کلاژن، پروتئینی فراوان در بدن انسان است که نقش بنیادی در ساختار و استحکام پوست، استخوانها، تاندونها، رباطها و غضروفها ایفا میکند. با افزایش سن، تولید طبیعی کلاژن در بدن کاهش مییابد که میتواند منجر به بروز چینوچروکهای پوستی، درد مفاصل، ضعف استخوانها و سایر مشکلات سلامتی شود.
مکملهای کلاژن با هدف جبران کاهش تولید طبیعی این پروتئین حیاتی در بدن تولید و عرضه میشوند. این مکملها به اشکال مختلفی از جمله پودر، قرص، مایع و حتی ژله در دسترس هستند. در این بخش همراه ما باشید تا ببینیم عوارض مکمل کلاژن و فواید مکمل کلاژن چیست و این مکملها را چگونه باید مصرف کرد.
مکمل کلاژن چیست و چه کاربردی دارد؟
کلاژن، فراوانترین پروتئین موجود در بدن انسان است و نقش حیاتی در سلامت پوست، مفاصل، استخوانها، رگهای خونی و سایر بافتهای همبند ایفا میکند. اما تولید این پروتئین در بدن انسان همیشه به صورت یکسان انجام نمیشود؛ بلکه با بالا رفتن سن، توان سلولها برای تولید این پروتئین ارزشمند کاهش مییابد و در نتیجه کلاژن کمتری در بدن تولید میشود. کاهش تولید کلاژن میتواند با عارضههایی همچون چینوچروک، درد مفاصل و سایر علائم پیری همراه شود.
اینجاست که مکملهای کلاژن با هدف تامین کلاژن مورد نیاز بدن و جبران کاهش تولید آن به کمک شما میآیند. این مکملها به اشکال مختلفی از جمله پودر، قرص و مایع وجود دارند و از منابع مختلفی مانند حیوانات، ماهی یا گیاهان تهیه میشوند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا میشویم.
رایجترین انواع کلاژن در مکملهای کلاژن
مکملهای کلاژن از منابع مختلفی مانند گاو، مرغ، ماهی و حتی گیاهان به دست میآیند و بیش از 25 نوع کلاژن در این پروتئینها یافت میشود. اما در مکملهای کلاژن، معمولا از 3 نوع کلاژن زیر استفاده میکنند:
-
- نوع I: این نوع فراوانترین نوع کلاژن در بدن است و در پوست، تاندونها، رباطها و اندامهای داخلی یافت میشود. مکملهای حاوی کلاژن نوع I ممکن است به بهبود سلامت پوست، کاهش چینوچروک و افزایش خاصیت ارتجاعی آن کمک کنند.
- نوع II: این نوع کلاژن غالباً در غضروف مفاصل وجود دارد. مکملهای حاوی کلاژن نوع II ممکن است به کاهش درد مفاصل و بهبود تحرک آنها کمک کنند، به ویژه در افرادی که از آرتروز رنج میبرند.
- نوع III: این نوع کلاژن در عضلات، رگهای خونی و اندامهای داخلی یافت میشود. تحقیقات در مورد اثرات مکملهای حاوی کلاژن نوع III محدود است، اما برخی مطالعات نشان دادهاند که ممکن است به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
انواع مکملهای کلاژن
برای اینکه ببینیم فواید مکمل کلاژن چیست، ابتدا باید با انواع مکملهای حاوی کلاژن آشنا شویم. این مکملها را میتوان در انواع زیر دستهبندی کرد:
-
- کلاژن هیدرولیز شده: این نوع کلاژن به پپتیدهای کوچکتر تجزیه شده است که جذب آن را برای بدن آسانتر میکند.
- ژلاتین: ژلاتین نوعی کلاژن پخته شده است که اغلب در مواد غذایی مانند ژله استفاده میشود. با این حال، جذب ژلاتین به عنوان منبع کلاژن کمتر از کلاژن هیدرولیز شده است.
- کلاژن دریایی: این نوع کلاژن از ماهی به دست میآید و ممکن است برای افرادی که به حساسیتهای حیوانی مبتلا هستند، گزینه مناسبی باشد.
- کلاژن گیاهی: این نوع کلاژن از منابع گیاهی مانند سویا یا برنج به دست میآید. اگرچه این نوع کلاژن حاوی خود کلاژن نیست، اما حاوی اسیدآمینههایی است که بدن برای ساخت کلاژن استفاده میکند.
فواید مکمل کلاژن چیست؟
تحقیقات مختلفی به بررسی اثر مکملهای کلاژن بر سلامت انسان پرداختهاند. هر چند نتایج این تحقیقات گاهی متناقض به نظر میرسد، اما بهطورکلی شواهدی از فواید بالقوه این مکملها برای بخشهای مختلف بدن وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
بهبود سلامت پوست
کلاژن ساختار اصلی بافت همبند پوست را تشکیل میدهد و به حفظ استحکام، انعطافپذیری و رطوبت آن کمک میکند. مصرف مکملهای کلاژن میتواند به کاهش چینوچروکهای پوستی، افزایش درخشندگی و بهبود خاصیت ارتجاعی آن کمک کند.
