داروخانه روشا در شب یلدا، رویدادی با محوریت هویت ایرانی و آداب و رسوم کهن برگزار کرد. با دعوت از نقال، اجرای بازیهای مرتبط با شاهنامه و گفتگو درباره فرهنگهای مختلف، تلاش شد تا به اهمیت حفظ هویت ایرانی و ریشههای فرهنگی تاکید شود.
یلدا، نماد هویت ایرانی: گزارشی از رویدادِ خاص شب یلدا در داروخانه روشا
در شب یلدا، بلندترین شب سال، فرصتی برای زندگی کردن در دل تاریخ و فرهنگ خود داریم. در این راستا، ما در داروخانهمان (داروخانه روشا) رویدادی خاطرهانگیز و پر از معنا برگزار کردیم تا به همراهان ثابتمان در تمام این هفت سال، یادآوری کنیم که هویت دیرینه ایرانی خود را گرامی بدارند. شعار ما در این رویداد به گونهای طراحی شده بود تا پیام همبستگی، صلح و دوستی را یادآور باشد.
«خویش منی؛ ایرانی»
شعاری که نه تنها مهمانان در بدو ورود با آن مواجه میشدند و نوازشی دلگرمکننده غرور ملیشان را بیدار میکرد؛ بلکه پاکتهای هدیه هم به این شعار غرورآفرین مزین شده بود تا پیام اهالی داروخانه روشا را با خود به چهاردیواری خانههای بیشتری ببرد.
.
بخشهای ویژه رویداد «خویش منی؛ ایرانی»
یکی از بخشهای اصلی این رویداد، دعوت از نقال کاردُرست خانم سارا ثبوت بود. ایشان بخشی از شاهنامه را به زیبایی روایت کردند و این روایت، ما را به عمق فرهنگ غنی ایرانی پیوند داد.بخشی از شاهنامه که خانم ثبوت برای این رویداد عزیز انتخاب کرده بودن مربوط به داستان زال و رودابه بود:
سارا ثبوت در حال روایت فرازی از شاهنامه
«داستان از این جا شروع میشود که زال پس از آنکه پدرش پادشاهی زابلستان را به او میسپارد برای سرکشی به شهرها و کشورهای تابعه از سیستان بیرون میرود تا به کابل میرسد. پس از آشنایی با مهراب که پادشاه کابل و از نبیرگان آژی دهاک (ضحاک) بوده به گونهای شگفت شیفته و دلباختهٔ دختر مهراب میشود. از آن سو هم رودابه دخت مهراب با شنیدن ویژگیهای زال از زبان پدرش، هنگامی که با سیندخت سخن میگفت، شیفته و دلباختهٔ زال میشود. پس از آن با میانجی شدن غلام زال و چند کنیز از سوی رودابه پیش درآمدهای دیدار این دو فراهم گردید. با وجود مخالفت های دربار، سرانجام با پافشاری و پیگیریهای زال و بخت بلند این زناشویی (که ستاره شناسان خبر آن را به منوچهر شاه میدهند) این پیوند سر میگیرد.»
نمیشد که دل به شنیدن فرازی از شاهنامه سپرد بدون اینکه شنوندهها را به چالشی جذاب دعوت نکرد؛ از همینرو به منظور افزایش تعامل و جذابیت رویداد، یک بازی جذاب با محوریت شناخت شخصیتهای مهم شاهنامه با اجرای خانم ثبوت برگزار کردیم؛ در این بازی، کارتهایی شامل اطلاعات شخصیتهای مختلف شاهنامه بین حضار پخش شد؛ قائده این شد که هرکس بعد از مطالعۀ کارت بازی خود آن را با کارت سایر شرکتکنندهها عوض کند. بعد از موعد مشخصشده کارتها جمعآوری شد و خانم ثبوت رقابت هیجانانگیز «شناخت مشاهیر شاهنامهای» را به جذابیت هرچه تمامتر برگزار کردند. در نهایت شانس بردن یک قهوهساز به رسم یادبود از این شب خاطرهانگیز، نصیب یکی از هموطنان کرمانشاهیمان شد که حافظهشان در به خاطر آوردن اسامی کاراکترهای شاهنامهای را مدیون پدربزرگ شاهنامهخوانشان میدانستند که کودکیشان را با داستانهای اصیل ایرانی رنگی از تعلق خاطر به هویت ملی زده بود.
گرامیداشت آداب و رسوم شب یلدا
این رویداد همچنین فرصتی بود برای سخن گفتن راجع به آداب و رسوم مختلف شب یلدا در نقاط مختلف ایران. نمایندگان فرهنگهای گوناگون با هم جمع شدند و از آیینها و شخصیتهای فرهنگی هر منطقه صحبت کردند. به ویژه، ما آیین «فال کوزه»، یکی از سنتهای مردم یزد، را به صورت نمادین اجرا کردیم، تا یادآور اهمیت ارتباط با منبع فرهنگی و تاریخ خود باشیم.
