ورزشکاران و علاقهمندان به بدنسازی برای دستیابی به نتایج بهتر و سریعتر، اغلب به سراغ مصرف مکملهای بدنسازی میروند. این مکملها میتوانند فوایدی به همراه داشته باشند، اما مصرف آنها بدون آگاهی و تجویز متخصص، میتواند منجر به بروز عوارض مکمل بدنسازی شود. در این مقاله به بررسی شایعترین عوارض مکملهای بدنسازی و راهکارهای پیشگیری از آنها میپردازیم. پس همراه ما باشید.
آیا عوارض مکمل بدنسازی رایج است؟
احتمال بروز مضرات مکمل بدنسازی به عوامل مختلفی همچون نوع مکمل، دوز مصرفی، مدت زمان مصرف و شرایط سلامتی فرد بستگی دارد. برخی از مکملها به طور کلی ایمنتر بوده و عوارض جانبی ناشی از آنها نادر است. با این حال مصرف هر نوع مکمل بدون مشورت با پزشک و متخصص تغذیه میتواند خطرات بالقوهای به همراه داشته باشد.
شایع ترین عوارض مکمل بدنسازی
مکملهای بدنسازی انواع مختلفی دارند که هر کدام با هدف خاصی تولید و عرضه میشوند. با وجود این تنوع، برخی از عوارض جانبی مکمل بدنسازی در بین تمامی مکملها مشترک است. در ادامه به بررسی این عوارض میپردازیم.
-
مشکلات گوارشی
یک ضرر مکمل بدنسازی که نسبت به سایر مضرات شایعتر است، بروز مشکلات گوارشی است. این مشکلات میتوانند شامل موارد زیر باشند:
-
اسهال: برخی از پروتئینهای وی، کراتین و مکملهای قبل از تمرین میتوانند باعث ایجاد اسهال شوند. این عارضه معمولا در بدو مصرف مشاهده میشود و پس از مدتی، بدن با آن سازگار خواهد شد. اما در صورت تداوم اسهال، حتما با پزشک مشورت کنید.
-
نفخ و درد شکم: مصرف پودر فیبر، کراتین و برخی آمینواسیدها میتواند منجر به نفخ و درد شکم شود. نوشیدن آب کافی و مصرف متعادل این مکملها میتواند از بروز این عارضه جلوگیری کند.
-
یبوست: مصرف بیش از حد پروتئین وی و برخی داروهای چربیسوز میتواند باعث یبوست شود. در صورت ابتلا به یبوست ناشی از مصرف مکمل، افزایش مصرف مایعات و فیبر در رژیم غذایی توصیه میشود.
-
حساسیت های پوستی
یکی دیگر از عوارض مکمل بدنسازی حساسیتهای پوستی نظیر جوش، خارش، قرمزی و کهیر است. این حساسیت معمولا به دلیل وجود مواد تشکیلدهندهای مانند کراتین، پروتئین وی یا سایر افزودنیهای موجود در مکمل ایجاد میشود.
-
آکنه: مصرف پروتئین وی، گینرهای وزن و برخی مکملهای حاوی روی (زینک) میتواند منجر به تشدید آکنه شود. بنابراین افرادی که مستعد ابتلا به آکنه هستند، باید در مصرف این مکملها احتیاط کنند.
-
کهیر: برخی افراد ممکن است نسبت به ترکیبات موجود در مکملهای بدنسازی حساسیت داشته باشند و دچار کهیر شوند. در صورت مشاهده علائم کهیر پس از مصرف مکمل، حتما مصرف آن را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
-
خارش پوستی: مصرف برخی آمینواسیدهای شاخهدار (آمینو اسید BCAA) میتواند باعث خارش پوستی شود. کاهش دوز مصرف یا قطع مصرف این مکمل معمولا برای رفع خارش کافی است.
-
ریزش مو
یکی از نگرانیهای رایج ورزشکاران به ویژه آقایان، تاثیر مصرف مکملهای بدنسازی بر ریزش مو است. اگرچه ریزش مو میتواند علل مختلفی داشته باشد، اما مصرف برخی از استروئیدهای آنابولیک که جزو مضرات مکمل بدنسازی غیرمجاز به شمار میرود، میتواند زمینهساز ریزش مو شود.
