تقویتی حاوی مقادیر زیادی از فولیک اسید و ید بوده که میتواند در دوران بارداری توسط خانمهای باردار مصرف شود. این محصول حاوی 500 میکروگرم اسیدفولیک و 150 میکروگرم ید در هر عدد قرص بوده و قادر است تا تمامی موادمغذی مورد نیاز جنین در شکم مادر را رفع کند.
در دوران شیردهی هم باید بر میزان مصرف ید خود نظارت داشته باشید. مقدار توصیهشده روزانه ید در دوران شیردهی 290 میکروگرم است. یدی که از رژیم غذایی و مکمل دریافت میکنید از طریق شیر مادر به نوزاد شیرخوار منتقل میشود. این دوره برای رشد مغز کودک بسیار حیاتی است، بنابراین نوزادان تا زمانی که به سن 6 ماهگی برسند به 110 میکروگرم ید در روز نیاز دارند.
- بهبود عملکرد شناختی
فواید عصبی ید در دوران بارداری به عملکرد سالم مغز در دوران کودکی نیز کمک میکند. ید همچنین باعث کاهش خطر ناتوانی ذهنی میشود. بهاحتمالزیاد کودکان تمام ید موردنیاز خود را از طریق رژیم غذایی دریافت میکنند.
- بهبود وزن هنگام تولد
ید در دوران بارداری علاوه بر مغز بر وزن مناسب هنگام تولد نیز تأثیر میگذارد. یک مطالعه بر روی زنان باردار مبتلابه گواتر نشان داد که مصرف روزانه 400 میلیگرم ید به مدت شش تا هشت هفته در درمان گواتر مربوط به کمبود ید مفید است. در این مطالعه یک بهبود کلی در وزن نوزادان هنگام تولد مشاهده شد.
اگر پزشک تشخیص بدهد که شما دچار کمبود ید هستید میتوانید از مکملهای ید استفاده کنید. در غیر این صورت مصرف بیرویه ید باعث مشکلات سلامتی میشود.
- کمک به درمان بیماری فیبروکیستیک پستان
مکملهای ید میتوانند به درمان بیماری فیبروکیستیک پستان کمک کنند. این بیماری غیر سرطانی در زنان در سنین باروری شایعتر است و میتواند باعث ایجاد تودههای دردناک در سینه شود.
اگرچه ید ممکن است به درمان کیستهای فیبروکیستیک پستان کمک کند، اما شما نباید خوددرمانی انجام دهید. فقط درصورتیکه پزشک مکملهای ید را تجویز کند میتوانید آنها را مصرف کنید. در غیر این صورت، ممکن است در معرض خطر عوارض مصرف ید قرار بگیرید.
- ضدعفونی کردن آب
ید تنها یکی از روشهای ضدعفونی کردن آب است. اگر به دلیل سفر یا اثرات یک بلای طبیعی مانند زلزله به آب آشامیدنی دسترسی ندارید میتوانید برای ضدعفونی کردن آبهای موجود از ید استفاده کنید. شما میتوانید از تنتور ید مایع 2 درصد استفاده کنید. به این صورت که پنج قطره از آن را به یک لیتر آب شفاف اضافه کنید. اگر آب کدر است میتوانید ده قطره به ازای هر لیتر اضافه کنید.
ید میتواند آب را ضدعفونی کند، اما اگر مقدار ید در بدن افزایش پیدا کند ممکن است اثرات بدی داشته باشد. کل ید دریافتی بدن نباید از 2 میلیگرم در روز تجاوز کند.
- محافظت در برابر بارش هستهای
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در موارد اضطراری هستهای استفاده از یدید پتاسیم (KI) را برای محافظت از غده تیروئید در برابر آسیبهای ناشی از تشعشعات هستهای توصیه میکنند. یدید پتاسیم به شکل قرص و مایع موجود است.
اگرچه یدید پتاسیم کاملاً بیخطر نیست، اما هر چه زودتر آن را دریافت کنید از غده تیروئید در صورت بروز چنین شرایط اضطراری بیشتر محافظت میشود. عوارض مصرف پتاسیم عبارتاند از: ناراحتی گوارشی، التهاب و واکنش آلرژیک.
