مولتی ویتامین چیست؟ آشنایی با فواید و عوارض مولتی ویتامین

از طرف دیگر، تقریباً در تمام دنیا می‌توان مولتی ویتامین‌ها را بدون نسخه‌ی پزشک خرید و اکثر مردم مولتی ویتامین را به خاطر فراوانی استفاده از آن کاملاً بی‌خطر می‌دانند؛ ولی تحت شرایطی حتی مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌های مینرال هم امکان دارد عوارضی داشته باشد و طبق تحقیقات علمی برخی از این عوارض ممکن است بیشتر مشاهده شود.

عوارض مولتی ویتامین ها

ویتامین‌های محلول در آب: این نوع مولتی ویتامین‌ها به دلیل داشتن قابلیت حل شدن در آب در بدن جمع نشده و حتی در صورت مصرف بیش از حد، عوارض جانبی ناشی از آن شدید نیست.
ویتامین‌های محلول در چربی: ویتامین‌های A،D،E و K  در چربی حل می‌شوند و در صورت مصرف بیش از حد در بدن جمع شده، به سطوح سمی رسیده و عوارض جانبی به وجود می‌آورند. مثلاً مصرف مقدار بیشتر از حد ویتامین  E ضعف، تاری دید، اسهال و مشکلات باروری را می‌‌تواند به دنبال داشته باشد؛ و یا احتمال این که ویتامین K  با داروهای رقیق کننده‌ی خون و آنتی‌بیوتیک‌ها تداخل کند وجود دارد.

مواد مینرال: مواد معدنی مثل آهن، ید، روی، مس و سلنیوم به دلیل غیر آلی بودن در صورت مصرف بیش از حد در بدن جمع شده و بعضی اوقات باعث به وجود آمدن عوارضی چند می‌شود.

بعضی از مواد مینرال در دوزهای بالاتر، عوارض جانبی بیشتری نسبت به بقیه دارند و اگر آن‌ها را در دوزهای بالا مصرف کنید می‌توانند مضر باشند.

آلرژی به مولتی ویتامین 

امکان دچار شدن به برخی حساسیت‌ها بر اثر مصرف مولتی ویتامین وجود دارد؛ ولی خیلی کم و به‌ندرت رخ می‌دهد. در صورت مشاهده‌ی هر نوع حساسیت به مولتی ویتامین باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؛ این حساسیت در صورت بروز می‌تواند به یکی از شکل‌های زیر باشد که جزو واکنش‌های آلرژیک محسوب می‌شود:

• ضایعات پوستی
• دچار شدن به سرگیجه‌ی شدید
• تنفس دشوار
• خارش یا تورم بخصوص در صورت، گلو و زبان

آیا مولتی ویتامین باعث یبوست می‌شود؟

پاسخ، مثبت است ولی البته در موارد بسیار معدود.

به‌طور کلی عوارض شایع‌ترِ مصرف بیش از حد مولتی ویتامین موارد زیر است که یبوست نیز جزو آن است.

• اسهال
• یبوست
• ناراحتی معده
• حالت تهوع

در باره‌ی معدودی از افراد که تازه شروع به مصرف مولتی ویتامین می‌کنند این عوارض در یکی دو روز اول وجود دارد و بعد با عادت بدن به جذب مولتی ویتامین رفع می‌شود.

قرص مولتی وگان هولیستیکا، یکی از محصولات دارویی است که حاوی مقادیر زیادی ویتامین ها و مواد معدنی است. وجود فرمولاسیون ویژه در این محصول، به آن کمک کرده تا به بهبود عملکرد جسمی و ذهنی در فرد بینجامد. همچنین عملکرد سیستم قبل و عروق و بینایی فرد هم بسته به این قرص می تواند تقویت یابد.

آیا مولتی ویتامین باعث یبوست نوزاد می‌شود؟

چندین عامل مختلف می‌تواند باعث یبوست نوزاد شود؛ مثل تغییر شیر مادر به شیر خشک یا شیر گاو و… حدود بیست علت برای یبوست نوزاد می‌توان یافت که یکی از آن‌ها استفاده از مکمل‌ آهن است، لذا بهتر است که برای مصرف مکمل توسط نوزاد ابتدا با پزشک مشورت کنید.

عوارض نادر مولتی ویتامین در مورد کودکان شبیه به بزرگ‌سالان است؛ البته شرکت‌های سازنده‌ی مولتی ویتامین‌ها دوز کمتری را به کودکان اختصاص می‌دهند؛ با این حال در مورد کودکان هم حتماً با پزشک مشورت کنید چون احتمال دارد که در بعضی مواردِ استثنایی، دوز در نظر گرفته شده بالاتر از تحمل کودک باشد.