-
استروئیدهای آنابولیک: مصرف استروئیدهای آنابولیک برای افزایش حجم عضلات میتواند عوارض جانبی متعددی از جمله ریزش مو را به همراه داشته باشد. این عوارض معمولا پس از قطع مصرف برطرف نمیشوند.
-
دی هیدروتستوسترون (DHT): برخی از مکملها میتوانند باعث افزایش سطح DHT در خون شوند که این ماده، هورمونی است که در ریزش مو نقش دارد. درصورتیکه ریزش موی شما با مصرف مکمل تشدید شد، لازم است با پزشک در خصوص قطع یا جایگزین کردن مکمل مشورت کنید.
توجه داشته باشید که مکملهای مجاز و استاندارد بدنسازی ارتباط مستقیمی با ریزش مو ندارند. با این حال، در صورت مشاهده ریزش مو پس از مصرف مکمل، بهتر است با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید تا علت اصلی ریزش مو مشخص شده و درمان مناسب آغاز شود.
بهترین قرص ریزش مو چیست؟
-
عصبانیت و افزایش تحریک پذیری
از دیگر عوارض مکمل بدنسازی باید به افزایش پرخاشگری و عصبانیت نیز اشاره کنیم. برخی از مکملهای مخصوص پیش از تمرین که حاوی مقادیر بالای کافئین و سایر مواد محرک هستند، میتوانند منجر به بروز عصبانیت، افزایش تحریکپذیری، اضطراب و اختلال در خواب شوند. این عوارض معمولا گذرا هستند، اما در صورت شدید بودن میتوانند بر کیفیت زندگی و عملکرد ورزشی فرد تاثیر منفی بگذارند.
-
مکملهای حاوی محرک: برخی از مکملهای قبل از تمرین حاوی مقادیر بالای کافئین و سایر مواد محرک هستند که میتوانند باعث تحریکپذیری، اضطراب و حتی حملات عصبی شوند. افرادی که به کافئین حساسیت دارند، باید در مصرف این مکملها احتیاط کنند.
-
کاهش سطح سروتونین: مصرف برخی از مکملهای چربیسوز میتواند منجر به کاهش سطح سروتونین در مغز شود که سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلقوخو دارد و کاهش آن میتواند باعث عصبانیت و افسردگی شود.
-
تجمع آب در بدن
مصرف برخی از مکملهای بدنسازی به ویژه مکملهای حاوی کراتین، میتواند منجر به احتباس آب در بدن شود. این عوارض جانبی مکمل بدنسازی معمولا با افزایش وزن بدن همراه است؛ اما معمولا خطرناک نبوده و با قطع مصرف مکمل برطرف میشود.
-
کراتین: مصرف کراتین میتواند باعث جذب بیشتر آب در سلولهای عضلانی شود. این موضوع اگرچه باعث افزایش حجم ظاهری عضلات میشود، اما میتواند منجر به احتباس آب و احساس نفخ شود. نوشیدن آب کافی در هنگام مصرف کراتین میتواند از بروز این عارضه جلوگیری کند.
-
هورمونهای رشد مصنوعی: مصرف هورمونهای رشد مصنوعی میتواند باعث برهم خوردن تعادل الکترولیتها در بدن شده و منجر به تجمع غیرطبیعی آب زیر پوست شود.
جدول عوارض جانبی مکمل بدنسازی
اگر بخواهید نگاهی کلی به کاربرد و عوارض مکمل بدنسازی بیندازید، میتوانید از جدول زیر استفاده کنید. در این جدول عوارض کاربرد و عوارض مربوط به محبوبترین مکملهای بدنسازی را برای شما گردآوری کردهایم.