- درمان عفونتها
برای کمک به درمان و پیشگیری از عفونت میتوان از ید بهصورت موضعی به شکل مایع استفاده کرد. ید با از بین بردن باکتریها در بریدگیها و خراشهای خفیف و اطراف آن به کاهش عفونت کمک میکند. در نوزادان نباید از ید بهصورت موضعی استفاده کرد. همچنین نباید برای بریدگی عمیق، گزش حیوانات یا سوختگی از ید استفاده شود.
قرص ید و فولیک اسید امی ویتال باعث کمک به شکل گیری سیستم عصبی جنین در دوران بارداری می شود. حتی مصرف این دو ترکیب به بانوانی که قصد بارداری دارند توصیه می شود تا در هنگام بارداری دچار کمبود ید و اسید فولیک نشده و نقایص مادرزادی در جنین ایجاد نشود.
ید در چه موادی وجود دارد؟
ید در منابع غذایی یافت میشود و بهعنوان مکمل نیز در دسترس است. اکثر افراد میتوانند نیاز خود به ید را از طریق منابع غذایی تأمین کنند، اما اگر از مواد غذایی که در ادامه میگوییم استفاده نمیکنید میتوانید مکملهای ید را جایگزین کنید.
منابع غذایی یددار
رایجترین منبع ید نمک یددار است که حاوی 76 میکروگرم در یکچهارم قاشق چایخوری است. این میزان نمک یددار 51 درصد از مصرف روزانه توصیهشده برای بزرگسالان را تأمین میکند. بااینحال، این غلظت ممکن است بسته به سازنده آن متفاوت باشد. البته میتوانید از روی بستهبندی نمکها بفهمید که حاوی چه مقدار ید هستند.
علاوه بر این، بسیاری از غذاها حاوی ید هستند. ماهی و جلبک دریایی غنیترین غذاها ازنظر ید به شمار میروند. بهعنوانمثال، یک وعده ماهی کاد حاوی حدود 158 میکروگرم ید و یک وعده جلبک دریایی حاوی حدود 116 میکروگرم ید است. سایر غذاهای غنی از ید عبارتاند از:
- نانی که با خمیر یددار درست میشود
- صدف خوراکی
- ماست
- شیر
- ماکارونی غنیشده که در نمک یددار جوشانده شده است
- تخممرغ
- مکملهای ید
ویتامینها و مکملها ازنظر محتوای ید با یکدیگر تفاوت دارند. شما میتوانید از مکملهای ید بهصورت روزانه مصرف کنید، البته نباید این کار را بیش از اندازه انجام دهید. مکملهای ید اغلب بهصورت یدید پتاسیم یا یدید سدیم عرضه میشوند. برخی از مکملهای ید نیز از جلبک دریایی تهیه میشوند. این مکملها بهصورت قطره، کپسول و قرص در دسترس هستند. اگر گیاهخوار هستید یا آلرژی غذایی دارید باید مکملهای خود را با دقت بیشتری انتخاب کنید.
«بهترین مکملهای ید ایرانی» و «بهترین مکملهای ید خارجی» را کلیک کرده و با لیستی از بهترین محصولات که به تایید کارشناسان رسیدهانده آشنا شوید.
ید بهسرعت در معده و روده کوچک جذب میشود. سپس از طریق جریان خون حرکت میکند. گیرندههای ید که در غده تیروئید هستند به یدها متصل شده و آنها را جذب میکنند.
به منظور خرید مکمل ید، باید به مراکز مکملهای دارویی معتبر مراجعه کرد. داروخانه روشا مفتخر است که با داشتن انواع مکملهای ید اورجینال و با کیفیت، نیاز مشتریان را نسبت به این دسته از محصولات دارویی برآورده سازد.
کلام آخر
ید ماده معدنی موردنیاز بدن شما برای تولید هورمونهای تیروئید است. این هورمونها نقش اساسی در تنظیم وزن بدن و حفظ انرژی دارند. کمبود مکمل ید میتواند منجر به کمکاری تیروئید شود. در کمکاری تیروئید این غده به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند و تیروئید بزرگ میشود. درنتیجه فرد به بیماری گواتر مبتلا میشود.منابع متداول ید نمک، مکملها و غذاهایی مانند سبزیجات و غذاهای دریایی هستند. شما میتوانید از مکملهای ید استفاده کنید تا دچار کمبود ید و کمکاری تیروئید نشوید.
همچنین «مصرف ید در کودکان» باید بسیار جدی شمرده شود از اینرو مهم است دقت کنید تغذیهی کودکان حاوی مقدار ید کافی باشد.