از خرمآباد تا شیراز، از یزد تا قم، از کرمانشاه تا اورومیه مردمانی گرد هم آمده بودیم تا خاک فراموشی نشسته بر آیین و فرهنگمان را بزدائیم.
.
هویتزدایی در سایه کلانشهرها: نگاهی به فرهنگ و زبان شهرستانها در تهران و کرج
ایران، سرزمین تنوع فرهنگی و تاریخی غنی، در طول تاریخ خود همواره میزبان عشایر و قومیتهای مختلف بوده است. هر منطقه نه تنها دارای تاریخی غنی و فرهنگ خاص خود است، بلکه میتواند به عنوان نمادی از هویتی جامع و غنی در بافت فرهنگی ایران عمل کند. اما در دنیای مدرن امروز و با رشد شهرهای بزرگ، به ویژه کلان شهرهایی چون کرج، شاهد مقدار زیادی از تغییرات فرهنگی و اجتماعی هستیم. یکی از مسائلی که باعث نگرانی است، نحوه اشاره به شهرها و فرهنگهای مختلف در پایتخت است؛ مردم ایران وقتی از شهرهای خود در تهران صحبت میکنند، معمولاً از واژه «شهرستان» استفاده میکنند. این واژه به نوعی بار معنایی خاصی دارد که میتواند منجر به هویتزدایی از فرهنگ و تاریخ این مناطق شود.
وقتی در اتاق فکر بخش مارکتینگ داروخانه روشا، طراحی رویداد شب چله را پیادهسازی میکردیم برایمان مهم بود بذر یک تفکر نو را در اذهان مدعوین بکاریم، بیاموزیم و آموخته شویم به افراشتن پرچم هویتی تاریخی و کهن که رمز پیروزی ایران عزیزمان در نهایتِ تاریخ است. اگر از گوشه و کنار تبلیغاتمان شعار «خویش منی؛ ایرانی» سر برمیآورد، لازم بود که به اقدامی عملی منجر شود. اما چگونه؟
شیرین زراعتپیشه مدیر گرافیک سایت و شبکههای اجتماعی روشا که با حفظ سمت برامون ولاگ هم میگیره تو رویدادها:)
شهرستان: از واقعیت تا مفهوم
وقتی از شهرستانها صحبت میشود، تصویری مبهم و دور از قاعدهای به ذهن میآید که به سادگی نشاندهنده تفاوتهای فرهنگی و اجتماعی است. به نظر میرسد که این اصطلاح به تدریج به عنوان یک برچسب منفی عمل میکند که به معنای فرعی و کم اهمیت بودن در مقابل کلانشهرها، به ویژه تهران، تعبیر میشود. این امر در مورد فرهنگی که این شهرستانها نمایندگی میکنند نیز صدق میکند، چرا که به تدریج باعث میشود نسلهای جدید از تاریخ، زبان و آداب و رسوم نیاکان خود فاصله بگیرند.
در میانۀ برنامه رو به حضار خواستیم از هویت فرهنگی خود بگویند، از کجا آمدهاند و به چه زبانی سخن میگویند؟
نتیجه ناامیدکننده بود؛ اغلب با غرور از زیستگاه نیاکانشان به عنوان اولین خواستگاه فرهنگی خود نام میبرند اما کمتر کسی حاضر شد به زبان نیاکانش لب به سخن باز کند، کمتر کسی از آئین و رسوم شهری که منتسب به آن میشد اطلاعاتی داشت. و این سندی بود بر نگرانی راستین ما.
هویتزدایی و نسلهای جدید
موضوع بعدی که باید به آن توجه میکردیم، هویتزدایی و از دست رفتن ریشهها در نسل دوم و سوم خانوادههای مهاجر است. این نسلها که به دلیل نیازهای زندگی و فرصتهای شغلی به تهران آمدهاند، به تدریج از هویت اصلی خود دور میشوند. بارزترین نشانه این هویتزدایی، شرم از صحبت کردن به زبان مادری و نداشتن آشنایی با پیشینه خانوادگی است. از آنجا که زبان یکی از بنیادیترین ارکان هویت هر قوم است، دوری از زبان مادری به معنای نادیده گرفتن تاریخ، فرهنگ و هویت آن قوم خواهد بود.