نام مکمل بدنسازی | موارد مصرف مکمل بدنسازی | عوارض و ضرر مکمل بدنسازی |
---|---|---|
نیترات |
|
|
قرص بتا آلانین |
|
|
مکمل کراتین مونوهیدرات |
|
در دوزهای بالا و در افراد با سابقه ژنتیکی طاسی، میتواند باعث ریزش مو شود. |
مکمل امگا 3 |
|
|
پروتئین وی |
|
|
گلوتامین |
|
|
قرص کافئین |
|
|
انواع گینر |
|
|
مضرات مکمل بدنسازی تقلبی با ترکیبات غیرمجاز
مکملهای بدنسازی تقلبی و حاوی ترکیبات غیرمجاز، تهدیدی جدی برای سلامتی ورزشکاران به شمار میروند. این محصولات اغلب با وعدههای اغراقآمیز و قیمتهای پایینتر به فروش میرسند و متاسفانه به دلیل عدم نظارت کافی، به راحتی در دسترس افراد قرار میگیرند. مصرف این مکملها میتواند منجر به بروز عوارض جدی و حتی مرگبار شود.
برخی از مهمترین عوارض جانبی مکمل بدنسازی با ترکیبات غیرمجاز شامل موارد زیر است:
- اختلال نعوظ
یکی از خطرناکترین عوارض مکمل بدنسازی تقلبی، اختلال در نعوظ است. ترکیبات غیرمجاز در این مکملها میتواند بر جریان خون در آلت تناسلی تاثیر گذاشته و منجر به بروز مشکلات نعوظ شود. اختلال نعوظ میتواند اعتمادبهنفس فرد را به شدت تحت تاثیر قرار داده و زمینهساز مشکلات زناشویی شود.
-
بزرگ شدن پستانها (ژنیکوماستی) در آقایان
از دیگر مضرات مکمل بدنسازی تقلبی باید به بزرگ شدن سینه در آقایان اشاره کرد. مصرف برخی از استروئیدهای آنابولیک که به صورت غیرمجاز به مکملهای بدنسازی افزوده میشود، میتواند منجر به بزرگ شدن غیرطبیعی سینهها در آقایان شود که این عارضه با نام ژنیکوماستی شناخته میشود. این عارضه از لحاظ زیبایی ظاهری ناخوشایند بوده و میتواند منجر به بروز مشکلات روحی و روانی در فرد شود.
- بروز صفات ثانویه جنسی مردانه در بانوان
مصرف برخی از مکملهای تقلبی در بانوان میتواند منجر به بروز صفات ثانویه جنسی مردانه نظیر رشد موهای زائد، کلفت شدن صدا و تغییرات خلقی شود. این عوارض مکمل بدنسازی تقلبی میتواند سلامت جسمی و روحی بانوان را به مخاطره انداخته و سبب بر هم خوردن نظم هورمونی بدن شود.
- اختلال در قاعدگی
یک ضرر مکمل بدنسازی با ترکیبات غیرمجاز بر هم خوردن نظم سیکل قاعدگی در زنان است. این اختلالات شامل خونریزیهای نامنظم، قطع شدن قاعدگی و یا خونریزیهای شدید است. بر هم خوردن نظم قاعدگی میتواند نشانهای از مشکلات جدی در سیستم داخلی بدن بوده و نیازمند بررسی های پزشکی دقیق است.
جمع بندی
در این بخش با انواع رایج ضرر مکمل بدنسازی آشنا شدیم. در دنیای ورزش، سلامتی باید همواره اولویت اصلی تلقی شود و مصرف مکملهای بدنسازی تنها در صورتی مجاز است که از برندهای معتبر و دارای مجوز تهیه شده و تحت نظر پزشک متخصص مصرف شوند. به خاطر داشته باشید که هیچ راه میانبری برای رسیدن به اندام ایدهآل وجود ندارد و تنها با تغذیه مناسب، تمرینات اصولی و داشتن سبک زندگی سالم میتوان به نتایج مطلوب دست یافت. بنابراین عوارض مکمل بدنسازی را جدی بگیرید و هرگز فریب وعدههای اغراقآمیز و قیمتهای پایین مکملهای تقلبی را نخورید تا سلامتی خود را به خطر نیندازید.
برای تهیه مکملهای بدنسازی با تضمین کیفیت، داروخانه روشا در کنار شماست. انواع مکملهای بدنسازی را با بهترین کیفیت از روشا سفارش دهید و در کوتاهترین زمان ممکن تحویل بگیرید.