مطالعات نشان دادهاند که مصرف روزانه ۵ گرم کلاژن به مدت ۸ هفته میتواند باعث افزایش قابل توجهی در تولید کلاژن در پوست شود.
جلوگیری از تحلیل استخوانها
کلاژن نقش مهمی در تشکیل ماتریکس استخوانی دارد و به حفظ تراکم و استحکام آنها کمک میکند. با افزایش سن، کاهش تولید کلاژن میتواند منجر به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی شود. از فواید مکمل کلاژن این است که میتواند به حفظ توده استخوانی و کاهش خطر پوکی استخوان کمک کند.
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف روزانه ۵ گرم کلاژن به مدت ۱۲ ماه میتواند باعث افزایش تراکم مواد معدنی استخوان در زنان یائسه شود.
تسکین درد مفاصل
در پاسخ به فواید مصرف مکمل کلاژن چیست، باید به اثر این مکملها روی دردهای مفصلی نیز اشاره کنیم. غضروف مفصلی حاوی مقادیر قابل توجهی از کلاژن است که به روان شدن حرکت مفاصل و کاهش اصطکاک بین آنها کمک میکند. اما تخریب غضروف مفصلی میتواند منجر به بروز درد و التهاب مفاصل شود.
مصرف مکملهای کلاژن میتواند به بازسازی غضروف مفصلی، کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که مصرف روزانه ۲ گرم کلاژن به مدت ۳ ماه میتواند باعث کاهش قابل توجهی از درد و خشکی مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز شود.
افزایش توده عضلانی
کلاژن نه تنها در استخوانها و مفاصل، بلکه در عضلات نیز یافت میشود و به حفظ قدرت و عملکرد آنها کمک میکند. برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف مکملهای کلاژن میتواند به افزایش توده عضلانی، به ویژه در افراد مسن و ورزشکاران کمک کند. البته تحقیقات بیشتری برای تایید این اثر مورد نیاز است.
سلامت قلب
در پاسخ به تاثیر مکمل کلاژن چیست باید گفت کلاژن در سلامت قلب و عروق نیز نقش دارد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف مکملهای کلاژن میتواند به کاهش فشار خون، بهبود عملکرد عروق و کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید این اثر و درک دقیق مکانیسمهای آن مورد نیاز است.
بهبود سلامت مو و ناخن
کلاژن در ساختار مو و ناخن نیز وجود دارد و به حفظ استحکام و درخشندگی آنها کمک میکند. مصرف مکملهای کلاژن میتواند به تقویت موها، کاهش ریزش آنها و بهبود سلامت ناخنها کمک کند. البته تحقیقات بیشتری برای تایید این اثر و درک دقیق مکانیسمهای آن مورد نیاز است.
کاهش وزن
برخی از مطالعات روی فواید مکمل کلاژن نشان دادهاند که مصرف مکملهای کلاژن میتواند به کاهش اشتها و افزایش احساس سیری کمک کند و در نتیجه در کاهش و کنترل وزن بدن موثر باشد. با این حال تحقیقات بیشتری برای تایید این اثر و درک دقیق مکانیسمهای آن نیاز است.
عوارض مکمل کلاژن چیست؟
مکملهای کلاژن بهطورکلی بیخطر در نظر گرفته میشوند، اما برخی از عوارض جانبی احتمالی این مکملها عبارتند از:
-
- طعم ناخوشایند
- سوزش معده
- اسهال
- یبوست
افرادی که به حساسیتهای غذایی مانند حساسیت به ماهی یا تخممرغ مبتلا هستند، باید قبل از مصرف مکملهای کلاژن با پزشک خود مشورت کنند. همچنین زنان باردار یا شیرده باید قبل از مصرف هر گونه مکمل جدیدی با پزشک خود مشورت کنند تا درگیر عوارض مکمل کلاژن نشوند.
جمعبندی
مکملهای کلاژن ممکن است فوایدی برای سلامت پوست، مفاصل، استخوانها، قلب و روده داشته باشند. با این حال تحقیقات بیشتری برای تایید این فواید و درک مکانیسم اثر آنها مورد نیاز است. در این بخش دیدیم فواید و عوارض قرص کلاژن چیست و این مکملها چه تاثیری روی سلامتی دارند.
اگر در نظر دارید از مکملهای کلاژن استفاده کنید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که برای شما مناسب است و با سایر داروهایی که مصرف میکنید تداخلی ندارد. برای خرید این مکملها میتوانید از مشاوره رایگان با پزشکان داروساز داروخانه روشا بهرهمند شوید و بهترین مکملهای کلاژن را با تضمین کیفیت از داروخانه روشا سفارش دهید.