آیا مصرف پروبیوتیک‌ها هیچ خطری ندارد؟!
دقیقا چقدر مصرف پروبیوتیک‌ها برای شما امن است و خطر ندارد؟!
پروبیوتیک‌ها به طور معمول به عنوان «باکتری‌های دوست» شناخته می‌شوند. این موجودات زنده‌ی میکروسکوپی در برخی مواد غذایی و مکمل‌ها یافت می‌شوند و شبیه به میکروب‌های مفیدی هستند که به طور طبیعی در بدن انسان کلونیزه می‌شوند.
در حالی که ماست و سایر محصولات پروبیوتیک برای هزاران سال وجود داشته‌اند، بازار مکمل‌های پروبیوتیک و مواد غذایی تولید شده به صورت تجاری به سرعت در حال رشد است. بسیاری از این محصولات همچنین حاوی پری‌بیوتیک‌ها یا موادی هستند که رشد یا فعالیت میکروب‌های مفید را تقویت می‌کنند. محصولات موسوم به سین‌بیوتیک حاوی هر دو جزء پروبیوتیک و پری‌بیوتیک هستند.
طرفداران محصولات پروبیوتیک و پری‌بیوتیک اغلب پیشنهاد می‌کنند که این محصولات می‌توانند به پیشگیری یا تسکین مجموعه وسیعی از مشکلات بهداشتی، از سندرم روده تحریک‌پذیر گرفته تا عفونت‌های مخمری و موارد دیگر کمک کنند. اما واقعا در مورد پروبیوتیک‌ها چقدر می‌دانیم؟هر آن چه که باید درباره پروبیوتیک ها بدانید!
پژوهش‌های جدید درباره ایمنی پروبیوتیک‌ها
یک مرور جدید که در مجله Annals of Internal Medicine منتشر شده، دریافته است که بسیاری از مطالعات موجود، اطلاعات اندک یا هیچ اطلاعاتی در مورد ایمنی محصولات پروبیوتیک گزارش نمی‌کنند. محققان از موسسه ملی پژوهش‌های پزشکی فرانسه و سایر مؤسسات بودند.
نویسندگان این مرور دریافت‌های 384 کارآزمایی تصادفی کنترل شده در مورد پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها را ارزیابی کردند. نویسندگان مطالعه نوشته‌اند: «یک سوم آزمایش‌ها هیچ اطلاعاتی در مورد آسیب‌ها ارائه نکردند. تنها 2 درصد، اجزای کلیدی ایمنی را به طور کافی گزارش کردند.»
اکثر مطالعات مورد بررسی در این مرور، چگونگی تعریف رویدادهای نامطلوب یا رویدادهای نامطلوب جدی را توضیح ندادند. علاوه بر این، اکثریت قریب به اتفاق آنها روش‌های مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به آسیب را توصیف نکردند. نویسندگان مطالعه تأکید کردند: «یک باور قوی در مورد پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها این است که آنها ایمن هستند. با این حال، رویدادهای نامطلوب ناشی از استفاده از آنها به خوبی درک نشده است. ما معتقدیم که محققان باید به وضوح، میزان و شدت رویدادهای نامطلوب مرتبط با پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها را توصیف کنند، به ویژه زمانی که آنها برای درمان بیماری‌های شدید یا توسط بیماران پرخطر استفاده می‌شوند.»
کمبود داده‌های معنادار و بودجه مالی از سوی سازندگان پروبیوتیک‌ها
دکتر Shira Doron، استاد دانشگاه و پزشک معالج بیمارستان دانشگاهی تافتس، در چندین مطالعه در مورد محصولات پروبیوتیک کمک کرده است. او از یافته‌های این مطالعه تعجب نکرده و بیان داشته که «یک مرور سیستماتیک خوب انجام شده و چیزی را که ما از قبل می‌دانستیم نشان داده است؛ طبق انتظارمان اکثریت قریب به اتفاق مطالعات منتشر شده، ایمنی پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها را به طور کافی ارزیابی نمی‌کنند.»