قطره مولتی‌ویتامین ویوا کیدز، نمونه‌ای از محصولات دارویی تولید‌شده مخصوص کودکان است که نیاز بدن آن‌ها را به انواع ویتامین‌ها را‌ برطرف می‌کند. این قطره به سلامت عمومی بدن کودک کمک کرده و سیستم ایمنی بدن را مقاوم می‌سازد.

آیا مولتی ویتامین برای کلیه ضرر دارد؟

متأسفانه ویتامین D در صورت مصرف بیش از حد می‌تواند عوارضی داشته باشد که یکی از آن‌ها نارسایی کلیه است. نتیجه‌ی برخی تحقیقات، حاکی از این است که عوارض  مصرف بیش از حد ویتامین D یا مصرف مجزای آن می‌تواند موجب بروز تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی، مشکلات شناختی، مشکلات قلبی، نارسایی کلیه و حتی مرگ در موارد شدید شود.

آیا مولتی ویتامین چاق کننده است؟

بعضی افراد معتقدند که با خوردن مولتی ویتامین چاق شده‌اند؛ آیا این حرف درست است؟

خوردن بعضی از مولتی ویتامین‌ها خصوصاٌ مولت ویتامین‌های دارای آهن زیاد، سوخت و ساز بدن را درست می‌کند و امکان دارد که کمی به وزن فرد اضافه کند؛ ولی این چاقی، چاقی منفی نیست مگر این که علتی غیر از افزایش سوخت و ساز بدن بر اثر مصرف مولتی ویتامین‌ها داشته باشد.

قرص جوشان مولتی‌ویتامین فلکسان، یکی از محصولات تقویتی حاوی موادمعدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن است که به تقویت سیستم ایمنی بدن می‌پردازد.

لاغریِ قبل از مصرف مولتی ویتامین حتی اگر مورد پسند فرد هم باشد لاغری سالمی نیست و جزو عوارض کمبود ویتامین است. به‌طور کلی باید مطمئن باشید که در اکثر مولتی ویتامین‌ها ماده‌ای که صرفاً برای چاق شدن انسان تهیه و در آن قرار داده شده باشد وجود ندارد.

آنچه به نظر چاقی می‌آید به این صورت است که مثلاً فردی کمبود آهن دارد و پزشک برای او مکمل مینرال تجویز می‌کند و فرد بعد از دریافت مکمل و رفع کمبود آهن، اشتهای بیشتری برای غذا خوردن پیدا می‌کند و بر اثر غذا خوردنِ بیشتر  در حقیقت به حالت طبیعی خود برمی‌گردد ولی این چاق کنندگی جزو خواص ذاتی مولتی ویتامین نیست بلکه بر اثر بیشتر شدن اشتها  و سپس غذا خوردن بیشتر به وجود می‌آید.

آیا مولتی ویتامین خواب آور است؟

جواب در برخی موارد خاص مثبت است اما به این صورت که مصرف کنندگان مولتی ویتامین‌ها طبق تحقیقی که در سال 2007 انجام شد خواب راحت‌تر و از خوب پریدن‌های کمتری نسبت به اشخاصی که مولتی ویتامین مصرف نمی‌کردند، داشتند.

این موضوع یعنی خواب آور بودن مولتی ویتامین بخصوص در مورد گروه ویتامین B و در میان ویتامین‌های مختلف B به‌طور بسیار بیشتری در مورد ویتامین B6 صادق است.

چرا مولتی ویتامین می‌خورم سردرد می‌گیرم؟

در سطور قبلی توضیح دادیم که مصرف مولتی ویتامین عوارض احتمالی شایع‌تری دارد که عبارت است از: اسهال، یبوست، ناراحتی معده و حالت تهوع.  این چهار نوع عارضه، جزئی و زودگذر است و با عادت به مصرف مولتی ویتامین خودبه‌خود برطرف می‌شود؛ اما چهار نوع عارضه‌ی دیگر هم هست که خیلی کمتر دیده می‌شود؛ ولی احتمال این که در برخی اشخاص این علائم ظاهر شود وجود دارد، این چهار عارضه‌ی نادر عبارت است از:

• سردرد
• خونریزی بینی
• بی‌خوابی
• نقرس

سردرد بر اثر مصرف مولتی ویتامین می‌تواند برای مدت محدودی رخ دهد ولی این پدیده خیلی به‌ندرت در افراد مشاهده می‌شود. علت سردرد پس از خوردن مولتی ویتامین باید مشخصاً با در نظر گرفتن نوع و دوز مولتی ویتامین و شرایط سلامتی و فیزیکی فرد مصرف کننده بررسی شود؛ ولی در حالت کلی می‌توان گفت که مصرف ویتامین C به مقدار سه برابر بیشتر از میزان قابل تحمل می‌تواند باعث سردرد، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شود. هم‌چنین یکی از علائم مصرف بیش از حدِ ویتامین A نیز سردرد است. از سوی دیگر و برعکس دو مورد فوق، نکته‌ای که بد نیست بدانید این است که در بیشتر افراد، کمبود ویتامین D هم می‌تواند باعث سردرد شود.