رقیه کریمی ادمین خوشذوقِ اینستاگرام که در حال تولید محتوا از رویداده:)
چالشهای فرهنگی و ضرورت حفظ هویت
در این وضعیت، لازم است تا به چالشهای فرهنگی و اجتماعی ناشی از این هویتزدایی بپردازیم. نیاز به تشویق نسلهای جدید به گرامیداشت تاریخ و فرهنگ خود، برای حفظ هویت ایرانی ضروری است. این میتواند شامل برنامههای آموزشی در زمینه تاریخ و فرهنگ شهرستانها، ایجاد پلتفرمهایی برای ارتباط و ارتباط فرهنگی میان افراد و احترام به زبان مادری باشد. برای «داروخانه روشا» که کسب و کاری مرتبط با کادر درمان و بهداشت و به ظاهر بیارتباط با مسائل فرهنگی و تاریخی است تصمیمی سخت و دارای ریسک بود ورود به این حوزه. اما ما تصمیم خود را گرفته بودیم؛ روشا بنا داشت سهم خود را در پاسداشت فرهنگهای اصیل ایرانی و دغدغههای مرتبط با آن ادا کند و شد آنچه باید میشد!
در نهایت، ما با یک چالش ساختاری مواجه هستیم که باید به آن توجه کنیم. باید به تلاش برای تقویت هویت فرهنگی شهرستانها در تهران و کرج ادامه دهیم و پیامآور هویت غنی و متنوع ایرانی باشیم. تنها در این صورت میتوانیم با افتخار به پیشینه خود بنگریم و نسلی آگاه و آشنا با فرهنگ و تاریخ خود تربیت کنیم. تهران به عنوان پایتخت ایران میتواند محلی برای زیباییهای فرهنگی و اجتماعی از تمامی شهرستانها باشد، نه اینکه مانعی بر سر راه هویت آنها.
نگاهی به این مسئله، میتواند آغازگر گفتمانی جدید در مورد فرهنگ و هویت در ایران باشد. این گفتمان میتواند نهایتاً به بیداری و احیای فرهنــگ و تاریخ غنی شهرستانها در تهران کمک کند و نسل جدید را به یادآوری و گرامیداشت ریشههای خود ترغیب نماید.
روشا امیدوار است این بذری که به کاشت آن همت کرده و خطر فرود آمدن تازیانههای انتقاد برای ورود به این ساحت را به جان خریده در باغچۀ آگاهی این سرزمین بار دهد و نام داروخانه روشا در کنار ارتش دغدغهمندان ایران دوست بر تارک سرزمینمان بدرخشد.
مهدی بیرجندی مدیر کل داروخانۀ روشا در حال گفتگو با مهدی قربانپور مدیر داخلی
روشا ادامه دهندۀ فرهنگ هدیه دادن در مناسبتهای خاص
با هدف به یادآوری هویت ایرانی به مهمانان، بستههای بن تخفیف زیبایی آماده شد، بنهای تخفیفی که تا میانۀ چلۀ کوچک برای دریافتکنندگان فرصت خریدی شیرین را مهیا میساخت. در هر پاکت، نامهای حاوی پیامهایی از تاریخ و فرهنگ ایران قرار داشت که به صورت ویژهای به یادآوری ارزشهای فرهنگی ایران میپرداخت. نه فقط برای حاضرین که برای عزیران و خویشانشان هم از این پاکتها به هر تعداد که مطالبه میکردند داده میشد تا بتوانند در یلدای اصلی همراه با خانواده و عزیزانشان یاد روشا را با اهدای این هدایا زنده نگه دارند.
این رویداد نه تنها فرصتی برای گردهمایی و خوشگذرانی بود، بلکه فرصتی برای یادآوری هویت فرهنگی و تاریخی بود که ما را به هم پیوند میدهد. در دنیای مدرن امروز، گرامیداشت شب یلدا به ما یادآوری کرد که برای حفظ هویت خود، باید به ریشههایمان بازگردیم و ارزشهای فرهنگیمان را زنده نگهداریم. ما امیدواریم که این رویداد با الهام از تاریخ و فرهنگ غنی ایرانی، یادآور شبهای طولانی و پر از داستانهای شیرین گذشته باشد و در دل هر یک از ما، عشق به هویت ایرانی را زنده نگه دارد.
از شما دعوت میکنیم که در رویدادهای بعدی ما شرکت کنید تا با هم، داستانهای بیشتری از میراث فرهنگیامان را زنده نگهداریم و جشن بگیریم. شب یلدا نماد پیوند ما با گذشته و فرهنگی غنیست که نه تنها در تاریخ، بلکه در زندگی روزمرهامان نیز باید جاری باشد.
با دیدن ویدئوی بالا همسفر حس و حال رویداد شب چلۀ ایرانی در روشا باشید:)