مهم‌ترین نتیجه این مطالعه چیزی است که شاید به آن فکر نکنید؛ اکثر تحقیقات در مورد پروبیوتیک‌ها در خارج از کشور انجام می‌شود یا توسط تولیدکنندگان محصولات پروبیوتیک تأمین مالی می‌شوند.
زمانی که تحقیقات در کشورهای دیگر انجام می‌شود، سؤالات و نگرانی‌هایی را در مورد توانایی تعمیم نتایج به بیماران آمریکایی مطرح می‌کند. زمانی که تحقیقات توسط سازندگان محصولات پروبیوتیک، تأمین مالی می‌شود، اعتبار نتایج زیر سؤال خواهد رفت. در نهایت اینکه منافع سازندگان پروبیوتیک‌ها در بی‌خطر و ایمن نشان دادن محصولات حال حاضر یا آینده‌شان است.
دکتر Shira Doron گفته: «محققانی که در آمریکا با سازندگان محصولات پروبیوتیک ارتباط ندارند، برای دریافت مجوز انجام مطالعات خود دشواری‌های زیادی دارند. در نتیجه این موانع مهم، تحقیق در مورد کارایی استفاده از پروبیوتیک‌ها را مبهم کرده است.»
مصرف پروبیوتیک‌ها ممکن است مزایا و خطراتی داشته باشد
به گفته دکتر Shira Doron، برخی افراد ممکن است از مصرف سویه‌ها و دوزهای خاصی از پروبیوتیک‌ها سود ببرند. چندین شرایط وجود دارد که پروبیوتیک‌ها در کارآزمایی‌های بالینی برای آنها مفید بوده‌اند. این شرایط شامل پیشگیری از آلرژی در کودکان و پیشگیری از اسهال ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها است. شرایط دیگری وجود دارد که مردم پروبیوتیک مصرف می‌کنند در حالی که شواهد کمی برای فایده پروبیوتیک‌ها در آن زمینه‌ی خاص دیده می‌شود.
اگرچه نشان داده نشده که پروبیوتیک‌ها سلامت عمومی را بهبود می‌بخشند یا بسیاری از شرایطی را که مردم برای آن پروبیوتیک مصرف می‌کنند، تسکین می‌دهند، اما اکثر مردم می‌توانند به طور ایمن آنها را مصرف کنند.
با این حال، گزارش‌هایی از عفونت‌های ناشی از میکرو ارگانیسم‌های موجود در محصولات پروبیوتیک وجود دارد که در برخی موارد، این عفونت‌ها جدی بوده‌اند.
دکتر Shira Doron توضیح داده که معمولاً یک شرایط پزشکی زمینه‌ای برای این عفونت‌ها وجود دارد، مانند دستگاه ایمنی ضعیف یا اختلال در لایه مخاطی روده. او توصیه می‌کند در صورت داشتن سیستم ایمنی ضعیف یا شرایطی که باعث اختلال در یکپارچگی مجرای روده می‌شود، از مصرف پروبیوتیک‌ها اجتناب کنید. همچنین توصیه می‌کند در صورت داشتن کاتتر وریدی، که می‌تواند مسیری برای ورود موجودات از محصولات پروبیوتیک به جریان خون فراهم کرده و عفونت ایجاد کند، از پروبیوتیک‌ها استفاده نکنید.
اگر محصولات پروبیوتیک مصرف می‌کنید، بهتر است از سویه و دوز پروبیوتیک‌هایی استفاده کنید که ثابت شده برای درمان علائم یا شرایط خاص شما مؤثر هستند. وقتی یک پروبیوتیک انتخاب می‌کنید، مطمئن شوید از محصولی استفاده می‌کنید که در یک کارآزمایی بالینی ثابت شده برای درمان شرایط یا علامت خاصی که دنبال تسکین آن هستید، مؤثر واقع می‌شود.