قرص دی ویت اکتیو هلث اید، یکی از مکمل‌های برتر برای حفظ سلامتی بدن است. چنانچه قصد بهبود وضعیت جسمانی و سلامتی خود را دارید، به‌ طور قطع باید به سراغ بهترین نوع مکمل بروید. این مکمل بی‌نظیر می‌تواند تمام نیازهای روزانه بدن از جمله ویتامین‌های A و D و بخش قابل‌توجهی از مواد معدنی موردنیاز برای سلامت بدن ازجمله روی، آهن، فسفر، پتاسیم و غیره را فراهم می‌کند.

تداخل مصرف مولتی ویتامین

بهتر است در صورت مصرف هر نوع دارو یا داشتن بیماری قبلی در مورد مصرف مولتی ویتامین با پزشک مشورت کنید.

به‌طور کلی مولتی ویتامین‌ ها با داروهای زیر تداخل بیشتری دارند:

1. داروی ضد فشار خون
2. داروهای مربوط به بیماری قلبی
3. آنتی‌ بیوتیک‌ ها
4. داروهای مدر (ادرارآور)
5. داروهای اسید معده
6. ترتینوئین
7. ایزوترتینوئین
8. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ملوکسیکام، ناپروکسن، ایبوپروفن، دیکلوفناک، سلکوکسیب و ایندومتاسین.

فواید مصرف مولتی ویتامین

مولتی ویتامین انرژی طبیعی بدن را تامین کرده و سیستم ایمنی بدن را قوی‌تر می‌کنند. در واقع مصرف مولتی ویتامین از پیری زودرس جلوگیری کرده و برای سلامت چشم‌ها بسیار مفید است. همچنین باعث بهبود شناخت می‌شود و بدن را به طور گسترده سم زدایی می‌کند.

توجه داشته باشید که مصرف مولتی ویتامین با کیفیت، نه تنها ضرری ندارد بلکه فواید بسیار زیادی را شامل می‌شود. بنابراین خرید مکمل غذایی خوب اهمیت فراوانی دارد. در ادامه به فواید و مقدار روزانه مورد نیاز مصرف مولتی ویتامین اشاره می‌کنیم و ویژگی‌های یک مولتی ویتامین خوب را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1) بهبود حافظه کوتاه مدت

استفاده روزانه از مولتی ویتامین باعث بهبود حافظه کوتاه مدت می‌شود.

2) تسهیل سم زدایی

سم زدایی کبد و سایر اندام‌ها با انجام واکنش‌های آنزیمی در بدن انجام می‌شود. مولتی ویتامین‌ها با داشتن مواد معدنی قوی، ویتامین‌ها و ترکیبات مفید دیگر می‌توانند با تسهیل این واکنش‌ها به پاک کردن این سموم از بدن کمک کنند و نقش مهمی در از بین بردن مسمومیت اندام‌ها داشته باشند.

3) حفظ استحکام ماهیچه ‌ها

رادیکال‌های آزاد تاثیر مخربی بر عضله‌ها و ماهیچه‌ها دارند. در مقابل آنتی اکسیدان‌های موجود در مولتی ویتامین‌ها از تاثیرات مخرب رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند. ویتامین D موجود در آن‌ها قدرت ماهیچه را افزایش داده و در استحکام آن‌ها نقش قابل توجهی ایفا می‌کند.

4) کاهش خطر سرطان

شواهد موجود در این زمینه به دلیل نتایج مختلف مطالعات انجام شده، پیچیدگی بسیار بالایی دارند. اما با این حال پزشکان به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف طولانی مدت مولتی ویتامین نقش قابل توجهی در کاهش خطر ابتلا به سرطان روده دارد. البته هنوز درباره نقش مولتی ویتامین‌ها در کاهش خطر مرگ و میر نتیجه‌ای حاصل نشده است.

5) بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن

مصرف مولتی ویتامین، به دلیل تامین ویتامین D و کلسیم مورد نیاز بدن منجر به بهبود تعادل و کاهش خطر افتادن می‌شود.

6) بهبود حس بویایی

ممکن است کمبود روی در بدن منجر به عدم توانایی در تشخیص بو‌ها شود. همچنین کمبود مس، ویتامین A و B12 نیز در تغییر حس بویایی و مزه تاثیرگذار است. بنابراین با مصرف مولتی ویتامین این نقوص برطرف می‌شود و حس بویایی بهبود قابل توجهی پیدا می‌کند.

7) محافظت در برابر زیان‌ های شنوایی

کمبود ویتامین ب یا سطح هموسیستئین بالا منجر به افت شنوایی می‌شود. بهترین راه برای بهبود حس شنوایی، کاهش سطح هموسیستئین به وسیله مصرف ویتامین‌های گروه B است.

8) بهبود پوست

انواعی از مولتی ویتامین‌ها؛ شامل بتا کاروتن، ویتامین C یا E هستند. مصرف این مواد مغذی در جوانسازی پوست و جلوگیری از پیری آن بسیار موثر است و باعث بهبود عملکرد سلول‌های پوست می‌شود.

9) جلوگیری از آسم و آلرژی

اغلب افراد مبتلا به آسم و آلرژی سطح پایینی از روی، سلنیوم، منیزیم و ویتامین C دارند. مصرف مولتی ویتامین با جبران این کمبود، تاثیر قابل توجهی بر بهبود آسم و آلرژی می‌گذارد.

10) جلوگیری از عوارض دیابت

مصرف مولتی ویتامین برای افراد مبتلا به دیابت فواید زیادی دارد. در واقع دیابت باعث از دست دادن ویتامین‌های محلول در آب و مواد معدنی از طریق دفع ادرار می‌شود. بنابراین در افراد مبتلا به این بیماری، خطر مشکلات مربوط به اندام‌های چشم، اعصاب، رگ‌های خونی، کلیه‌ها و… افزایش میابد. بهترین روش برای جلوگیری از عوارض بیماری دیابت، مصرف مکمل‌های غذایی و مولتی ویتامین است.

11) مدیریت استرس

مصرف روزانه مولتی ویتامین به دلیل داشتن ویتامین‌های گروه D بسیار مفید است و با کاهش دادن استرس و اضطراب، منجر به بهبود خلق و خو نیز می‌شود.

12) کاهش وزن

مصرف مولتی ویتامین باعث کاهش وزن قابل توجهی می‌شود و استفاده روزانه از آن به افرادی که اضافه وزن دارند، پیشنهاد می‌شود.

13) بهبود عملکرد جنسی

تستوسترون، یک هورمون جنسی است که هم در مردان و هم در زنان وجود دارد. مصرف مولتی ویتامین منجر به افزایش تولید این هورمون می‌شود. همچنین عملکرد جنسی را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این ویتامین‌های C، D و E موجود در مولتی ویتامین، نقش قابل توجهی در حفاظت از شریان‌ها و بهبود جریان خون در سراسر بدن دارند و شارش قوی به اندام‌های حساس را امکان‌پذیر می‌کنند.

14) بهبود سلامت چشم

مولتی ویتامین‌هایی که حاوی آنتی اکسیدان و ویتامین A هستند؛ باعث بهبود سلامت چشم و جلوگیری از خشکی آن می‌شوند. معمولا خشکی چشم به علت کهولت سن و کاهش چشمگیر تولید اشک اتفاق می‌افتد. اگر به دنبال قرص تقویت چشم هستید از فروشگاه روشا دیدن نمایید.

15) توقف فرسایش تلومر

کروموزوم‌های موجود در هسته تمام سلول‌های بدن؛ برای رشد، توسعه و کارکرد فیزیولوژیکی ما طرح‌های ژنتیکی دارند. نوک هر کروموزوم، درپوشی به نام تلومر را شامل می‌شود که با افزایش سن، کوتاه می‌شود. مصرف روزانه مولتی ویتامین، فرسایش تلومر را کند نموده و آن را به تعویق میاندازد.

سخن پایانی

توجه داشته باشید که مکمل غذایی برای تمام افراد و حتی کودکان، فواید بسیار زیادی دارد. اما مصرف روزانه مولتی ویتامین بیش‌تر به افرادی توصیه می‌شود که باردار هستند و یا قصد بچه دار شدن را دارند که سن بالایی دارند یا سیستم ایمنی آن‌ها ضعیف است. ممکن است رژیم غذایی متعادلی نداشته و به کمبود ویتامین یا مواد معدنی ابتلا شده باشند. همچنین مادران شیرده، زنان یائسه، گیاه خواران، ورزشکاران حرفه‌ای و نوجوان‌ها نیز از جمله افرادی هستند که مصرف روزانه مولتی ویتامین به آن ها پیشنهاد می‌شود.